Những năm qua, Cục Hải quan đã được Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp đánh giá là một trong những cơ quan tiên phong trong cải cách, hiện đại hóa, liên tục là đơn vị đứng đầu trong khối các đơn vị thuộc Bộ Tài chính về chỉ số cải cách hành chính.
Ngành Hải quan thường xuyên phối hợp tổ chức các buổi tọa đàm nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp
Giai đoạn 2020 – 2024, Cục đã triển khai đồng bộ các đề án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh theo tinh thần Nghị quyết 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ, Đề án “Phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính” (TTHC) ban hành theo Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ, Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030” và đã đạt một số kết quả tích cực. Theo đó, Cục Hải quan đã nghiên cứu, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 5% số quy định và 5% chi phí tuân thủ TTHC liên quan đến hoạt động kinh doanh, đề xuất đơn giản hóa 06 TTHC lĩnh vực hải quan để thực hiện phân cấp, rà soát, sửa đổi, bổ sung 03 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) có quy định liên quan theo hướng thay thế yêu cầu nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy bằng việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời hoàn thành công bố công khai 04 TTHC được sửa đổi, bổ sung để người dân kịp thời nắm bắt, tiếp cận thông tin.
Tiếp tục phát huy những kết quả tích cực, đặc biệt theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm đã được cụ thể hóa tại Nghị quyết số 66/NQ-CP, Cục Hải quan đã khẩn trương ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 66/NQ-CP theo tinh thần “5 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả bảo đảm thực hiện các mục tiêu được Chính phủ yêu cầu.
Theo đó, trong tháng 5/2025, Cục Hải quan đã thực hiện rà soát tổng thể toàn bộ 214 TTHC do cơ quan Hải quan trực tiếp thực hiện và 29 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Cục Hải quan, đề xuất các phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh báo cáo Bộ Tài chính và Chính phủ phê duyệt theo thẩm quyền. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2421/QĐ-BTC ngày 09/7/2025 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính năm 2025 (trong đó có phương án cắt giảm, đơn giản hóa đối với 39 TTHC lĩnh vực Hải quan) và trình Chính phủ ban hành Quyết định số 1848/QĐ-TTg ngày 27/8/2025 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC lĩnh vực tài chính thuộc thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (trong đó có phương án cắt giảm, đơn giản hóa đối với 39 TTHC lĩnh vực Hải quan và bãi bỏ 15 điều kiện kinh doanh không cần thiết).
Cùng với việc cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, ngành Hải quan còn tiếp tục áp dụng các phương pháp quản lý hiện đại như: xác định trước mã số, trị giá, xuất xứ; kiểm tra sau thông quan; quản lý rủi ro; công nhận doanh nghiệp ưu tiên; đánh giá tuân thủ pháp luật hải quan,… Qua đó khuyến khích doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật, hài hòa giữa yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan và tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy việc thông quan nhanh hàng hóa, giảm thiểu các chi phí phát sinh cho cơ quan hải quan và doanh nghiệp.
Cục Hải quan đã phê duyệt Đề án Giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; trong đó đặt mục tiêu đến năm 2026, giảm tỷ lệ kiểm tra: “Tỷ lệ phân luồng xanh 70%, tỷ lệ phân luồng vàng 25%, tỷ lệ phân luồng đỏ không quá 5%” và chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 đã đặt ra mục tiêu “Giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm”, “Giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan, đẩy mạnh kiểm tra trước và sau thông quan”.
Tuy nhiên, để đảm bảo việc cắt giảm TTHC thì đòi hỏi phải số hóa chứng từ, hồ sơ, điện tử hóa; chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đòi hỏi các bộ phận nghiệp vụ, các đơn vị hải quan phải có sự phối hợp chặt chẽ, đặc biệt là trong bối cảnh toàn ngành đang thiếu biên chế thì việc này lại càng thêm khó khăn.
Đặc biệt, Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2025 mới ban hành đã cho phép rút ngắn thời gian xây dựng văn bản QPPL, tuy nhiên, trình tự thủ tục về cơ bản không thay đổi nhiều, thậm chí phát sinh thêm một số việc trong quá trình tổ chức thực hiện. Ngoài ra, trong quá trình xây dựng văn bản, đơn vị chủ trì sẽ tổ chức lấy ý kiến của các đối tượng liên quan dưới nhiều hình thức. Tuy nhiên, chất lượng tham gia ý kiến của các đối tượng liên quan chưa sâu sát, nghiêm túc, chưa dự báo được những vấn đề phát sinh, dẫn đến văn bản ngay sau khi ban hành lại phát sinh vướng mắc,…
Để triển khai có hiệu quả công tác cải cách TTHC nhằm hỗ trợ tối đa doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đầu tư, thời gian tới, Cục Hải quan sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách, quy định pháp luật để tạo hành lang pháp lý đầy đủ, chặt chẽ. Thực hiện nghiêm việc đánh giá tác động, thẩm định, thẩm tra quy định TTHC trong đề nghị, dự án, dự thảo văn bản QPPL.
Ngoài ra, Cục Hải quan sẽ thực hiện nghiêm việc công bố, công khai, minh bạch kịp thời thông tin về TTHC trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định, hành vi hành chính trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả việc đổi mới cơ chế Một cửa, Một cửa liên thông trong giải quyết TTHC; tập trung nguồn lực đẩy nhanh số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết TTHC.
Đồng thời, tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các quy định, TTHC liên quan đến hoạt động kinh doanh, kiểm tra chuyên ngành; chuẩn hóa, tái cấu trúc quy trình, nghiệp vụ TTHC bảo đảm chất lượng, thuận lợi,…
Nguồn: vccinews.vn
