Honda, Yamaha ‘nhảy vào’ mảng xe máy điện là cơ hội, không phải thách thức

Mặc dù vậy, có một thực tế cho thấy xe máy điện trong nước chỉ mới đi qua giai đoạn khởi đầu. Bởi tỉ lệ xe máy điện lăn bánh hiện vẫn ở mức rất thấp nếu so với xe máy xăng. Câu hỏi đặt ra là, làm thế nào để thị trường xe máy điện có thể bứt phá trong giai đoạn sắp tới?.

Để tìm ra lời giải cho câu hỏi trên, PV Thanh Niên mới đây có cuộc phỏng vấn riêng với ông Vương Gia Trung – Phó chủ tịch cấp cao Tập đoàn Yadea, tập đoàn có 8 năm liên tiếp dẫn đầu doanh số toàn cầu và cũng đang là một trong những hãng xe máy điện đang được ưa chuộng tại Việt Nam.

Nhu cầu “di chuyển xanh” tăng nhanh tại Việt Nam

Ông đánh giá thế nào về tiềm năng của thị trường xe máy điện Việt Nam trong 5 năm tới?

Chúng tôi nhận thức sâu sắc về tiềm năng to lớn của thị trường Việt Nam, nơi GDP dự kiến sẽ tăng trưởng ổn định 6 – 7% mỗi năm. Đặc biệt, sau cuộc gặp với Thủ tướng Chính phủ Việt Nam vào ngày 31.8.2025, chúng tôi càng quyết tâm đầu tư mạnh mẽ vào thị trường này. Chiến lược của chúng tôi được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính:

Mở rộng thị trường: Yadea dự định tăng số lượng đại lý từ 400 lên 1.000 đại lý trên toàn quốc vào năm 2030, nhằm nâng cao khả năng tiếp cận sản phẩm của chúng tôi đến người tiêu dùng tại Việt Nam. Chiến lược sản phẩm: Hiện tại, trọng tâm chính của chúng tôi là xe hai bánh. Nếu thị trường Việt Nam có nhu cầu trong tương lai, chúng tôi sẽ mở rộng toàn bộ danh mục sản phẩm. Trên thực tế, xe đạp điện và xe tay ga điện đã được thử nghiệm tại thị trường Việt Nam. Đầu tư nước ngoài: Trong 3 – 5 năm tới, sự phát triển này sẽ thúc đẩy thêm 100 triệu USD đầu tư liên quan.

Các thương hiệu lớn tại thị trường xe máy Việt Nam như Honda hay Yamaha đã bắt đầu “chen chân” vào mảng xe máy điện. Theo ông, đây có phải thách thức mới với những hãng xe máy điện thuần túy, vốn đang “sống khỏe” như Yadea? Đâu là lợi thế của Yadea nếu so với các thương hiệu Nhật Bản?

Chúng tôi hoan nghênh sự tham gia của các “ông lớn” như Honda và Yamaha vào phân khúc xe máy điện, bởi điều đó phản ánh nhu cầu di chuyển xanh đang tăng trưởng nhanh chóng tại Việt Nam. Sự góp mặt của họ sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển dịch từ xe máy chạy xăng sang phương tiện chạy điện, tín hiệu tích cực cho cả ngành và cho người tiêu dùng.

Đối với Yadea, đây không phải là một thách thức mới, mà là một cơ hội. Là thương hiệu xe hai bánh thuần điện, chúng tôi có hơn 20 năm nghiên cứu, phát triển chuyên sâu về pin, động cơ và hệ thống thông minh. Điều này mang lại cho Yadea nền tảng công nghệ vững chắc cùng danh mục sản phẩm đa dạng, vốn đã được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng Việt Nam.

So với các nhà sản xuất truyền thống đang chuyển đổi từ xe máy chạy xăng, lợi thế của Yadea nằm ở sự chuyên môn hóa sâu về di chuyển điện, tốc độ đổi mới công nghệ và khả năng mở rộng sản xuất hiệu quả đã được chứng minh.

Tóm lại, cạnh tranh lành mạnh luôn có lợi. Với sự tập trung và kinh nghiệm trong lĩnh vực di chuyển điện, Yadea hoàn toàn tự tin tiếp tục dẫn đầu và mở rộng tại thị trường Việt Nam đầy sôi động và đang phát triển nhanh chóng này.

Hạ tầng sạc cần được ưu tiên

Thống kê sơ bộ cho thấy Việt Nam hiện có khoảng 17.000 trạm xăng, phục vụ cho hơn 70 triệu xe máy đang lưu thông. Thế nhưng với xe máy điện, hiện số lượng trạm sạc vẫn còn rất hạn chế. Ngoại trừ VinFast, gần như chưa có hãng nào đứng ra đầu tư xây dựng hệ thống trạm sạc phục vụ người dùng. Yadea có ý định hay kế hoạch xây dựng hệ thống trạm sạc không? Nếu có thì thời điểm nào, lộ trình ra sao? Nếu không, hãng có giải pháp hay kế hoạch thay thế, nhằm thúc đẩy sự phát triển của xe máy điện; thay vì chấp nhận ngồi yên “chờ thời”?

