Một Phú Quang ‘phía sau hào quang’ qua lời kể của anh trai Phú Ân

Tháng 10 năm ngoái, khi cùng với bà Trịnh Anh Thư, vợ nhạc sĩ Phú Quang, và nghệ sĩ Trinh Hương, con gái của nhạc sĩ, lên nhận giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội, nhạc sĩ Phú Ân đã rất xúc động.

Trong cuộc trò chuyện với Thanh Niên, ông nói: “Phú Quang là người chịu thiệt thòi trong việc tôn vinh cùng những giải thưởng”. Bởi vậy, lúc đó ông mong em trai mình với giải thưởng này sẽ có thêm động lực để vươn lên, để sống thêm với mọi người, để cống hiến cho khán giả…

Suýt chết đuối năm 3 tuổi

Nhạc sĩ Phú Ân kể, mẹ ông sinh 10 người con, nhưng sau này chỉ còn lại 5 người. Anh trai cả Nguyễn Phú Đắc với ông là Nguyễn Phú Ân và nhạc sĩ Nguyễn Phú Quang cùng theo nghệ thuật.

Nhạc sĩ Phú Quang (trái) và anh trai – nhạc sĩ Phú Ân

“Anh Đắc hồi xưa là bác sĩ quân y. Năm 1956, Trường Âm nhạc Việt Nam mở ra, anh tôi là người rất thích âm nhạc lại có năng khiếu nên dừng công việc để thi vào trường. Tiếp đó, anh lại dạy tôi, còn tôi thì lại dạy và kèm cho Phú Quang. Cả ba anh em đều học nhạc và may mắn là chúng tôi đều có năng khiếu nghệ thuật. Sau này, cả ba anh em đều về công tác tại dàn nhạc giao hưởng của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam”, nhạc sĩ Phú Ân kể.

Bố của các ông là Nguyễn Phú Bình, một nhà giáo chơi đàn dân tộc rất hay. Còn mẹ là bà Mai Thị Chi, một nhà kinh doanh. Nhạc sĩ Phú Ân bảo, có lẽ, ba anh em ông được thừa hưởng năng khiếu nghệ thuật từ cha mình.

Kể về cậu em trai thuở nhỏ, nhạc sĩ Phú Ân nói: “Quang nghịch ngợm lắm, mà là thằng bé thông minh. Tôi hơn Quang 9 tuổi, chăm sóc em nhiều vì bố mẹ bận lại đông con. Năm Quang 3 tuổi, cả nhà đi tản cư ở H.Cẩm Khê, Phú Thọ. Một lần, tôi đi tìm em mà không thấy đâu cả. Nhìn mặt ao, chỗ nơi gần cầu ao, thấy sủi tăm, tôi vội nhảy xuống, vớt được Quang. Tôi cõng em chạy vòng vòng, nước từ trong miệng ộc ra rồi tỉnh lại. Lần đó, Quang nghịch, mải bắt chuồn chuồn mà ngã xuống ao. Hai anh em về nhà mà giấu bố mẹ, không dám nói vì sợ”.

Nhạc sĩ Phú Ân cho hay, cả ba anh em ông lúc theo nhạc đều chơi kèn. Sau này anh trai ông, nghệ sĩ Phú Đắc chuyển từ dàn nhạc về trường cao đẳng âm nhạc dạy học, còn ông ở lại nhà hát đến lúc về hưu. Cùng với chơi kèn đồng, nhạc sĩ Phú Ân còn đệm guitar cho những nghệ sĩ như Quang Hưng, Quý Dương, Kim Định, Thúy Hà, Bích Liên, Ngọc Dậu… biểu diễn solo.

Nhạc sĩ Phú Quang là một cây kèn cor đặc sắc của nhà hát. “Lần chuyên gia Liên Xô sang đây dựng vở Butterfly (Con bướm), ông ấy đã hỏi Phú Quang có học ở Liên Xô không. Khi Quang nói chỉ học thầy ở Việt Nam, ông ấy rất ngạc nhiên vì tiếng kèn của Quang mượt như nhung và mang tầm vóc của một nghệ sĩ kèn cor. Nhưng về sau, Quang lại muốn trở thành người sáng tạo, tức là sáng tác ca khúc, chứ không là người biểu diễn nữa”, nhạc sĩ Phú Ân kể.

Cũng từ đó, nhạc sĩ Phú Quang “tách” khỏi các anh mình và chuyển sang học chỉ huy và sáng tác.

Xa Hà Nội và trở về

Sau khi học xong khóa chỉ huy và sáng tác, nhạc sĩ Phú Quang vào Sài Gòn. Theo nhạc sĩ Phú Ân, vào thời điểm đó, Phú Quang cảm thấy không thoải mái trong môi trường có nhiều sự ghanh ghét, đố kỵ với mình nên ông đã quyết định vào Nam.

“Tôi luôn theo dõi em với tất cả những gì xảy ra với em trong đời sống”, nhạc sĩ Phú Ân nói và bày tỏ: “Bằng tình yêu nghệ thuật tôi nghĩ Quang đã chiến thắng và trở thành người nghệ sĩ có sự nghiệp như vậy là hạnh phúc. Em là niềm tự hào của tôi và của cả gia đình”.

Nhạc sĩ Phú Ân kể: “Phú Quang thường nói tự bản thân mình xác định cho mình sức phấn đấu thế nào để thành công được. Điều đó không phải là sự ngạo mạn mà là sự thật”.

Phú Quang xa Hà Nội rồi trở về Hà Nội, bởi nỗi nhớ luôn khắc khoải trong ông. Nhắc đến người em trong cuộc sống riêng, nhạc sĩ Phú Ân bảo: “Phú Quang bị nói là đào hoa quá, nhưng con người Phú Quang có nhiều quyết đoán. Có lẽ, cũng từ những quyết đoán mà sinh ra những mất mát về tình cảm. Nhưng cuối cùng, Phú Quang cũng gặp Anh Thư, người vợ hiện tại, người từ một tình cảm ngưỡng mộ rồi thành một tình yêu cho em”.

Trong những đêm nhạc của em trai tại Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng, hay Hải Phòng… nhạc sĩ Phú Ân đều muốn được có mặt. “Đầu tiên là để chúc mừng thành quả của em và sau là để động viên em lúc em mệt nhọc. Anh em chúng tôi vui lắm, mọi người sống đầm ấm, trên dưới đùm bọc nhau, thương nhau lắm”, nhạc sĩ Phú Ân bày tỏ.

Chia sẻ cùng người viết về tấm ảnh chụp cùng em trai đi vịnh Hạ Long với bạn bè, nhạc sĩ Phú Ân bảo: “Dẫu em đi xa nhưng những kỷ niệm đời người còn sống mãi. Khi ấy con người ta sẽ chẳng bao giờ chết cả”.