Công tác tuyên truyền tiết kiệm điện cần lấy khách hàng làm trung tâm, đặc biệt là các doanh nghiệp sử dụng điện lớn

Ông Nguyễn Đình Hiệp – Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trình bày tham luận về Tình hình triển khai Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và nội dung mới của Luật sửa 

Phát biểu tại buổi tập huấn, ông Nguyễn Tiến Cường – Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương nhấn mạnh: Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại các kỳ Hội nghị COP 26, 27 và 28. Chính vì vậy, tiết kiệm năng lượng được xem là giải pháp thiết thực và bền vững nhất để thực hiện mục tiêu này. Nó không chỉ giúp giảm áp lực cung ứng, giảm chi phí cho doanh nghiệp và người dân, mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Ngày 18/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ 1/1/2026. Luật mới được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy đầu tư, đổi mới công nghệ xanh và phát triển thị trường năng lượng bền vững.

Nhà báo Nguyễn Tiến Cường – Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương phát biểu tại buổi tập huấn

Trong bối cảnh đó, Bộ Công Thương xác định công tác truyền thông là “cầu nối” giữa chính sách và hành động thực tế. Các thông tin chính xác, kịp thời và dễ tiếp cận về năng lượng tiết kiệm, hiệu quả chính là “chìa khóa” để khơi dậy nhận thức và thay đổi hành vi của cộng đồng.

Theo ông Nguyễn Tiến Cường, để truyền tải thành công câu chuyện sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, người làm báo không chỉ cần kiến thức kỹ thuật mà còn cần có khả năng kể chuyện sáng tạo, truyền cảm hứng. Mỗi bài báo, mỗi phóng sự cần được viết sao cho người dân hiểu, doanh nghiệp thấy mình trong đó và cộng đồng cùng hành động.

Ông Trần Đình Hoàng – Phó Trưởng ban Truyền thông – Tổng Công ty Điện lực miền Nam trình bày tham luận Tiết kiệm điện 2023 – 2025 và kinh nghiệm triển khai công tác tuyên truyền tiết kiệm điện đến khách hàng sử dụng điệ

Với vai trò, trách nhiệm là cơ quan ngôn luận của Bộ Công Thương, Báo Công Thương sẽ phối hợp với Cục ĐKC và các cơ quan liên quan tiếp tục đồng hành, cung cấp thông tin và tạo điều kiện để phóng viên, biên tập viên khai thác chủ đề năng lượng một cách chính xác, hấp dẫn và lan tỏa nhất.

Thông tin tại buổi tập huấn, ông Nguyễn Đình Hiệp – Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam, cho biết “Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã góp phần thay đổi căn bản nhận thức của xã hội, từng bước hình thành văn hóa tiết kiệm năng lượng trong sản xuất và đời sống”.

Từ khi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được ban hành năm 2010 và có hiệu lực từ năm 2011, Việt Nam đã triển khai ba giai đoạn Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Giai đoạn đầu (2006 – 2010) đặt nền móng cho nhận thức cộng đồng và hoàn thiện hành lang chính sách trong lĩnh vực năng lượng. Giai đoạn hai (2011 – 2016) ghi dấu bằng mức tiết kiệm năng lượng trung bình 5,65%, tương đương hơn 11.000 KTOE năng lượng quy đổi (tức khoảng 128 tỷ kWh điện), vượt mục tiêu Quốc hội phê duyệt.

Hiện nay, giai đoạn ba (2019 – 2030) đang được triển khai theo Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ, hướng tới mục tiêu tiết kiệm 8 – 10% tổng năng lượng tiêu thụ toàn quốc trong giai đoạn này, đồng thời gắn kết chặt chẽ với định hướng phát triển kinh tế xanh, giảm phát thải và tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Hiệp cho rằng, một số quy định hiện hành vẫn mang tính khuyến khích, chưa có cơ chế chế tài đủ mạnh; mô hình doanh nghiệp dịch vụ năng lượng (ESCO) còn manh mún; cơ chế tài chính xanh vẫn thiếu cụ thể. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung luật là yêu cầu tất yếu để bắt kịp xu thế phát triển năng lượng bền vững trên toàn cầu. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Luật số 77/2025/QH15), có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Luật mới chỉ gồm 3 điều, nhưng sửa đổi và bổ sung tới 21 nội dung, trong đó tập trung vào những điểm đột phá mang tính thực tiễn.

