Không chỉ sản xuất, nhiều doanh nghiệp nông nghiệp đang tiên phong trong nghiên cứu, thử nghiệm giống cây trồng mới, tạo nền tảng cho nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và có chiều sâu.
Ở đó, doanh nghiệp giữ vai trò trung tâm, không chỉ là người sản xuất hay thu mua mà còn là người tiên phong “gieo mầm đổi mới” thông qua nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa các giống cây trồng mới phù hợp với biến đổi khí hậu và nhu cầu thị trường.
Một trong những mô hình đáng chú ý là việc đưa cây Sa cha in chi – (hay còn gọi là cây Sa chi) vào sản xuất, chế biến tại Việt Nam. Đây là loại cây có nguồn gốc từ Nam Mỹ, chứa hàm lượng omega 3, 6 và 9 tự nhiên cao, được mệnh danh là “vàng thực vật” cho sức khỏe con người.
Từ cây lạ thành cây tiềm năng
Nắm bắt được xu hướng tiêu dùng xanh và thực phẩm chức năng, Hợp tác xã Thương mại – Du lịch và XNK Kim Thông (Hà Nội) đã tiên phong đưa cây Sa cha in chi vào trồng thử nghiệm tại Việt Nam. Sau nhiều năm kiên trì, cây trồng mới này dần chứng minh được hiệu quả cả về kinh tế lẫn sức khỏe, mở ra triển vọng phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn.
Bà Đỗ Thị Kim Thông, Chủ tịch Hợp tác xã Thương mại – Du lịch và XNK Kim Thông (Hà Nội), chia sẻ: “Thế mạnh của hợp tác xã là khả năng liên kết các thành viên, cùng tổ chức sản xuất theo chuỗi. Chúng tôi đã xây dựng vùng trồng, đưa công nghệ cao vào chế biến từ ép lạnh, sấy lạnh đến đóng gói, phân phối và ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng nhanh và bài bản nhất”.
Một trong những mô hình đáng chú ý là việc đưa cây Sa cha in chi – (hay còn gọi là cây Sa chi) vào sản xuất, chế biến tại Việt Nam.
Theo bà Thông, khi mới bắt đầu, bà con nông dân hầu như chưa biết đến cây Sa cha in chi, cũng không tin vào giá trị của nó. “Chúng tôi phải trồng demo, tự làm mô hình trên chính đất của hợp tác xã để chứng minh hiệu quả. Thực tế cho thấy, cây Sa chi chỉ cần khoảng tám tháng là có thể thu hoạch, tuổi thọ cao, giá trị bền vững vượt trội hơn nhiều loại cây dược liệu khác”, bà cho biết.
Tuy nhiên, hành trình phát triển cây Sa cha in chi tại Việt Nam vẫn còn nhiều vướng mắc. Theo bà Thông, khó khăn lớn nhất hiện nay là thiếu vùng nguyên liệu tập trung. Trong khi nhiều địa phương có quỹ đất nông nghiệp bị bỏ hoang, thì các hợp tác xã nhỏ như Kim Thông lại rất khó tiếp cận.
“Chúng tôi chỉ mong được Nhà nước cho thuê hoặc giao khoảng vài chục hecta đất để làm mô hình chuẩn, đưa công nghệ cao vào trồng và chế biến. Nhưng thực tế đi đến nhiều nơi lại không có đất phù hợp, hoặc có nhưng thủ tục quá phức tạp. Cán bộ địa phương có hỗ trợ, song để thực sự đồng hành, nhiệt tình, tâm huyết cùng doanh nghiệp thì vẫn còn hiếm”, bà Thông thẳng thắn nêu.
Trong khi đó, nhiều chính sách phát triển cây trồng mới, sản phẩm OCOP hay chương trình hỗ trợ vùng nguyên liệu đã được ban hành. Tuy nhiên, từ nghị quyết đến hành động vẫn là một khoảng cách, khi khâu triển khai, giám sát và hỗ trợ thực địa còn thiếu gắn kết.
Cần sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền địa phương
Từ thực tiễn này, bà Đỗ Thị Kim Thông cho rằng để cây Sa cha in chi thực sự phát triển, chính quyền địa phương cần cập nhật thông tin, nắm bắt và đồng hành cùng các hợp tác xã đang làm thật, làm bài bản.
“Các ban ngành nên hỗ trợ cấp mã vùng trồng, tổ chức hội thảo, truyền thông cho người dân hiểu rõ giá trị của cây Sa cha in chi. Khi chính quyền trực tiếp giới thiệu, bà con sẽ tin tưởng, mạnh dạn tham gia vào chuỗi liên kết. Nếu có thể, Nhà nước nên hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật để bà con yên tâm trồng, cùng phát triển vùng nguyên liệu bền vững”, bà đề xuất.
Theo bà Thông, vấn đề truyền thông và chính sách đồng hành là chìa khóa then chốt. Nếu được hỗ trợ đúng cách, cây Sa cha in chi có thể trở thành sản phẩm xuất khẩu tiềm năng. “Hiện chúng tôi đã có vùng trồng nhỏ, nhưng nhu cầu từ các đối tác nước ngoài như Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản rất lớn. Chúng tôi chưa thể cung cấp đủ hàng vì thiếu vùng trồng đạt chuẩn. Nếu được đồng hành, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng thương hiệu Sa chi riêng trên thị trường quốc tế”, bà nhấn mạnh.
Nếu được hỗ trợ đúng cách, cây Sa cha in chi có thể trở thành sản phẩm xuất khẩu tiềm năng.
Cần một cách làm thực chất hơn
Các chuyên gia cho rằng, trong giai đoạn mới, để nâng giá trị nông sản Việt, cần chuyển trọng tâm từ “phong trào” sang “thực chất”: quy hoạch rõ ràng vùng nguyên liệu, cấp mã số trồng trọt, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và xây dựng thương hiệu.
Những doanh nghiệp dám đầu tư vào giống cây trồng mới, công nghệ cao và quy trình bền vững thường là những đơn vị tạo ra sự khác biệt rõ rệt. Họ không chỉ sản xuất mà còn kiến tạo mô hình nông nghiệp văn minh – nơi người nông dân trở thành người hợp tác, cùng chia sẻ lợi ích.
Nguồn: diendandoanhnghiep.vn
