VTV.vn – Ngày An toàn người bệnh Thế giới 17/9/2025 với chủ đề “Safe care for every newborn and every child – Chăm sóc an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”.
Liên quan đến chủ đề này, tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày An toàn người bệnh Thế giới 2025, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã chia sẻ một thông tin quan trọng: Y tế là một hệ thống phức hợp, chỉ một sai sót nhỏ ở một khâu có thể gây hệ lụy lớn cho người bệnh và cho niềm tin xã hội. Trên thực tế, các báo cáo quốc tế cho thấy, cứ 10 người bệnh thì có hơn 1 người gặp sự cố y khoa; tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, ước tính mỗi năm có khoảng 134 triệu sự cố trong bệnh viện, gây ra khoảng 2,6 triệu ca tử vong, trong đó có tới một nửa có thể phòng ngừa. Không chỉ là tổn hại về sức khỏe, y tế không an toàn còn “ngốn” một tỷ lệ đáng kể chi tiêu y tế, ước tới 12-15% tổng chi tiêu y tế, tương đương 1,4 – 1,6 nghìn tỷ USD mỗi năm. Đầu tư cho an toàn người bệnh vì vậy vừa là mệnh lệnh lương tâm, vừa là quyết định thông minh về kinh tế.
Chủ đề năm nay đặt trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ở vị trí trung tâm, những đối tượng “không phải là người lớn thu nhỏ” và phụ thuộc gần như hoàn toàn vào người lớn. Các em chưa đủ khả năng mô tả cảm giác khó chịu; tiếng khóc đôi khi là tín hiệu duy nhất. Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, trực giác của cha mẹ, sự tinh tế của giáo viên và chuẩn mực chuyên môn, đạo đức của nhân viên y tế có ý nghĩa quyết định để phát hiện sớm bất thường, can thiệp kịp thời và an toàn.
Trên tinh thần các Nghị quyết chiến lược của Đảng về chăm sóc sức khỏe nhân dân, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, cùng với Kế hoạch Hành động toàn cầu về an toàn người bệnh 2021-2030 của WHO, ngành Y tế Việt Nam xác định an toàn người bệnh là trụ cột xuyên suốt trong quản trị chất lượng, đặc biệt ở lĩnh vực Sản – Nhi. Theo đó, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh sáu định hướng ưu tiên cho lĩnh vực này, cũng là lời kêu gọi hành động đối với toàn hệ thống:
Một là: Chuẩn mực an toàn lấy trẻ em làm trung tâm. Cụ thể hóa và thường xuyên cập nhật các tiêu chuẩn, quy định bảo đảm an toàn từ phòng sinh, khoa sơ sinh đến các chuyên khoa Nhi; chú trọng các yêu cầu đặc thù: dùng thuốc theo cân nặng/tuổi, thiết bị, vật tư phù hợp lứa tuổi, tiêm chủng an toàn, dinh dưỡng – nuôi dưỡng hợp lý, vận chuyển nội/ngoại viện và hồi sức sơ sinh.
Hai là: Đào tạo liên tục, làm chủ kỹ năng an toàn. Đưa an toàn người bệnh vào chương trình đào tạo bắt buộc cho mọi vị trí; tăng cường huấn luyện thực hành, mô phỏng tình huống ít gặp nhưng nguy cơ cao (ngạt, hạ thân nhiệt, vàng da nặng, sốc nhiễm khuẩn…); chuẩn hóa thông tin, tăng cường hội chẩn, phối hợp đa chuyên khoa Sản – Nhi – Hồi sức; nhân rộng các mô hình hay do Bệnh viện Nhi Trung ương khởi xướng đến toàn quốc.
Ba là, Ứng dụng số để “khóa chặt” rủi ro. Hoàn thiện bệnh án điện tử có cảnh báo; đơn thuốc điện tử tính liều tự động theo cân nặng/tuổi; mã vạch vòng tay – thuốc – máu để bảo đảm đúng người – đúng thuốc – đúng liều – đúng thời điểm; khai thác dữ liệu để nhận diện sớm nguy cơ suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết ở trẻ; tăng hỗ trợ từ xa cho cấp dưới trong cấp cứu và hồi sức sơ sinh.
Bốn là: Giám sát minh bạch, học hỏi từ sai sót. Thiết lập hệ thống theo dõi, báo cáo và phân tích sự cố an toàn dành cho Nhi khoa, thống nhất toàn bệnh viện và liên thông các cấp khám chữa bệnh; xử lý kịp thời, rút kinh nghiệm có hệ thống; bảo vệ người báo cáo, xây dựng văn hóa “không đổ lỗi cá nhân”, để mỗi sự cố trở thành một bài học chung cho an toàn của trẻ em.
Năm là: Gia đình và nhà trường là đối tác tin cậy. Tổ chức bệnh viện thân thiện với trẻ; hướng dẫn cha mẹ nhận biết dấu hiệu nguy hiểm và chăm sóc an toàn tại nhà; phối hợp nhà trường tuyên truyền dinh dưỡng hợp lý, phòng chống tai nạn thương tích, tiêm chủng đầy đủ; tiếp nhận phản hồi của gia đình trên quá trình điều trị để cải tiến dịch vụ.
Sáu là: An toàn cho thầy thuốc Nhi khoa đem đến sự an tâm cho gia đình và người bệnh nhỏ tuổi. Cơ sở y tế cần bảo đảm môi trường làm việc an toàn về thể chất và tinh thần; bố trí giờ làm, khối lượng công việc hợp lý; giảm gánh nặng hành chính bằng công nghệ; tăng cường đoàn kết nội bộ; chủ động phòng ngừa và xử lý nghiêm hành vi bạo lực đối với nhân viên y tế.
Về phía Bộ Y tế, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn khẳng định cam kết tiếp tục hoàn thiện khung chính sách, công cụ đánh giá và cơ chế khuyến khích; củng cố hệ thống giám sát, báo cáo sự cố; thúc đẩy nguồn lực cho chuyển đổi số; mở rộng hợp tác với WHO và các đối tác phát triển; đồng thời gắn các mục tiêu an toàn với các chương trình quốc gia về bà mẹ – trẻ em, dinh dưỡng, tiêm chủng và phòng chống dịch. Trên cơ sở đó, Thứ trưởng đề nghị các địa phương, các cơ sở Sản – Nhi, y tế cơ sở và hệ thống giáo dục phối hợp chặt chẽ để thông điệp “An toàn từ lúc chào đời” đi vào thực chất từng quy trình, từng ca bệnh, từng lớp học, từng gia đình.
An toàn người bệnh, nhất là với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, không chỉ là thước đo chất lượng chuyên môn, mà còn là thước đo văn minh của xã hội. Mỗi cải tiến, dù nhỏ, có thể cứu một sinh mệnh, giữ trọn một tương lai, nuôi dưỡng niềm tin của nhân dân vào hệ thống y tế – Thứ trưởng Trần Văn Thuấn kết luận.
