Bất ngờ với triển lãm ‘nghệ thuật thiếu kỹ năng’ của nữ sinh viên xinh đẹp

Triển lãm mang tên Rung động trưng bày 50 tác phẩm của Nguyễn Mỹ Linh, nữ sinh viên xinh đẹp khoa tiếng Ý, Trường ĐH Hà Nội, gặp vấn đề về giao tiếp xã hội (khó khăn khi biểu thị suy nghĩ của mình bằng lời nói, e ngại tiếp xúc…) đang diễn ra từ ngày 28.2 – 19.3.2022 tại VICAS Art Studio (phố Hào Nam, Q.Đống Đa, Hà Nội).

Nguyễn Mỹ Linh tại triển lãm

50 bức tranh là những bộc bạch nội tâm của cô nữ sinh khá đa dạng về trạng thái tâm lý cũng như những cảm xúc tương ứng, mà theo lời PGS – TS Bùi Quang Thắng, giám tuyển tại VICAS Art Studio, đó là “sự lửng lơ, mơ hồ khi cảm nhận về thời gian, sự chênh vênh trong cảm nhận về không gian, những nỗi sợ hãi, căng thẳng, đôi khi là tuyệt vọng bị dồn nén, những trạng thái mờ giữa quá khứ và tương lai, sự rối loạn, cuồng loạn ngấm ngầm và những vết sẹo tinh thần, sự bất lực khi muốn điều gì đó mà không nói ra được, không làm được, và dĩ nhiên là cả những cảm xúc, trạng thái tích cực như yêu thương, phấn khích”…

Tác phẩm “You’re not alone” tạm dịch: “Bạn không cô đơn”

Chia sẻ về lý do lựa chọn các tác phẩm của Linh, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm VICAS Art Studio, nói rằng có những nghệ sĩ từng tham gia các triển lãm nhóm, triển lãm cá nhân nhưng họ không tự coi mình là đại diện của dòng nghệ thuật này. “Tuy nhiên, trường hợp của Linh rất rõ ràng, những theo đuổi của Linh thể hiện rất rõ những đặc trưng của dòng nghệ thuật Art Brut. Đấy là lý do mà trung tâm thấy những tác phẩm của Linh rất đặc biệt”, bà Hà nói.

PGS – TS Bùi Quang Thắng thì nói rằng ông tự nhận mình may mắn khi gặp Linh trên hành trình đi tìm những nghệ sĩ Việt Nam của dòng nghệ thuật này.

Nhận xét về những bức tranh của Mỹ Linh, được vẽ bằng màu Acrylic trên vải Canvas, PGS – TS Bùi Quang Thắng đánh giá đó là các tác phẩm có chất lượng nghệ thuật cao và dù ở dạng thiên về các mảng màu hay dạng thiên về đường nét thì màu sắc được phối rất riêng biệt và điêu luyện.

Bức vẽ mang tên Thất vọng của Mỹ Linh

Gặp vấn đề trong việc biểu đạt cảm xúc bằng ngôn từ, Mỹ Linh tìm đến cọ và màu vẽ trước hết là để giải tỏa những gì bị dồn nén bên trong, để đối thoại với chính mình và đó cũng có thể coi như là một cách thức tự trị liệu tinh thần cho bản thân.

Chia sẻ về lần đầu tiên đến với hội họa, Linh bộc bạch: “Từ bé thì tính cách đã luôn hướng vào trong và mình mất khá nhiều sức khi phải liên tục tương tác với người khác. Một phần có thể là vì mình không được dạy cách để diễn tả cảm xúc, càng ngày nó càng đóng lại, đến một lúc những cảm xúc đó nó nhiều quá, không thể dồn nén thêm nữa và đó cũng là lúc mà mình nghĩ mình cần phải cởi mở hơn. Và tháng 5.2021 thì mình mới bắt đầu vẽ như là một cách để giải toả”.

50 tác phẩm được trưng bày tại triển lãm Rung động là toàn bộ những tác phẩm của Linh kể từ tháng 5.2021. Tất cả được thực hiện trong vòng 8 tháng.

“Phải nói rằng Linh có một sức sáng tạo khủng khiếp”, PGS – TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, nhận xét.

Chia sẻ về những tác phẩm của mình và dự định trong tương lai, Linh tâm sự: “Mỗi lần hoàn thiện một bức tranh, mình cảm nhận được sự bức bối bên trong đã vơi đi phần nào. Đôi khi đó là nỗi buồn, những điều khó nói, thi thoảng thì cả những niềm vui. Và trong tương lai, mình vẫn muốn theo đuổi nghệ thuật, vì nó không chỉ giúp mình giải toả cảm xúc mà còn giúp mình cảm nhận được thực tại”.

Những tương tác màu trong tranh của Mỹ Linh được giới chuyên môn đánh giá cao

Những tác phẩm của Mỹ Linh thuộc trường phái nghệ thuật Art Brut (nghệ thuật thiếu kỹ năng) hay còn được gọi là Outsider Art – nghệ thuật của người ngoại đạo.

Đây là một trường phái do một nghệ sĩ người Pháp Jean Dubuffet khám phá và cổ súy vào giữa thế kỷ trước. Đó là những tác phẩm được tạo ra từ sự đơn độc và từ những thôi thúc sáng tạo thuần túy, đích thực – nơi mà những lo lắng về cạnh tranh, sự hoan nghênh và sự thăng tiến của xã hội không can thiệp…

Những người sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật này có cấu trúc tâm thần khác biệt, nhẹ là những người trầm cảm, tự kỷ.

Triển lãm diễn ra tại VICAS Art Studio phố Hào Nam

Những người này chưa từng được học hoặc hướng dẫn về mỹ thuật. Họ được phân thành 2 nhóm: nhóm 1 là nhóm hướng ngoại, làm tác phẩm theo cơ chế máy ảnh, chỉ nhìn sự vật một lần, lướt qua rồi nhớ và vẽ lại như máy in và nhóm 2 là nhóm hướng nội, cũng là nhóm của những người giống với Mỹ Linh: nhìn thấy những hình ảnh, chuyển động bên trong bản thân mình và phóng chiếu nó thành tác phẩm.