Khơi thông “lực đẩy” doanh nghiệp chuyển đổi kép

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi kép đã trở thành một yếu tố then chốt, điểm tựa cho doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Theo ông Nguyễn Đình Thắng – Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam, chuyển đổi kép giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả vận hành, giảm chi phí, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng hình ảnh thương hiệu bền vững thông qua việc giảm tác động môi trường, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đóng góp vào trách nhiệm xã hội. Cần nhanh chóng khơi thông các lực đẩy để cộng đồng doanh nghiệp vượt qua các rào cản nhằm đẩy nhanh chuyển đổi kép.

Tính tất yếu của chuyển đổi kép

Chuyển đổi kép tạo ra thách thức nhưng cũng mang lại cơ hội lớn để doanh nghiệp thay đổi, chuyển mình bắt kịp với xu hướng phát triển mới. Thời gian gần đây, các doanh nghiệp buộc phải chuyển mình theo hướng “nhà máy thông minh” khi chịu nhiều áp lực từ đầu vào sản xuất biến động, chi phí tăng ảnh hưởng đến đơn hàng; áp lực từ đối thủ trên thị trường đã áp dụng công nghệ mới hay chính khách hàng đòi hỏi xanh hoá.

Trong quá trình chuyển đổi kép, doanh nghiệp đồng thời phải giải quyết hàng chục vấn đề đặt ra ở nhiều khâu, nhiều công đoạn, liên quan đến nhiều bộ phận, từ sản xuất đến quản lý, từ các vấn đề kỹ thuật đến tâm lý, văn hoá… Mỗi đầu việc cần giải pháp phù hợp. Có thể là giải pháp công nghệ tích hợp, đầu tư thiết bị hiện đại, chuẩn hoá kết nối hay giải pháp phi công nghệ liên quan đến bồi dưỡng nhân sự, kiện toàn tổ chức, đổi mới tư duy từ đội ngũ lãnh đạo, xây dựng văn hoá học hỏi liên tục trong kỷ nguyên số.

Thành công trong chuyển đổi kép không nằm ở những công nghệ mới nhất mà cần bắt đầu từ đâu để giải quyết đúng vấn đề và kiên trì thực hiện từng bước. Với sự phát triển quá nhanh của AI, các nhà máy sản xuất tích hợp thông minh đồng thời với quá trình xanh hoá.

Thực trạng chuyển đổi kép của doanh nghiệp

Ông Nguyễn Quang Huân – Đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Tư nhân cho hay, nhận thức của doanh nghiệp Việt Nam về chuyển đổi kép đã thay đổi rõ rệt trong vài năm gần đây. Nếu như trước đây, nhiều doanh nghiệp còn coi chuyển đổi số hay chuyển đổi xanh là khái niệm xa vời thì nay, hầu hết đều đã nhận thấy đây là xu hướng tất yếu để tồn tại và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Ở mảng chuyển đổi số, doanh nghiệp đã chủ động ứng dụng công nghệ trong quản trị, sản xuất và kinh doanh, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn… Các lĩnh vực như tài chính – ngân hàng, logistics, thương mại điện tử đã có bước tiến nhanh chóng. Về chuyển đổi xanh, ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm đến tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải, đầu tư vào công nghệ sạch, hướng tới phát triển bền vững. Một số doanh nghiệp tiên phong đã công bố chiến lược ESG theo chuẩn quốc tế.

Tiềm năng lớn nhưng thách thức cũng không nhỏ. Trước hết, hệ thống chính sách, tiêu chuẩn và cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ. Chúng ta đang thiếu hành lang pháp lý rõ ràng cho tài chính xanh, tín dụng xanh, thị trường carbon và dữ liệu số mở. Điều này khiến doanh nghiệp muốn làm cũng còn e ngại, thiếu định hướng. Việt Nam hiện cũng chưa có bộ tiêu chí ESG được nội địa hoá, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Thứ hai là nguồn lực hạn chế. Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thiếu vốn, thiếu công nghệ, đặc biệt thiếu nhân lực có kỹ năng về số và năng lượng xanh.

Thứ ba là nhận thức chưa đồng đều. Một số doanh nghiệp vẫn coi chuyển đổi số đơn giản chỉ là mua phần mềm, hoặc chuyển đổi xanh là chi phí tăng thêm, chứ chưa nhìn nhận đó là khoản đầu tư cho tương lai. Trên thực tế, “số” là nâng cao năng suất, còn “xanh” là bảo vệ môi trường.

Trong hành trình hướng tới một nền kinh tế phát triển bền vững, Việt Nam đã xác định rõ hai trụ cột mang tính chiến lược: chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Mặc dù định hướng và cam kết của Chính phủ đã rất rõ ràng nhưng khoảng cách giữa chính sách và quá trình thực hiện vẫn còn những khoảng trống và vướng mắc.