Tiếp cận thị trường xuất khẩu mới qua thương mại điện tử

Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu đạt 791,5 tỷ USD và dự báo tăng trưởng hơn 30% trong giai đoạn tiếp theo. Theo thống kê tại một số sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, nhiều sản phẩm “made in VietNam”, nhất là các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, làm đẹp, đặc sản vùng miền mang đậm giá trị văn hoá Việt được tiêu thụ mạnh và khách hàng quốc tế ưa chuộng.

Ông Bùi Huy Hoàng – Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và công nghệ số chia sẻ, qua tiếp xúc, nhiều doanh nghiệp đang quan tâm mở rộng xuất khẩu sang các thị trường mới như ASEAN, Trung Đông, Nga, Australia và xây dựng định hướng chiến lược thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường trên qua thương mại điện tử xuyên biên giới.

Tìm kiếm kênh xuất khẩu mới là yêu cầu cấp bách hiện nay với doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường toàn cầu bất định. Thương mại điện tử xuyên biên giới là sự lựa chọn đúng đắn bởi theo ông Bùi Huy Hoàng, doanh nghiệp có thể tiếp cận một lượng khách hàng vô cùng rộng lớn từ các thị trường toàn cầu trong một thời gian ngắn, giúp doanh nghiệp quảng bá sản phẩm hiệu quả.

Ngoài ra, nhờ tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, không qua các khâu trung gian nên doanh nghiệp chủ động hơn trong thoả thuận giá bán cũng như nhanh chóng, linh hoạt điều chỉnh giá theo sự thay đổi chi phí sản xuất hay chính sách của nước nhập khẩu.

Với các doanh nghiệp, thương mại điện tử xuyên biên giới không đơn thuần là kênh bán hàng, mà với đặc thù riêng, khi gia nhập cuộc chơi toàn cầu, doanh nghiệp cần thay đổi để thích nghi. Trong đó, thay đổi dễ nhận thấy và có tác động tích cực chính là thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số mạnh mẽ hơn.

4 thách thức lớn

Lợi thế có nhiều nhưng không phải doanh nghiệp nào lên sàn, nhất là doanh nghiệp SME đều thành công, tìm kiếm khách hàng, đối tác và ký kết hợp đồng giao dịch. Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và công nghệ số đề cập đến 4 thách thức lớn mà các nhà bán hàng và doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt.

Trước hết liên quan đến hiểu biết, năng lực vận hành. Xuất khẩu hàng hoá qua thương mại điện tử có nhiều khác biệt đòi hỏi doanh nghiệp cần có tư duy, chiến lược, đầu tư nguồn lực phù hợp để thích ứng. Thời gian này thường mất từ 1-2 năm.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp thiếu năng lực và nguồn lực nên đầu tư chưa đủ và chưa tới. Dù không ít doanh nghiệp rất háo hức nhập cuộc nhưng hoạt động một thời gian dài vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn, chưa chuẩn bị đủ điều kiện để đi đường dài.

Thứ hai, tuy môi trường rất mở nhưng mức độ cạnh rất khốc liệt. Ở thị trường toàn cầu, đối thủ cạnh tranh không chỉ trong nước mà còn đến từ các đối tác nước ngoài như Indonesia, Thái Lan, Trung Quốc – những quốc gia cũng đang tận dụng lợi thế của thương mại điện tử xuyên biên giới để tăng tốc xuất khẩu.

Thứ ba cũng rất quan trọng liên quan đến chi phí. Đúng là thương mại điện tử xuyên biên giới cắt giảm khâu trung gian như nhà nhập khẩu hay đại lý nhưng lại đòi hỏi yêu cầu khác biệt về quy trình về hoàn thiện đơn hàng, logistics… Nhiều doanh nghiệp lại chưa hiểu biết sâu sắc về các mô hình hoạt động khiến chi phí vận hành tăng, đôi khi doanh thu bán hàng không bù đắp được chi phí ban đầu bỏ ra.

Cuối cùng là khác biệt về thị hiếu tiêu dùng, yêu cầu, quy định pháp lý riêng ở các thị trường nhập khẩu với hàng hoá xuất khẩu kênh thương mại điện tử. Nếu doanh nghiệp cho là xuất khẩu theo hình thức truyền thống hay thương mại điện tử xuyên biên giới là như nhau thì sẽ gặp phải khó khăn và khó đạt được kết quả như mong muốn.

Để khắc phục những khó khăn và tận dụng tối đa cơ hội, ông Bùi Huy Hoàng đã đưa ra một số kiến nghị quan trọng mà các doanh nghiệp có thể nghiên cứu.

Đó là lựa chọn sản phẩm một cách phù hợp đối với từng thị trường, từng đối tượng tiêu dùng và từng thị trường mục tiêu để có định hướng tối ưu hóa sản phẩm đó; xác định và lựa chọn mô hình thương mại điện tử xuyên biên giới phù hợp với sản phẩm, năng lực và tập trung nguồn lực.

Ngoài ra, hợp tác với đối tác tại chính thị trường xuất khẩu vừa doanh nghiệp tiếp cận vào thị trường nhanh hơn, hiệu quả hơn vừa tối ưu chi phí, thời gian cũng như khắc phục được tình trạng thiếu hiểu biết về thị trường. Doanh nghiệp có thể tận dụng sự hỗ trợ của các sàn thương mại điện tử lớn hay thông qua các chương trình đào tạo để nâng cao năng lực nhận biết và nắm bắt quy định pháp lý, thói quen tiêu dùng của thị trường mục tiêu.