AI thay đổi cách đào tạo ngành ngôn ngữ

CHƯA CÓ DẤU HIỆU MẤT ĐI SỨC HÚT

Về xu hướng lựa chọn ngành học các năm gần đây, tiến sĩ Phạm Tấn Hạ, cố vấn tuyển sinh và đào tạo Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), chia sẻ: “Nhóm ngành ngôn ngữ của trường chưa có dấu hiệu mất đi sức hút. Không chỉ thí sinh có nguyện vọng đăng ký nhiều, điểm chuẩn các ngành này trong mọi phương thức đều ở mức cao. Đặc biệt, các ngành nhiều thí sinh quan tâm đăng ký như ngôn ngữ Anh, Trung Quốc, Hàn Quốc học, Nhật Bản học… có điểm chuẩn xét điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đều từ mức 27 trở lên”.

ẢNH: NGỌC LONG

Đồng quan điểm, PGS-TS Nguyễn Văn Thụy, Trưởng phòng Tuyển sinh và truyền thông Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, cho hay thực tế tuyển sinh ngành ngôn ngữ Anh của trường trong 3 năm qua vẫn cho thấy xu hướng tích cực, số lượng người học giữ mức ổn định. Từ thực tế này, bên cạnh ngành ngôn ngữ Anh, năm 2026 trường dự kiến mở ngành mới là ngôn ngữ Trung Quốc.

PGS-TS Phạm Quốc Việt, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính – Marketing, thông tin việc tuyển sinh các ngành ngôn ngữ tại trường có sự ổn định, luôn đạt 100% chỉ tiêu và tăng trưởng mạnh mẽ qua các năm. “Cụ thể, 168 sinh viên (SV) năm 2022, 185 SV năm 2023, 155 SV năm 2024 và 260 SV năm 2025”, ông Việt cho biết.

PGS-TS Nguyễn Ngọc Vũ, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại ngữ – Tin học TP.HCM, cũng cho biết: “Thực tế tại trường cho thấy trong 3 – 4 năm gần đây, số lượng hồ sơ đăng ký vào các ngành ngôn ngữ của trường vẫn ổn định và có mức tăng nhẹ”.

Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Xuân Dung, Giám đốc Trung tâm truyền thông Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, thực tế ghi nhận tại trường cho thấy nhóm ngành ngôn ngữ vẫn duy trì sức hút rất lớn. “Trong 3 – 4 năm trở lại đây, số lượng thí sinh quan tâm và nộp hồ sơ vào các ngành ngôn ngữ Anh, Nhật, Hàn, Trung vẫn ổn định ở mức cao”, thạc sĩ Dung cho hay.

Tiến sĩ Hồ Văn Hận, Trưởng khoa Ngoại ngữ Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, cũng cho biết: “Tổng quy mô tuyển sinh của khoa mỗi năm vẫn tăng trên 10%, chuyên ngành tiếng Anh thương mại và phương pháp giảng dạy tiếng Anh và ngành ngôn ngữ Trung vẫn giữ được sự thu hút. Chỉ riêng chuyên ngành biên – phiên dịch của ngành ngôn ngữ Anh ghi nhận sự sụt giảm”.

NHU CẦU TUYỂN DỤNG THAY ĐỔI VỚI YÊU CẦU CAO HƠN

PGS-TS Nguyễn Ngọc Vũ cho hay thời gian qua nhu cầu tuyển dụng đối với nhóm ngành ngôn ngữ không giảm, mà đang chuyển hướng sang yêu cầu cao hơn về kỹ năng nghề, giao tiếp quốc tế và khả năng sử dụng công nghệ. “Các doanh nghiệp kết nối với trường cung cấp hàng ngàn cơ hội việc làm có liên quan đến ngôn ngữ, điều này cho thấy kỹ năng ngoại ngữ ứng dụng vẫn là lợi thế cạnh tranh bền vững của người học”, ông Vũ nhìn nhận.

Tiến sĩ Hồ Văn Hận dẫn kết quả nghiên cứu về cảm quan vị trí việc làm liên quan đến xuất bản và dịch thuật trong kỷ nguyên AI được công bố trên tạp chí Scopus-Q1 năm 2024, với 52% người tham gia khảo sát cho rằng AI không thể thay thế con người trong lĩnh vực dịch thuật. “Cụ thể trong lĩnh vực văn học, văn hóa, nghệ thuật và ngữ dụng… ở các cảnh huống phức tạp rất cần sự sáng tạo và am hiểu tâm lý con người thì AI không thể làm được”, ông Hận chia sẻ.

