VTV.vn – Sử dụng tính năng tìm kiếm trên Google hay hỏi ChatGPT giờ đã trở thành thói quen của rất nhiều người khi gặp các vấn đề cần giải đáp liên quan đến sức khỏe.
Một khảo sát gần đây do Đại học Michigan (Mỹ) thực hiện đã cho thấy cứ 7 người lớn trên 50 tuổi thì có 1 người sử dụng AI để tìm kiếm thông tin sức khỏe, trong khi cứ 4 người dưới 30 tuổi thì có 1 người sử dụng. Việc sử dụng AI phổ biến hơn ở những khu vực có hạn chế tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Mặc dù có nhiều rủi ro tiềm ẩn – chẳng hạn như nhận được thông tin không chính xác, thông tin lỗi thời hoặc chung chung – một số bác sĩ cho rằng các công cụ AI chẳng hạn như ChatGPT có thể hữu ích cho mục đích chăm sóc sức khỏe, nếu bạn biết cách sử dụng đúng cách.
Tiến sĩ Adeel Khan, bác sĩ Huyết học, Ung thư học và Dịch tễ học, Phó giáo sư Y khoa và Sức khỏe cộng đồng tại Trung tâm Y tế Tây Nam, Đại học Texas (Mỹ), cho biết, AI có xu hướng đưa ra câu trả lời chung chung khi được hỏi. Ông cho rằng, AI nên được sử dụng để tìm hiểu các thông tin rộng hơn về y tế thay vì đưa ra các chỉ định trong trường hợp cụ thể – vốn là chuyên môn của các bác sĩ đã trải qua quá trình đào tạo, thực hành nghề nghiệp nhiều năm. Nếu bạn sử dụng công cụ này để có thêm thông tin chi tiết dựa trên từng cá nhân, ông cảnh báo, hãy sử dụng những gì tìm được như một sự bổ sung chứ không phải thay thế việc chăm sóc y tế thực tế. Tiến sĩ Khan nói thêm rằng thông tin từ ChatGPT có thể định hướng, gợi mở cho cuộc trò chuyện, trao đổi với bác sĩ vì thực tế nhiều người không biết cách mô tả chính xác tình trạng mà mình gặp phải, cũng không biết diễn đạt mong muốn của bản thân, nhưng không nên coi đó là lời kết luận cuối cùng về tình trạng bệnh.
Các chuyên gia cũng lưu ý, dù rằng bạn càng cung cấp thông tin cụ thể về bản thân (tình trạng sức khỏe, các triệu chứng, lịch sử sức khỏe gia đình…) thì càng có thể nhận về câu trả lời cụ thể hơn. Nhiều người thậm chí còn đăng tải kết quả xét nghiệm chi tiết, điện tâm đồ, phim chụp X-quang để hỏi ChatGPT nhưng điều đó cũng mang lại rủi ro về việc tiết lộ quá nhiều thông tin cá nhân, dẫn đến các vấn đề đáng lo ngại về quyền riêng tư. Thêm vào đó, các công cụ AI như ChatGPT chưa được huấn luyện đầy đủ để “đọc” và đưa ra câu trả lời chính xác cho mọi vấn đề, chẳng hạn như các nội dung liên quan đến hình ảnh.
Việc cung cấp thông tin qua cách đặt câu hỏi cũng có thể dẫn tới sự thiên lệch trong câu trả lời. Chẳng hạn câu hỏi tại sao hóa trị lại được ưa chuộng đối với việc điều trị một loại ung thư nhất định, có thể xem là cách diễn đạt cố ý thiên vị. Phần trả lời của ChatGPT sẽ hướng bạn tới phương pháp hóa trị. Thay vì thế hãy hỏi công cụ này, yêu cầu phân tích, giải thích về ưu điểm, hạn chế của từng phương pháp điều trị để từ đó có nhiều thông tin hơn, đa chiều, rồi sàng lọc, tìm ra câu trả lời mà mình mong muốn.
Các công cụ AI như ChatGPT còn được đánh giá cao trong việc phân tích ngôn ngữ của bác sĩ, theo Banas – bác sĩ Nội khoa và giám đốc Y khoa của DrFirst, một công ty công nghệ chăm sóc sức khỏe. “Bác sĩ sử dụng rất nhiều thuật ngữ và từ viết tắt chuyên sâu nhưng bệnh nhân không phải lúc nào cũng hiểu. Nếu bạn cảm thấy bối rối khi về nhà, hãy nhập câu hỏi của bạn vào nền tảng AI yêu thích”, ông khuyên. Cách làm này có thể giúp bạn hình dung rõ ràng hơn về những câu chữ chuyên môn mà bác sĩ sử dụng.
AI cũng có thể hỗ trợ người dùng trong việc đưa ra những trao đổi hữu ích với bác sĩ, đề xuất các câu hỏi trọng tâm qua đó giúp bạn nhận được câu trả lời cụ thể, rõ ràng, những lưu ý cần thiết mà nhiều người dễ bỏ qua khi khám bệnh.
Trong trường hợp nhận thấy có sự khác biệt, thậm chí trái ngược giữa phác đồ điều trị, tư vấn của bác sĩ với những gì đọc được từ ChatGPT, gây nên sự lo lắng, bối rối, hãy tìm cách trao đổi với bác sĩ để có thêm sự giải thích, hướng dẫn đầy đủ, kịp thời.
