VTV.vn – Trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận 58 ca tử vong do bệnh dại tại 18 tỉnh, thành phố.
Bệnh dại – hiểm họa toàn cầu
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây từ động vật sang người do virus dại (Rhabdovirus). Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm toàn cầu có khoảng 59.000 người tử vong do bệnh này, 95% tập trung ở châu Á và châu Phi. Đông Nam Á là khu vực có nguy cơ cao do chó thả rông nhiều, tỷ lệ tiêm phòng ở vật nuôi còn thấp, tình trạng buôn bán thịt chó mèo vẫn tồn tại.
Virus dại lây qua nước bọt động vật nhiễm bệnh khi cắn, cào hoặc liếm lên vết thương hở hay niêm mạc. Thời gian ủ bệnh thường 1-3 tháng, có thể ngắn hơn một tuần hoặc kéo dài hơn một năm. Khi xuất hiện triệu chứng, người bệnh gần như không còn cơ hội sống sót.
Triệu chứng ban đầu thường giống cảm cúm: sốt, mệt, đau đầu, ngứa ran hoặc châm chích tại vết cắn. Khi bệnh tiến triển, bệnh nhân sợ ánh sáng, sợ nước, có hành vi kích động, ảo giác, chảy nước dãi, liệt dần rồi tử vong.
Theo Tổ chức Thú y thế giới (WOAH/OIE), 99% người mắc bệnh dại do chó cắn; hơn 80% ca xảy ra ở nông thôn, trong đó trẻ em chiếm gần 40%.
Tình hình tại Việt Nam
Ngày 21/12/2021, Chính phủ ban hành Quyết định số 2151/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022 – 2030, đặt mục tiêu đến năm 2030 không còn người tử vong vì bệnh này.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy bệnh dại vẫn là mối đe dọa nghiêm trọng. Năm 2024, cả nước ghi nhận 89 ca tử vong do bệnh dại (tăng 7 ca so với 2023 và 17 ca so với 2022). Trong 9 tháng đầu năm 2025, đã có 58 ca tử vong tại 18 tỉnh, thành phố. Các địa phương có số tử vong cao gồm: Đắk Lắk (7 ca), Gia Lai (6), Lâm Đồng (5), Đồng Nai (5), Tây Ninh (5).
Điều đáng lo ngại là 100% ca tử vong đều không tiêm vaccine và/hoặc huyết thanh kháng dại sau khi bị chó mèo cắn. Nguyên nhân chính do tâm lý chủ quan “chó nhà cắn không sao” (chiếm 63%), thiếu hiểu biết, ngại chi phí, tự chữa bằng thuốc nam, hoặc trẻ nhỏ không nói được với cha mẹ khi bị cắn.
Bộ Y tế khuyến cáo phòng bệnh dại
Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu xử trí đúng ngay từ đầu. Bộ Y tế nhấn mạnh:
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm, đã phát bệnh thì 100% tử vong.
Phòng tránh tuyệt đối không để động vật cắn người, đặc biệt với trẻ em.
Khi bị chó, mèo cắn hoặc cào, phải rửa kỹ vết thương bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, sau đó đến cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm vaccine kịp thời.
Tiêm vaccine phòng dại ngay sau khi bị cắn là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa tử vong.
Không sử dụng các bài thuốc dân gian, đông y, mê tín dị đoan để điều trị bệnh dại.
Tiêm phòng đầy đủ cho đàn chó, mèo theo hướng dẫn của ngành thú y, quản lý vật nuôi có trách nhiệm, không thả rông.
Người dân cần hạn chế buôn bán, giết mổ chó mèo làm thực phẩm để giảm nguy cơ phơi nhiễm virus dại.
Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng phối hợp cùng ngành y tế và thú y triển khai nghiêm các biện pháp phòng, chống bệnh dại, góp phần bảo vệ sức khỏe và tính mạng người dân.
