Theo đó, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chỉ ra hàng loạt sai phạm xảy ra tại nhiều dự án (DA) ở Khánh Hòa như: không qua đấu thầu, đấu giá, xây dựng sai quy hoạch, chậm tiến độ…
Cho thuê đất chưa đúng quy định
Theo KTNN, kết quả kiểm toán chuyên đề việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng tại các khu đô thị giai đoạn 2017 – 2020 trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa phát hiện UBND tỉnh đã cho thỏa thuận phương án kiến trúc đối với một số quy hoạch chi tiết 1/500 chưa tuân thủ quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị đã phê duyệt hoặc chưa có trong quy hoạch phân khu, quy hoạch 1/2.000. Tỉnh Khánh Hòa phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch xây dựng, quy hoạch 1/500 trên phần diện tích đất lấn biển nhưng chưa có trong quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất đã được duyệt.
Ngoài ra, tỉnh Khánh Hòa còn đồng ý chủ trương giao đất, cho thuê đất thực hiện DA mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Sở Xây dựng tham mưu UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch xây dựng đối với các khu đất kinh doanh, dịch vụ thành đất ở không hình thành đơn vị ở là chưa đúng quy định của luật Đất đai. Từ đó, KTNN chỉ ra các bất cập như: tham mưu thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất chưa phù hợp với quy hoạch chi tiết được xây dựng.
Cụ thể, tại DA khu đô thị (KĐT) Lê Hồng Phong II (Nha Trang) đến thời điểm kiểm toán DA chưa xác định được giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhưng địa phương đã giao đất lần đầu cho chủ đầu tư từ năm 2015. Hiện nay, hàng ngàn người dân ở KĐT này đã xây dựng xong nhà và ở nhiều năm nhưng chưa làm được sổ đỏ do vướng thủ tục giữa chủ đầu tư và cơ quan nhà nước.
Tại DA Sao Mai Anh Resort (do Công ty TNHH Sao Mai Anh làm chủ đầu tư) với diện tích đất 3.558,2 m2, KTNN yêu cầu tỉnh Khánh Hòa giao đơn vị chức năng làm rõ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật với các sai phạm (nếu có) trong việc giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá.
DA Trimet Nha Trang (do Công ty CP Trimet Nha Trang làm chủ đầu tư) nằm trong KĐT mới Vĩnh Hòa, quy mô khoảng 2,1 ha, vốn đầu tư 375 tỉ đồng, được cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2014 nhưng đến nay chưa triển khai. Theo quy hoạch, KĐT mới Vĩnh Hòa chỉ được phép xây cao không quá 3 tầng. Tuy nhiên, không hiểu vì sao UBND tỉnh Khánh Hòa thỏa thuận phương án kiến trúc quy hoạch cho DA Trimet Nha Trang cao 42 tầng. Nghiêm trọng hơn, toàn bộ diện tích DA này đều được quy hoạch đất vườn hoa của KĐT Vĩnh Hòa, nhưng lại cho tư nhân làm DA. Riêng việc cho thuê đất, DA này được áp dụng hai hình thức là cho thuê đất trả tiền một lần lẫn hình thức trả tiền hằng năm. Theo KTNN, địa phương áp dụng hai hình thức thuê như vậy là sai.
Kiến nghị xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức
KTNN cho biết công tác thanh kiểm tra của địa phương chưa phát hiện đầy đủ các sai phạm, chưa đôn đốc kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra và xử lý vi phạm xây dựng sai phép, xây dựng không phép dẫn đến các công trình xây dựng không đúng giấy phép xây dựng; xây dựng không phép vẫn tồn tại làm ảnh hưởng đến tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng và kiến trúc cảnh quan đô thị.
Để khắc phục các tồn tại, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát, tham mưu xác định giá đất để làm cơ sở tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với các DA đã được giao đất, cho thuê đất nhưng chưa được UBND tỉnh này phê duyệt giá đất; các DA điều chỉnh quy hoạch có ảnh hưởng đến nghĩa vụ nộp ngân sách nhưng chưa xác định lại giá đất. Ngoài ra, còn một số DA tỉnh Khánh Hòa cho thuê đất theo hình thức vừa trả tiền một lần vừa trả tiền hằng năm là chưa đúng quy định. KTNN tạm xác định số tiền phải thu từ những tồn tại ở trên là hơn 480 tỉ đồng.
KTNN cũng kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương lập, phê duyệt Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo nhiệm vụ quy hoạch đã được Thủ tướng phê duyệt. Đặc biệt, tỉnh sớm chỉ đạo Sở Xây dựng, Sở TN-MT, UBND TP.Nha Trang, H.Diên Khánh và Cam Lâm rà soát làm rõ trách nhiệm và xử lý theo quy định pháp luật trong việc cho phép hộ dân phân lô, tách thửa, mở đường giao thông không đúng quy hoạch; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các trường hợp chưa đủ điều kiện phân lô, tách thửa, đầu tư cơ sở hạ tầng chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thẩm định.
Bên cạnh đó, KTNN đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các sai sót còn tồn tại; chỉ đạo các sở ngành liên quan tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm trong việc tham mưu giao đất, cho thuê đất thực hiện DA không thông qua đấu giá; làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan trong việc giao đất, cho thuê đất chưa phù hợp với quy hoạch và chưa có trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm.