Đồng bằng Sông Cửu Long: Người dân đón “niềm vui kép”

Cú hích chiến lược cho vùng

Thực tiễn cho thấy, suốt nhiều thập kỷ qua, ĐBSCL được xem là vùng đất trù phú bậc nhất cả nước về nông nghiệp, song lại luôn “đi sau một nhịp” về hạ tầng giao thông. Hệ thống sông ngòi chằng chịt mang phù sa bồi đắp mùa màng, nhưng cũng vô tình trở thành rào cản, khiến kết nối giao thương của vùng phụ thuộc chủ yếu vào một vài trục quốc lộ đã quá tải, trong đó có Quốc lộ 91.

Trong bối cảnh đó, thông tin cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1 sẽ thông xe kỹ thuật vào ngày 19/12/2025 không chỉ là một mốc tiến độ, mà còn là tín hiệu cho thấy “nút thắt” hạ tầng giao thông của ĐBSCL đang dần được tháo gỡ. Tin vui này tạo sự phấn chấn lớn đối với người dân và cộng đồng doanh nghiệp toàn vùng, những chủ thể đã chờ đợi tuyến giao thông trục ngang này suốt nhiều năm qua.

Dự án cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng có tổng chiều dài toàn tuyến hơn 188km, tổng mức đầu tư trên 44.690 tỷ đồng, quy mô 4 làn xe. Đây là tuyến cao tốc trục ngang đầu tiên mang tính chiến lược của ĐBSCL, kết nối khu vực biên giới Tây Nam với trung tâm vùng và các tỉnh ven biển, mở ra không gian phát triển mới cho toàn khu vực.

Theo ông Hồ Văn Mừng (Chủ tịch UBND tỉnh An Giang), dự án không chỉ mang ý nghĩa về giao thông thuần túy mà còn gắn với yêu cầu chính trị và chiến lược phát triển vùng. Về mặt chính trị và chiến lược, đây là dự án nhằm cụ thể hóa Nghị quyết của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết 13-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Trung ương trong việc xóa bỏ “vùng trũng” về hạ tầng giao thông tại miền Tây.

Khi đưa vào khai thác, tuyến cao tốc sẽ hình thành một hành lang kinh tế mới, tăng cường liên kết nội vùng và mở rộng kết nối với các quốc gia trong tiểu vùng sông Mê Công như Campuchia, Thái Lan thông qua hệ thống cửa khẩu đường bộ. Đây là yếu tố có ý nghĩa quan trọng không chỉ về kinh tế, mà còn về quốc phòng, an ninh khu vực biên giới Tây Nam.

Ông Trương Cảnh Tuyên (Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ) cho biết, việc xây dựng đồng bộ các trục cao tốc dọc và ngang sẽ tạo nên mạng lưới giao thông hiện đại, thông suốt, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội toàn diện, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập của ĐBSCL, từng bước đưa vùng đất này trở thành cực tăng trưởng mới ở phía Nam của đất nước.

Trong nhiều năm qua, giao thương trục ngang của ĐBSCL chủ yếu dựa vào Quốc lộ 91, tuyến đường thường xuyên quá tải, xuống cấp và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng được kỳ vọng sẽ phá thế “độc đạo”, rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển hàng hóa và hành khách, đồng thời giảm áp lực cho các tuyến đường hiện hữu.

Một trong những giá trị lớn nhất của dự án là khả năng hoàn thiện chuỗi logistics xuất nhập khẩu cho toàn vùng, đặc biệt là kết nối trực tiếp với cảng biển Trần Đề – cửa ngõ được quy hoạch trở thành cảng biển quốc tế của ĐBSCL. Khi nông sản, thủy sản có thể đi thẳng ra cảng biển, thay vì phải trung chuyển lên TPHCM hoặc Bà Rịa – Vũng Tàu, chi phí logistics sẽ được kéo giảm đáng kể.

Ông Doãn Tới (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nam Việt) cho rằng, chi phí logistics hiện đang chiếm tới 20-25% giá thành sản phẩm nông thủy sản. Việc hình thành trục giao thông chiến lược này sẽ giúp hàng hóa ĐBSCL rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí trung gian, qua đó nâng cao sức cạnh tranh của nông sản miền Tây trên thị trường quốc tế.

Với sản lượng mỗi năm khoảng 24 – 25 triệu tấn lúa, 1,4 – 1,6 triệu tấn thủy sản cùng hàng triệu tấn trái cây, ĐBSCL giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong an ninh lương thực và xuất khẩu nông sản của cả nước. Một trục giao thông đủ mạnh, thông suốt và hiện đại chính là điều kiện then chốt để vùng đất này tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, phát huy trọn vẹn tiềm năng và lợi thế sẵn có.

