Trung Quốc sẽ thiệt hại nhiều hơn nếu tách rời công nghệ với Mỹ

Theo South China Morning Post, báo cáo dài 7.600 từ được xuất bản trên tài khoản WeChat chính thức của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Trường đại học Bắc Kinh hôm 30.1, và sau đó đã được các phương tiện truyền thông Trung Quốc và các nhà phân tích chia sẻ mạnh mẽ.

Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh gay gắt về vị trí dẫn đầu trong các lĩnh vực công nghệ quan trọng

Lianhe Zaobao, một tờ báo tiếng Trung ở Singapore, và cơ quan thông tấn của Đài Loan cũng đưa tin về báo cáo do nhóm nghiên cứu do ông Wang Jisi, một học giả nổi tiếng về quan hệ Mỹ – Trung, đứng đầu. Tuy nhiên, báo cáo này đã bị “tác giả xóa” theo một thông báo trên WeChat hôm 4.1. Viện nghiên cứu của Trường đại học Bắc Kinh không đưa ra lý do xóa báo cáo, cũng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Việc công bố và gỡ bỏ báo cáo được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh và Washington đang cạnh tranh gay gắt về vị trí dẫn đầu trong các lĩnh vực công nghệ quan trọng. Báo cáo đã so sánh sự phát triển của Trung Quốc và Mỹ trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ hàng không vũ trụ. “Mặc dù chính quyền hiện tại của Mỹ vẫn chưa xác định ranh giới của sự tách rời, nhưng sự đồng thuận nhất định đã được hình thành trong các lĩnh vực công nghệ quan trọng như sản xuất chip và AI. Những ngành vẫn được “liên kết” sẽ chỉ là những ngành có hàm lượng công nghệ thấp hoặc giá trị gia tăng thấp”, trích báo cáo.

Báo cáo nhấn mạnh rằng: “Trong tương lai, Trung Quốc có thể thu hẹp khoảng cách với Mỹ trong nhiều lĩnh vực công nghệ hơn. Trung Quốc cũng có thể đạt được khả năng tự cung tự cấp trong một số công nghệ cốt lõi, nhưng vẫn còn một chặng đường dài trước khi Trung Quốc có thể vượt qua Mỹ một cách toàn diện”.

Khi sự cạnh tranh về công nghệ trở thành yếu tố trung tâm trong cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, các nhà nghiên cứu từ cả hai nước đang cố gắng đánh giá tác động của nó. Tháng 12.2021, Trung tâm Khoa học và Các vấn đề Quốc tế Belfer tại Trường Harvard Kennedy dự báo rằng trong thập niên tới, Trung Quốc sẽ đuổi kịp Mỹ, nếu họ chưa vượt qua, trong các công nghệ nền tảng như AI, 5G, khoa học thông tin lượng tử, chất bán dẫn, công nghệ sinh học và năng lượng xanh.

Trong khi đó, một tổ chức tư vấn của nhà nước Trung Quốc tháng trước đã liệt kê “mục tiêu tách rời chuỗi cung ứng” là một trong 10 rủi ro toàn cầu hàng đầu đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vào năm 2022, nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của vấn đề được các học giả hàng đầu trong nước nhìn nhận.

Danh sách rủi ro đó được biên soạn bởi Viện Chiến lược Toàn cầu Quốc gia và Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới, cả hai đều thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS). Nó tiết lộ rằng các học giả Trung Quốc coi sự tách biệt một phần giữa Trung Quốc và thế giới phương Tây là mối đe dọa thực tế, khi chính quyền Washington tiếp tục hạn chế Trung Quốc tiếp cận các công nghệ chiến lược như chất bán dẫn tiên tiến.