TS. Trần Bá Dung – nguyên Trưởng ban nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam trình bày kỹ năng truyền thông và khai thác thông tin về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Chia sẻ về kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền tiết kiệm điện, ông Trần Đình Hoàng – Phó Trưởng ban Truyền thông – Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVN SPC) cho biết: Cần lấy khách hàng làm trung tâm, đặc biệt là các doanh nghiệp sử dụng điện lớn. Cần tư vấn chuyên sâu, hỗ trợ kỹ thuật, giúp doanh nghiệp áp dụng công nghệ và thiết bị hiệu suất cao, hướng tới sản xuất xanh – tiết kiệm năng lượng. Khi khách hàng thấy được lợi ích thực tế, họ sẽ chủ động cùng chúng ta hành động. Bên cạnh đó, cần phối hợp với các cơ quan báo chí có uy tín để tổ chức Hội thảo, toạ đàm trực tuyến, giao lưu trực tuyến về sử dụng điện tiết kiệm – hiệu quả.

Với mục tiêu các sự kiện truyền thông nhằm cung cấp thông tin đến khách hàng, người dân những giải pháp, mô hình, cách làm hiệu quả trong việc thực hiện tiết kiệm điện Thực hiện thường xuyên các nội dung truyền thông về sử dụng điện an toàn, tiết kiệm trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên mạng xã hội bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú (bài viết; phóng sự hình; câu chuyện truyền thanh; tiểu phẩm; các sản phẩm truyền thông bằng hình ảnh; bài infographic; video clip hướng dẫn sinh động, dễ hiểu, dễ làm…). Qua đó lan toả thông điệp, nâng cao ý thức, hành vi sử dung tiết kiệm điện của từng hộ gia đình, từng người dân, khách hàng. Khi khách hàng hiểu rằng tiết kiệm điện không chỉ giúp giảm chi phí mà còn góp phần bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thì họ sẽ chủ động, tự giác thực hiện. Vì vậy, công tác tuyên truyền phải được thực hiện thường xuyên, linh hoạt, sáng tạo và gần gũi với người sử dụng điện.

Ông Hoàng nhấn mạnh: Hiệu quả chỉ đến khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên: Từ ngành điện, chính quyền địa phương, Sở Công Thương đến các cơ quan báo chí, tổ chức đoàn thể. Ở nơi nào có sự chỉ đạo quyết liệt và đồng hành của địa phương, ở đó phong trào tiết kiệm điện phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn.

Gần 100 phóng viên, biên tập viên tham dự tập huấn truyền thông về sử dụng năng lượng tiết kiệm

Cũng tại buổi tập huấn, TS Trần Bá Dung, nguyên Trưởng ban nghiệp vụ Hội nhà báo Việt Nam chia sẻ chuyên đề “Vai trò của báo chí trong tuyên truyền Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi)”; Kỹ năng kể chuyện dữ liệu và sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật trong báo chí năng lượng. Trong đó, tâp trung vào các kỹ năng, kinh nghiệm để lựa chọn, tiếp cận, xây dựng nhóm chủ đề, đề tài và triển khai tuyên truyền nội dung về sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả nhằm giúp phổ biến chính sách một cách gần gũi, thực tế và hiệu quả qua đó góp phần nâng cao nhận thức, hành động của cộng đồng vì mục tiêu chung.

Thông qua buổi tập huấn, Ban Tổ chức cũng mong muốn, mỗi nhà báo có thể trở thành “đại sứ truyền thông năng lượng xanh”, lan tỏa lối sống tiết kiệm, hiệu quả đến cộng đồng, đặc biệt là các ngành năng lượng thiết yếu như điện, xăng dầu…