Trong quá trình phát triển, việc xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng chắc chắn phải do Chính phủ định hướng thúc đẩy, và đó cũng là xu thế tất yếu.

Khi Yadea bước vào thị trường toàn cầu, chúng tôi sẽ không chỉ đơn thuần bán xe, mà áp dụng phương thức “hệ sinh thái hóa” để phát triển. Những gì chúng tôi muốn làm không chỉ là bán xe hoàn chỉnh, mà còn bao gồm: hệ thống trạm sạc và đổi pin hoàn thiện, hệ thống dịch vụ hỗ trợ, bảo đảm hậu mãi, thậm chí cả nền tảng cho thuê trong tương lai, tất cả sẽ được triển khai theo một chuỗi hoàn chỉnh.

Chúng tôi hy vọng có thể nhận được sự phê chuẩn ở cấp quốc gia, đồng thời cũng mong muốn hợp tác với các doanh nghiệp năng lượng và điện lực trong nước (Việt Nam – PV) để cùng đầu tư xây dựng hệ thống trạm sạc và đổi pin. Thông qua sự hợp tác này, người tiêu dùng sẽ dần dần cảm nhận được sự an toàn và tiện lợi trong việc nạp năng lượng. Khi người dùng cảm thấy việc nạp năng lượng thuận tiện và không còn lo ngại, điều đó sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình Việt Nam tăng tốc chuyển mình từ thời kỳ xe xăng sang thời kỳ xe điện.

Tại Tọa đàm ‘Giảm phát thải, lọc không khí’ do Báo Thanh Niên tổ chức hồi cuối tháng 8.2025, đại diện Grab Việt Nam từng gây xôn xao dư luận khi cho rằng các trạm sạc xe điện (bao gồm cả xe máy điện) nên được sử dụng chung nhằm tối ưu nguồn lực và hạn chế tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường. Quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?

Chúng tôi nhìn nhận ý tưởng về hạ tầng trạm sạc dùng chung là một hướng đi mang tính xây dựng. Để phương tiện di chuyển điện có thể phát triển nhanh chóng tại Việt Nam, điều quan trọng là người dùng phải cảm thấy yên tâm về sự thuận tiện và khả năng tiếp cận. Nếu các trạm sạc có thể được chia sẻ giữa nhiều thương hiệu theo những tiêu chuẩn và quy định phù hợp, điều đó sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, tránh trùng lặp và thúc đẩy nhanh hơn việc người tiêu dùng chấp nhận xe điện.

Theo ông, việc phát triển hạ tầng trạm sạc cho xe máy điện tại Việt Nam đang gặp những khó khăn, rào cản nào?

Yadea quan sát thấy người tiêu dùng có thời gian trải nghiệm còn hạn chế với loại sản phẩm này, dẫn đến thiếu niềm tin. Về mặt cảm xúc, vẫn còn một rào cản trong việc chấp nhận xe máy điện và niềm tin của người tiêu dùng cần được vun đắp theo thời gian.

Quỹ đất và không gian đô thị hạn chế đặt ra một thách thức đáng kể cho việc triển khai quy mô lớn cơ sở hạ tầng sạc và đổi pin. Hơn nữa, cơ sở hạ tầng sạc của Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, thiếu kinh nghiệm xây dựng và vận hành. Hiện tại, chưa có sự thống nhất trong các tiêu chuẩn kỹ thuật, dẫn đến khả năng tương thích kém giữa các mẫu xe khác nhau. Giải quyết những vấn đề này sẽ đòi hỏi nỗ lực hợp tác giữa Chính phủ, các doanh nghiệp tư nhân và xã hội để cùng nhau thúc đẩy tiêu chuẩn hóa và đảm bảo đầu tư.

Về chính sách thúc đẩy xe điện, Yadea kỳ vọng gì từ phía Chính phủ Việt Nam?

Yadea nhận thấy việc phát triển hạ tầng sạc cho xe máy điện tại Việt Nam đang là một lĩnh vực cần được ưu tiên và có nhiều cơ hội để hợp tác, tập trung vào các giải pháp bền vững:

Thiết lập tiêu chuẩn kỹ thuật đồng bộ: Việc thiếu các tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất hiện đang tạo ra thách thức trong việc xây dựng một hệ sinh thái sạc dùng chung hiệu quả. Yadea tin rằng việc thiết lập các tiêu chuẩn chung sẽ đảm bảo khả năng tương thích và thuận tiện tối đa cho người dùng cũng như các nhà đầu tư hạ tầng. Tuy nhiên, cũng cần nhận thức rằng mỗi doanh nghiệp đều có tiêu chuẩn kỹ thuật, nền tảng pin và quy trình an toàn riêng. Vì vậy, việc dùng chung trạm sạc đòi hỏi sự hợp tác trên toàn ngành và cần có khung quy chuẩn rõ ràng để đảm bảo an toàn, khả năng tương thích và sự công bằng trong đầu tư. Yadea sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ và các đối tác trong ngành để xây dựng các tiêu chuẩn và khung quy định phù hợp, qua đó đảm bảo việc dùng chung hạ tầng sạc không chỉ tối ưu hóa nguồn lực mà còn đem lại sự an toàn, tin cậy cho tất cả người dùng.

Thúc đẩy các chính sách thí điểm và đầu tư cơ sở hạ tầng: Yadea sẵn sàng tham gia và hỗ trợ các sáng kiến nhằm xây dựng và mở rộng mạng lưới trạm sạc trên toàn quốc, đảm bảo đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.

Xây dựng niềm tin và sự thuận tiện cho người tiêu dùng: Với kinh nghiệm dày dặn trong việc triển khai các giải pháp đổi pin và sạc nhanh tại các thị trường lớn, Yadea cam kết mang đến những mô hình hiệu quả, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện một cách tự nhiên và bền vững thông qua việc tăng cường sự tiện lợi và an tâm cho người dùng.

Yadea luôn mong muốn được đồng hành Chính phủ trong các sáng kiến tiêu chuẩn hóa và chính sách nhằm phát triển một hệ sinh thái xe máy điện toàn diện tại Việt Nam.

Pin natri-ion, mô hình đổi pin sẽ là tương lai ngành xe máy điện?

Yadea đã phát triển các dòng sản phẩm sử dụng pin natri-ion cho xe máy điện. Xin ông cho biết, hãng đã có kế hoạch đưa những dòng xe sử dụng pin natri-ion về Việt Nam hay chưa? Nếu có, dự kiến thời điểm nào?

Về mặt công nghệ pin, pin natri-ion đã được thương mại hóa tại Trung Quốc và các tiêu chuẩn quốc gia đang không ngừng được cải thiện. Trong tương lai, chúng tôi cũng sẽ thúc đẩy việc áp dụng pin natri-ion trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, cần hai điều kiện: một là chi phí tiếp tục giảm, giúp tăng hiệu quả về mặt chi phí; hai là các tiêu chuẩn của Việt Nam và các quốc gia khác có thể công nhận và cho phép sử dụng loại pin này. Khi đó, chúng tôi có thể mang đến cho người dùng Việt Nam những sản phẩm pin mới an toàn và hiệu quả hơn.

Ông kỳ vọng gì ở dải sản phẩm xe máy điện sử dụng pin Natri-ion (nếu thương mại hóa tại Việt Nam)?

Yadea đã thương mại hóa thành công các sản phẩm pin natri-ion tại Trung Quốc, với một số mẫu xe hiện đã được bán tới tay người tiêu dùng. Mặc dù những sản phẩm này chưa có mặt tại thị trường Việt Nam do các yếu tố liên quan đến chia sẻ chi phí R&D và quy định hiện hành; nhưng mục tiêu dài hạn của chúng tôi rất rõ ràng: đưa công nghệ pin an toàn hơn và bền bỉ hơn này đến với Việt Nam. Thông qua việc tích hợp pin natri-ion vào các dòng xe đạp điện và xe máy điện chất lượng cao, Yadea mong muốn mang đến cho người tiêu dùng Việt Nam những sản phẩm kết hợp giữa độ bền, sự an toàn và khả năng di chuyển bền vững.

Tại Việt Nam thời gian gần đây, dư luận đang đặc biệt quan tâm đến mô hình trạm đổi pin cho xe máy điện. Sau Selex, Honda, VinFast và sắp tới là TMT Motors dự kiến sẽ đẩy mạnh phát triển mô hình này. Quan điểm của ông ra sao? Yadea có cân nhắc đến giải pháp này?

Mô hình đổi pin hiện đang thu hút nhiều sự quan tâm tại Việt Nam, và chúng tôi hoan nghênh mọi giải pháp có thể thúc đẩy sự phát triển của phương tiện di chuyển điện. Tại Yadea, chúng tôi đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm với hệ sinh thái đổi pin ở nhiều thị trường, đặc biệt là tại Trung Quốc. Việc mô hình này có được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam hay không sẽ phụ thuộc vào sự phát triển của hạ tầng, khung pháp lý và thói quen người dùng. Chúng tôi đang theo sát những yếu tố này, và khi thời điểm cũng như điều kiện chín muồi, Yadea sẵn sàng đưa công nghệ và chuyên môn đã được kiểm chứng của mình trong lĩnh vực đổi pin vào Việt Nam, nhằm mang lại cho người dùng giải pháp sạc pin tiện lợi và hiệu quả hơn.