Tình báo Mỹ gặp khó trong việc giải mã ý đồ của Tổng thống Putin

Trong bối cảnh tình hình Ukraine diễn biến khó lường, các cơ quan tình báo Mỹ đang đối diện với bài kiểm tra khó nhằn là phải giải mã ý đồ của Tổng thống Putin khi tập trung cả trăm ngàn binh sĩ gần biên giới Ukraine.

Việc hiểu được ý đồ của Tổng thống Putin là nhiệm vụ khó khăn của tình báo Mỹ

Khó tiếp cận

Theo tờ The New York Times, giới tình báo Mỹ đã đưa ra một số kết luận về suy tính của nhà lãnh đạo Nga thông qua việc theo dõi tín hiệu liên lạc điện tử, qua các cuộc trao đổi của Tổng thống Putin với Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Cụ thể, một quan chức Mỹ cho rằng những tính toán của ông Putin có vẻ đang xoay chuyển khi ông cân nhắc hậu quả của việc tấn công Ukraine và những gì ông có thể đạt được thông qua những cuộc đàm phán. Nhiều quan chức lưu ý rằng ông Putin thường hay đợi đến phút cuối để đưa ra quyết định và thường xuyên đánh giá lại các lựa chọn.

Theo The New York Times, để nắm được ý định của một nhà lãnh đạo như Tổng thống Putin là thách thức cực lớn, đặc biệt khi ông từng là một sĩ quan tình báo. Lãnh đạo Nga thường tránh sử dụng thiết bị điện tử, cấm luôn cả việc ghi chú và rất kín tiếng với cả các trợ lý. Do đó, cơ quan tình báo khó có thể tiếp cận được ý định và suy nghĩ của ông.

Ngay cả khi tình báo Mỹ đã nắm được kế hoạch chiến tranh của quân đội Nga, dự báo về việc tập trung quân lực từ vài tuần trước khi xảy ra, công khai cái được cho là âm mưu của Nga nhằm tạo cớ tấn công, Washington vẫn luôn bị Tổng thống Putin làm cho bất ngờ, từ quyết định sáp nhập Crimea cho đến việc triển khai quân tại Syria.

Tổng thống Putin luôn khiến phương Tây bất ngờ về những quyết định lớn

Ngay cả các quan chức Mỹ cũng phải thừa nhận thách thức trong việc đoán trước nước đi của nhà lãnh đạo Nga. “Chúng tôi không hiểu điều Tổng thống Putin đang toan tính trong đầu và vì vậy chúng tôi không thể đoán toàn bộ việc này sẽ đi đến đâu”, Đại sứ Mỹ tại NATO Julianne Smith nói hôm 15.2.

Một quan chức cấp cao của Mỹ đã gặp đối tác Nga để tháo ngòi căng thẳng gần đây cho hay phái đoàn Mỹ rời khỏi cuộc họp với cảm giác rằng những đại diện của Nga đang đưa ra quan điểm cứng rắn vì họ không biết lãnh đạo của họ muốn làm gì.

“Ông Putin không phải là người thích chia sẻ. Ông ấy là điệp viên. Ông ấy được đào tạo không phải để chia sẻ mà là để khai thác và thao túng”, cựu quan chức tình báo Mỹ Beth Sanner nhận xét.

Nhiệm vụ quá sức?

Do đó, chiến lược của phía Mỹ được cho là tìm cách giữ liên lạc thường xuyên với phía Nga để cố gắng tìm hiểu mục đích thật sự của Moscow là gì. Các quan chức Mỹ so sánh việc này như việc đàm phán với kẻ bắt cóc con tin, khi người đàm phán phải để kẻ bắt cóc nói liên tục. Vì vậy, sau chuyến thăm Moscow hồi tháng 11.2021 của Giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA) William Burns để cảnh báo khả năng tấn công, phía Mỹ thiết lập một loạt cuộc đối thoại với Nga tại Bỉ và Thụy Sĩ.

Theo cựu quan chức tình báo Paul Kolbe, người từng giám sát việc thu thập tình báo về Nga của CIA trong nhiều năm, kế hoạch nói trên có hiệu quả, “trừ khi tay súng thật sự muốn bắn những con tin”.

Tóm lại, tuy tình báo Mỹ sở hữu năng lực phân tích tốt về Nga, vẫn có những hạn chế về nhiệm vụ mà họ có thể làm. Theo cựu sĩ quan CIA Marc Polymeropoulos, người từng giám sát hoạt động tại châu Âu và Nga, các cơ quan tình báo có thể đưa ra lời cảnh báo như đã làm trong vài tháng gần đây, nhưng đòi hỏi thêm ở họ là điều hơi quá sức.

Trên thực tế, việc nhận định tình hình cũng đang trở nên khó khăn hơn cho tình báo Mỹ vào thời điểm này, khi phía Nga tuyên bố đang xuống thang dù các cuộc tập trận còn diễn ra. Việc theo dõi chuyển động của Nga của lực lượng tình báo tại Ukraine cũng đang gặp gián đoạn khi CIA vừa thông báo tạm thời đóng cửa văn phòng tại Kiev.