Mở rộng không gian phát triển

Tuyến cao tốc trục ngang Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, khi kết hợp đồng bộ với các tuyến cao tốc trục dọc Bắc – Nam, sẽ mở ra quỹ đất lớn dọc hai bên tuyến để phát triển các khu, cụm công nghiệp và đô thị mới. Đây được xem là nền tảng quan trọng nhằm thu hút đầu tư, tạo thêm việc làm tại chỗ cho người dân vùng ĐBSCL, từng bước hiện thực hóa Nghị quyết số 13 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo ông Trần Văn Lô Ba, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp Phú Thạnh (xã Chợ Vàm, tỉnh An Giang), tuyến cao tốc sẽ là “cứu cánh” cho nông sản vùng đầu nguồn. “Từ đây, nông sản An Giang, Đồng Tháp có thể chạy thẳng ra cảng Trần Đề để xuất khẩu. Thời gian vận chuyển ngắn hơn giúp giảm tỷ lệ hư hỏng, qua đó tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa miền Tây”, ông Ba chia sẻ.

Không chỉ tạo động lực cho kinh tế, tuyến cao tốc còn mở ra d ư địa phát triển mạnh mẽ cho du lịch vùng khi kết nối các trung tâm du lịch lớn như miếu Bà Chúa Xứ (An Giang), Cần Thơ – Tây Đô và du lịch biển, văn hóa Khmer ở Sóc Trăng. Những tour du lịch xuyên vùng, vốn trước đây bị cản trở bởi thời gian di chuyển kéo dài, nay sẽ trở nên thuận lợi và hấp dẫn hơn.

Ở góc độ người trong cuộc, bà Lê Thị Kiều Trinh (thương nhân xuất khẩu trái cây ở Đồng Tháp) cho biết, hiện nay việc di chuyển từ biên giới An Giang xuống cảng biển Sóc Trăng chủ yếu vẫn dựa vào Quốc lộ 91 và các tuyến đường tỉnh thường xuyên quá tải, xuống cấp. “Khi có cao tốc, thời gian đi từ Châu Đốc đến Sóc Trăng sẽ giảm từ hơn 5 giờ xuống còn khoảng 2-2,5 giờ. Tuyến đường dài hơn 188km này kết nối trực tiếp An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng (cũ), giúp giao thương giữa các địa phương trở nên thuận lợi chưa từng có”, bà Trinh nói.

Trên thực địa, những ngày này, không khí thi công trên công trường cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng (đoạn qua tỉnh An Giang) diễn ra hết sức khẩn trương. Các nhà thầu đang huy động tối đa nhân lực, máy móc, tổ chức thi công “3 ca 4 kíp”, liên tục ngày đêm để kịp tiến độ thông xe kỹ thuật.

Tại gói thầu số 44 qua địa bàn xã Vĩnh Hanh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Thành Huy tập trung thảm bê-tông nhựa, lắp đặt dải phân cách và hệ thống an toàn giao thông. Mặc cho nắng gắt, hàng trăm kỹ sư, công nhân vẫn miệt mài bám công trường, chia ca làm việc liên tục.

Ông Võ Đại Thạch (Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Thành Huy) cho biết, các hạng mục kỹ thuật cao như cầu Kênh Ngang Huệ Đức, cầu Vĩnh Bình 1 đang được kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng. “Mục tiêu là bảo đảm tiến độ, nhưng tuyệt đối không đánh đổi chất lượng công trình”, ông Thạch khẳng định.

Theo Ban Quản lý dự án tỉnh An Giang, các gói thầu qua địa bàn tỉnh hiện đang vượt tiến độ đề ra. Phấn đấu đến ngày 19/12/2025, sẽ hoàn thành khoảng 25km mặt đường bê-tông nhựa và đủ điều kiện thông xe kỹ thuật tại nút giao ĐT941, xã Vĩnh An.

Cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1 là công trình giao thông trọng điểm quốc gia, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng ĐBSCL. Tuyến cao t ốc dài hơn 188km, đi qua các tỉnh An Giang, Cần Thơ; riêng đoạn qua địa bàn An Giang dài khoảng 57km, với tổng mức đầu tư trên 13.500 tỷ đồng.

Khi hoàn thành và đưa vào khai thác, tuyến cao tốc sẽ mở ra trục giao thông chiến lược mới, kết nối khu vực biên giới Tây Nam với trung tâm vùng và các tỉnh ven biển. Đối với An Giang, tuyến đường này không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển, giảm áp lực cho Quốc lộ 91 và các tuyến đường hiện hữu, mà còn tạo động lực mạnh mẽ thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tỉnh khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế biên mậu, logistics và nông nghiệp công nghệ cao.