Ai sẽ là chủ nhân giải Nobel Hòa bình 2025?

Tới 338 ứng viên

Giải Nobel Hòa bình được trao từ năm 1901. Khác với những giải Nobel khác do các ủy ban Thụy Điển công bố, giải Nobel Hòa bình do Ủy ban Na Uy chọn. Ủy ban Nobel Na Uy gồm 5 thành viên do quốc hội nước này bổ nhiệm, trong đó đương kim chủ tịch là doanh nhân Jorgen Watne Frydnes, nổi tiếng về nỗ lực bảo vệ tự do ngôn luận.

Theo thông báo của ủy ban, có 338 ứng viên được đề cử cho giải năm nay, gồm 244 cá nhân và 94 tổ chức, nhiều hơn 52 đề cử so với năm ngoái. Chỉ những người là thành viên chính phủ, quốc hội, nguyên thủ quốc gia, giáo sư một số ngành đại học hay cựu chủ nhân Nobel Hòa bình mới đủ tiêu chuẩn đề cử. Thời hạn tiếp nhận bắt đầu từ tháng 9 năm trước cho đến ngày cuối tháng 1 của năm trao giải. Sau đó, ủy ban sẽ thảo luận và rút gọn danh sách. Từng đề cử sẽ được đánh giá bởi 5 thành viên ủy ban và một nhóm cố vấn chuyên môn. Đến khoảng tháng 8 – 9, ủy ban sẽ bỏ phiếu quyết định.

ẢNH: REUTERS

Danh tính của những cá nhân, tổ chức được đề cử sẽ chỉ được tiết lộ sau 50 năm. Tuy vậy, những người đề cử có quyền công khai ứng viên của họ dù không có cách nào để xác minh thông tin họ đưa ra có chính xác hay không. Những cái tên đã được xướng lên trong năm nay gồm Tòa án Hình sự quốc tế (ICC), NATO hay một số nhà hoạt động chính trị, nhân quyền.

Cơ hội nào cho Tổng thống Trump ?

Sau khi thỏa thuận thả con tin và ngừng bắn tại Dải Gaza được công bố hôm qua, Tổng thống Argentina Javier Milei và gia đình các con tin Israel kêu gọi trao giải Nobel Hòa bình cho Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo AP. Trước đó, lãnh đạo các nước Campuchia, Israel và Pakistan cho biết đã đề cử ông Trump nhưng việc đề cử được thực hiện sau hạn chót, nên có thể không hợp lệ cho giải năm nay, dù vẫn được xem xét cho năm sau.

Ông Trump tự nhận là “tổng thống hòa bình” và nhiều lần tuyên bố ông xứng đáng được trao giải Nobel Hòa bình bởi ông tự nói đã chấm dứt 8 cuộc xung đột. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia Nobel phân tích rằng nhà lãnh đạo Mỹ chỉ có thể được trao giải nếu ông thay đổi các chính sách mà theo họ là đang đi ngược với trật tự thế giới được Ủy ban Nobel Na Uy xem trọng. Dù vậy, cũng có một số ý kiến cho rằng nếu ông Trump có thể chấm dứt xung đột tại Ukraine hay Dải Gaza, việc ông được trao giải là hoàn toàn có khả năng xảy ra.

Theo di nguyện của ông Alfred Nobel, giải thưởng này nên được trao cho “người đã làm được nhiều nhất hoặc tốt nhất để thúc đẩy tình hữu nghị giữa các nước, hủy bỏ hoặc giảm quân đội thường trực, và thiết lập, thúc đẩy các hội nghị hòa bình”. Theo Phó chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy Asle Toje, hành động vận động hành lang nhằm mục đích gây ảnh hưởng để được giải thường phản tác dụng. “Chúng tôi thường làm việc trong phòng kín và không bị ai gây ảnh hưởng”, ông Toje nói về tính độc lập của ủy ban trao giải. Theo một số dự đoán, giải thưởng năm nay có thể thuộc về tổ chức nhân đạo, nhà báo thúc đẩy tự do báo chí, hoặc các tổ chức thuộc LHQ.