Theo thạc sĩ Xuân Dung, hiện nay nhu cầu tuyển dụng đối với các ngành ngôn ngữ đang mở rộng. Các công việc không chỉ tập trung vào vị trí truyền thống như giảng dạy hay biên – phiên dịch, mà nhiều doanh nghiệp còn tìm kiếm ứng viên có khả năng ứng dụng năng lực ngôn ngữ đa dạng trong môi trường làm việc hiện đại. “Điểm chung mà nhà tuyển dụng tìm kiếm ở người lao động không chỉ là năng lực ngôn ngữ, mà còn là tư duy linh hoạt, kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp, khả năng xử lý tình huống và phối hợp đa văn hóa”, thạc sĩ Dung nhận định.

Tiến sĩ Trần Hữu Duy, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Đà Lạt, khẳng định doanh nghiệp vẫn cần tuyển dụng người giỏi ngoại ngữ. Việc dịch thuật những nội dung chuyên môn sâu, trong những sự kiện lớn không thể thiếu sự chuẩn bị và năng lực dịch thuật theo ngữ cảnh, kết hợp cảm xúc của con người.

Tại Trường ĐH Tài chính – Marketing, PGS-TS Phạm Quốc Việt cho biết tỷ lệ SV ngành ngôn ngữ Anh tốt nghiệp có việc làm đúng ngành đạt 90% trong vòng 6 – 12 tháng sau khi ra trường.

Ảnh: Nhật Hy

KHÔNG CÒN CHỈ ĐÀO TẠO NGÔN NGỮ

Trước những tác động ngày càng rõ nét của AI, tiến sĩ Hồ Văn Hận cho biết: “Quan trọng hơn, khoa tăng cường các khóa học chuyên đề nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng ngôn ngữ gắn với nhiều lĩnh vực như văn hóa, truyền thông và các ngành nghề liên quan, giúp SV phát triển năng lực toàn diện và thích ứng linh hoạt trước những thay đổi của môi trường nghề nghiệp hiện đại”.

Tương tự, Trường ĐH Ngoại ngữ – Tin học TP.HCM hiệu chỉnh, cập nhật chương trình đào tạo nhóm ngành ngôn ngữ theo hướng bám sát nhu cầu thị trường, đề cao tính thực tiễn, ứng dụng và trang bị năng lực số cho người học. Trong đó, đẩy mạnh mô hình học thông qua dự án với sự tham gia của doanh nghiệp. “Trường hướng đến việc đào tạo người học không chỉ giỏi ngoại ngữ, mà còn có bản lĩnh nghề nghiệp, tư duy hội nhập và khả năng thích ứng. Đây là những phẩm chất giúp các em không bị thay thế bởi công nghệ”, PGS-TS Vũ đánh giá.

Để giúp SV đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng trong bối cảnh mới, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM chủ động điều chỉnh chương trình đào tạo. “Cụ thể, trường tiếp tục chú trọng phát triển toàn diện 4 kỹ năng ngôn ngữ nghe – nói – đọc – viết, song song với tăng cường kiến thức liên ngành như truyền thông, thương mại, dịch vụ, nhân sự… Điều này giúp SV không chỉ sử dụng thành thạo ngôn ngữ mà còn có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc khác nhau trong doanh nghiệp”, thạc sĩ Dung chia sẻ.

Trường ĐH Tài chính – Marketing thiết kế chương trình đào tạo liên ngành giúp SV có kiến thức rộng về các ngành nghề chứ không chỉ tập trung giảng dạy ngôn ngữ, như cập nhật các học phần về tiếng Anh trong môi trường doanh nghiệp, giao tiếp kinh doanh liên văn hóa, truyền thông – PR, kỹ năng thuyết trình – đàm phán, tư duy phản biện, tiếng Anh chuyên ngành… Bên cạnh đó, tăng mạnh các học phần về ứng dụng AI và công nghệ ngôn ngữ trong ngành ngôn ngữ Anh, chuyển trọng tâm từ năng lực ngôn ngữ sang năng lực tổng hợp…