Hội thảo kỹ thuật về quản lý và tuần tra rừng dựa vào cộng đồng – Dự án VFBC

Trong khuôn khổ thực hiện Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học (USAID Biodiversity Conservation), Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC)” do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ; sáng ngày 30/11/2021, WWF-Việt Nam phối hợp với Ban Quản lý các dự án lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội thảo kỹ thuật “Quản lý rừng hợp tác và tuần tra rừng dựa vào cộng đồng” với sự tham gia của gần 200 đại biểu thông qua hình thức kết hợp trực tuyến tại các điểm cầu ở các tỉnh tham gia dự án.

Các đại biểu tham dự hội thảo là đại diện của các ban ngành liên quan thuộc Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại diện các Ban quản lý dự án VFBC tại các tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Kiểm lâm và các Ban quản lý Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Lâm Đồng, Vườn quốc gia Cúc Phương và Cát Tiên.

Trong những năm qua, mô hình quản lý rừng hợp tác và tuần tra rừng cộng đồng đã được một số Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên ở Việt Nam áp dụng và đã phần nào chứng tỏ hiệu quả, đặc biệt trong việc huy động sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo tồn đa dạng sinh học tại các khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ. Tuy nhiên, chưa có một đánh giá đầy đủ nào về tác động, lợi ích và các giải pháp để nhân rộng các mô hình này sang các vùng rừng khác.

Năm 2021, Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học đã tiến hành một nghiên cứu, đánh giá sâu về cấu trúc, cách vận hành của các mô hình quản lý rừng hợp tác và tuần tra rừng dựa vào cộng đồng tại 5 vùng rừng đặc dụng không thuộc phạm vi triển khai Hợp phần, bao gồm: Khu bảo tồn thiên nhiên Bát Xát, Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Vượn Cao Vít, Khu bảo tồn đất ngập nước Vân Long, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên và Vườn Quốc Gia Pù Mát. Kết quả đánh giá cho thấy việc áp dụng các mô hình này có sự khác biệt tùy theo mục tiêu, bối cảnh, cơ chế vận hành, mức độ đồng thuận của chính quyền và cộng đồng địa phương tại mỗi khu vực. Tuy nhiên điểm chung là sự tham gia của cộng đồng trong việc tuần tra, bảo vệ rừng là hết sức quan trọng và thực sự đem lại hiệu quả. 

Tại hội thảo, các bài học kinh nghiệm của các địa phương áp dụng mô hình quản lý rừng hợp tác và tuần tra rừng dựa vào cộng đồng đã được các đại biểu trao đổi và thảo luận sôi nổi.

Hầu hết các đại diện của các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn đều cho rằng việc áp dụng các mô hình quản lý và tuần tra rừng có sự tham gia của cộng đồng là khả thi, tuy nhiên vẫn còn có những khó khăn liên quan tới tài chính, khung pháp lý, cũng như các khó khăn nảy sinh do điều kiện thực tế. 

“Kết quả của khảo sát đã đem lại những thông tin rất hữu ích, cho thấy hiệu quả của mô hình này.Chúng tôi tin rằng với sự hỗ trợ và hướng dẫn của Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học, các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn sẽ xác định được cách thức phù hợp để triển khai các mô hình này, đảm bảo sự đồng thuận của các bên và tìm được giải pháp cho tính bền vững cho việc triển khai trong dài hạn”, ông Vũ Văn Hưng, chia sẻ trong bài phát biểu tại Hội thảo.. 

Trong thời gian tiếp theo, Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học sẽ tiếp tục phối hợp với các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên trong vùng triển khai để xác định địa bàn, cách thức tổ chức và vận hành mô hình quản lý rừng hợp tác và tuần tra rừng cộng đồng một cách hiệu quả nhất.