VTV.vn – Đà Nẵng phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn rừng, biển; ứng dụng công nghệ và huy động cộng đồng cùng xây dựng “Thành phố môi trường” xanh, sạch, bền vững.
® Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản. Ghi rõ nguồn VTV.vn khi phát hành lại thông tin từ website này.
Du khách lặn ngắm san hô tại bán đảo Sơn Trà, trải nghiệm du lịch sinh thái gắn với bảo tồn biển. Ảnh: Ngọc Hà
Sức hút từ những khu bảo tồn thiên nhiên
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đà Nẵng, hiện toàn thành phố có hơn 50 điểm du lịch xanh và sinh thái đặc sắc, trong đó có 6 khu bảo tồn và vườn quốc gia mang giá trị sinh thái, du lịch cao. Đây không chỉ là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá mà còn là “tài sản xanh” góp phần tạo dấu ấn riêng cho du lịch Đà Nẵng.
Nổi bật nhất là Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm và bán đảo Sơn Trà – hai địa điểm được ví như “lá phổi xanh” của thành phố. Cù Lao Chàm, được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, nổi tiếng với hệ sinh thái biển phong phú, nhiều rạn san hô, thảm cỏ biển, cùng vô số loài sinh vật biển quý hiếm. Trong khi đó, bán đảo Sơn Trà nơi sinh sống của voọc chà vá chân nâu là một biểu tượng đặc trưng về bảo tồn thiên nhiên gắn với phát triển du lịch sinh thái.
Theo thống kê, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, tuyến du lịch đường thủy Cửa Đại – Cù Lao Chàm đã đón hơn 255.000 lượt khách, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm 2024. Sau khi khắc phục sạt lở do mưa lớn vào năm 2022, các tuyến du lịch Tiên Sa – suối Ôm – đỉnh Bàn Cờ, Bãi Bắc – Cây đa di sản tại Sơn Trà chính thức mở cửa trở lại từ tháng 9/2025, nhanh chóng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Cùng với đó, các hoạt động trải nghiệm như lặn ngắm san hô, xem cá, chèo sup hay đi bộ xuyên rừng được tổ chức chuyên nghiệp, vừa tạo điểm nhấn du lịch vừa giúp du khách hiểu hơn về giá trị của thiên nhiên.
Ông Phan Minh Hải, Phó Trưởng ban Quản lý bán đảo Sơn Trà và các bãi biển du lịch Đà Nẵng, cho biết đơn vị luôn xác định phát triển du lịch phải đi đôi với bảo tồn tài nguyên. Hằng năm, ban quản lý thực hiện phát quang đảm bảo an toàn tuyến du lịch, phòng chống cháy rừng, thả phao bảo vệ rạn san hô tại khu vực Hòn Sụp. Ngoài ra, đơn vị cũng thường xuyên phối hợp các đoàn liên ngành kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi khai thác, mua bán lâm sản và động vật rừng trái phép.
Tình nguyện viên tham gia “Clean up Sơn Trà – Vì một Sơn Trà xanh”, chung tay bảo vệ môi trường rừng. Ảnh: Ngọc Hà
Đề án bảo tồn đa dạng sinh học – nền tảng cho tương lai xanh
Nhằm định hướng phát triển lâu dài, năm 2020, UBND thành phố Đà Nẵng ban hành Quyết định số 3410/QĐ-UBND phê duyệt Đề án bảo tồn đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo đề án này, thành phố sẽ thiết lập và đưa vào hoạt động các khu bảo tồn mới, nâng hạng một số khu hiện có, đồng thời cải thiện chất lượng, số lượng quần thể các loài nguy cấp, bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên đặc trưng. Cùng với đó là việc ổn định sinh kế người dân vùng đệm, giúp họ cùng tham gia quản lý, thay vì là tác nhân gây áp lực lên tài nguyên.
Trọng tâm của đề án tập trung vào việc bảo vệ các hệ sinh thái như:
Khu bảo tồn thiên nhiên Bà Nà – Núi Chúa;
Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà;
Khu bảo vệ cảnh quan Nam Hải Vân;
Cùng các hệ sinh thái san hô, thảm cỏ biển và vùng đất ngập nước ven biển.
Các nhà nghiên cứu đánh giá, đây là cơ sở quan trọng để bảo vệ, khôi phục và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đa dạng sinh học, góp phần cân bằng giữa phát triển kinh tế, du lịch và bảo vệ môi trường. Đề án cũng hướng đến nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân, doanh nghiệp và du khách cùng tham gia bảo tồn, từ đó tạo ra chuỗi giá trị xanh trong phát triển du lịch địa phương.
Tuy nhiên, công tác bảo tồn ở Đà Nẵng vẫn đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực du lịch tăng cao, tình trạng xâm lấn rừng hoặc khai thác tài nguyên trái phép. Những yếu tố này đòi hỏi thành phố phải có giải pháp quản lý thông minh, linh hoạt và mang tính dài hạn.
Ứng dụng công nghệ hiện đại trong bảo tồn
Theo PGS.TS. Võ Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng, để vượt qua các thách thức mới, Đà Nẵng cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác quản lý và bảo tồn thiên nhiên.
Việc áp dụng AI và IoT trong phân tích ảnh vệ tinh, cảm biến môi trường không chỉ cho phép cảnh báo sớm tình trạng suy thoái rừng, mất rừng, mà còn nâng cao tính minh bạch và khả năng giám sát cộng đồng. Những công nghệ này nếu được triển khai đồng bộ sẽ giúp quản lý tài nguyên tự nhiên hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tăng tính tương tác giữa cơ quan quản lý và người dân.
Phát huy vai trò cộng đồng trong bảo tồn và phát triển du lịch
Đồng quan điểm, TS. Chu Mạnh Trinh, giảng viên Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng, nhấn mạnh tầm quan trọng của cộng đồng địa phương trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Theo ông, cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng để người dân cùng chính quyền và doanh nghiệp tham gia quản lý tài nguyên rừng, nước và biển; đồng thời đưa nội dung giáo dục về sinh thái, kinh tế tuần hoàn vào trường học, gắn với thực hành tại địa phương.
“Du lịch không chỉ là ngành kinh tế mà còn là công cụ truyền thông hiệu quả để lan tỏa giá trị bảo tồn. Khi người dân được hưởng lợi từ thiên nhiên, họ sẽ là những người tiên phong giữ gìn tài nguyên ấy,” TS. Chu Mạnh Trinh khẳng định.
Thực tế cho thấy, nhiều mô hình du lịch cộng đồng ở Đà Nẵng, như tại thôn Thọ Quang, Hòa Bắc, Cù Lao Chàm, đang phát huy hiệu quả khi người dân trực tiếp tham gia vào hoạt động du lịch sinh thái vừa tăng thu nhập, vừa góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên.
Hướng đến thành phố du lịch sinh thái kiểu mẫu
Với chiến lược phát triển gắn liền với môi trường, Đà Nẵng đang từng bước trở thành điểm đến du lịch sinh thái kiểu mẫu của cả nước. Thành phố không chỉ thu hút du khách bởi cảnh quan biển rừng hùng vĩ, mà còn bởi tinh thần sống xanh, du lịch xanh của người dân và chính quyền.
Giữ rừng xanh, biển sạch không chỉ là mục tiêu quản lý, mà là cam kết phát triển bền vững của Đà Nẵng một thành phố năng động, hiện đại nhưng vẫn trân trọng và gìn giữ thiên nhiên.
Trong hành trình đó, mỗi người dân, mỗi du khách đều có thể trở thành “đại sứ xanh”, chung tay góp phần xây dựng hình ảnh Đà Nẵng thành phố đáng sống, đáng đến và đáng trở lại trong lòng bạn bè quốc tế.
