Đào tạo truyền thông thời đại AI

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Diễn ra tại Trung tâm Hội nghị White Palace Hoàng Văn Thụ (194 Hoàng Văn Thụ, P.Đức Nhuận, TP.HCM), sự kiện thu hút sự tham dự của lãnh đạo cơ quan ban ngành, lãnh đạo các trường ĐH, chuyên gia truyền thông, đại diện truyền thông các doanh nghiệp, cán bộ giảng viên và sinh viên nhiều trường ĐH-CĐ tại TP.HCM.

“ĐIỂM GẶP GỠ” CỦA NHÀ TRƯỜNG, DOANH NGHIỆP VÀ NGƯỜI HỌC

Kỷ nguyên số đã và đang làm thay đổi sâu sắc nhiều lĩnh vực, trong đó có báo chí và truyền thông. Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số mới không chỉ làm thay đổi cách thức sản xuất, phân phối và tiêu thụ thông tin, mà còn đặt ra những yêu cầu hoàn toàn mới đối với công tác đào tạo nguồn lực báo chí, truyền thông trong các cơ sở giáo dục ĐH.

Có thể nói, chúng ta đang sống trong một giai đoạn mà khái niệm “tin tức” và “truyền thông” thay đổi từng giây. Nếu như “đổi mới” trước đây là sự chuyển mình về tư duy nội dung, thì “kỷ nguyên mới” hôm nay là cuộc cách mạng về công nghệ và phương thức tiếp cận. Sự đổi mới này không chỉ diễn ra trong từng tòa soạn, các đơn vị truyền thông mà cần xuất phát từ các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực.

Những năm gần đây, hoạt động đào tạo truyền thông ngày càng được mở rộng về quy mô ở nhiều trường, từ trường truyền thống đào tạo khối ngành khoa học xã hội đến trường đa ngành, từ trường công lập đến tư thục. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy đào tạo báo chí truyền thông đang đứng trước nhiều thách thức. Vậy giáo dục truyền thông hiện nay nên thực hiện như thế nào?

Là một trong những cơ quan báo chí đi đầu, Báo Thanh Niên không chỉ tập trung vào việc sản xuất tin tức mà còn nhận thức sâu sắc về trách nhiệm phát triển nguồn nhân lực cho ngành. Tọa đàm nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 40 năm Báo Thanh Niên phát hành số đầu tiên là dịp để các trường ĐH có đào tạo về lĩnh vực báo chí, truyền thông cùng chia sẻ về định hướng đào tạo lĩnh vực truyền thông của mình, các thành tựu, đổi mới, sáng tạo của đơn vị mình cũng như các khó khăn, kiến nghị.

Các khách mời đặc biệt tham dự tọa đàm có ông Phạm Quý Trọng, Phó vụ trưởng Vụ Địa phương 3 – Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư, cùng nhiều chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông như: tiến sĩ Huỳnh Văn Thông, Trưởng bộ môn truyền thông, Khoa Báo chí và Truyền thông, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM); nhà báo – tiến sĩ Tạ Bích Loan, Ủy viên BCH Hội Nhà báo VN, nhà sáng lập MEDIA AI LAB; tiến sĩ Triệu Thanh Lê, Trưởng khoa Báo chí và Truyền thông, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM); tiến sĩ Đỗ Trọng Hợp, Phó trưởng khoa phụ trách Khoa Công nghệ phần mềm, Trường ĐH Công nghệ thông tin (ĐH Quốc gia TP.HCM); tiến sĩ Võ Văn Tuấn, Phó hiệu trưởng thường trực, Trưởng khoa Quan hệ công chúng – Truyền thông Trường ĐH Văn Lang; PGS-TS Vũ Quang Hào, Trưởng khoa Truyền thông sáng tạo, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành…

Đại diện truyền thông của các doanh nghiệp cũng tham dự tọa đàm như: ông Nguyễn Khoa Mỹ, Chủ tịch Mạng lưới quan hệ công chúng Việt Nam (VNPR); ông Nguyễn Khoa Hồng Thành, CMO kiêm Giám đốc Truyền thông và đối ngoại, Công ty CP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ)…

Ngoài ra, sự kiện còn có giảng viên, cán bộ truyền thông các trường ĐH, đơn vị giáo dục tại TP.HCM; sinh viên đến từ Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, Trường ĐH Cửu Long và Trường ĐH Văn Lang.

Ảnh: Ngọc Dương

NHỮNG YÊU CẦU VỚI ĐÀO TẠO TRUYỀN THÔNG TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Tại tọa đàm, lãnh đạo và các chuyên gia tập trung chia sẻ những điểm mới, đột phá, sáng tạo của các cơ sở đào tạo về báo chí, truyền thông, quan hệ công chúng – đặc biệt trong bối cảnh AI phát triển như hiện nay. Đồng thời, các ý kiến cũng nêu những khó khăn vướng mắc trong quy định, cơ chế, tuyển sinh, văn bằng trong đào tạo truyền thông; những đề xuất kiến nghị để nâng cao chất lượng đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực với các bộ ngành, doanh nghiệp, truyền thông.

Đáng chú ý, ông Phạm Quý Trọng, Phó vụ trưởng Vụ Địa phương 3 – Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư, cho biết sẽ chia sẻ về vấn đề năng lực số và dữ liệu – những yêu cầu mới với đào tạo báo chí – truyền thông trong kỷ nguyên AI. Chuyên gia này cho rằng người làm báo – truyền thông tương lai phải là người có khả năng kết hợp nghiệp vụ, công nghệ và dữ liệu. Liên quan vấn đề này, tiến sĩ Huỳnh Văn Thông chia sẻ góc nhìn về đào tạo nhân lực ngành truyền thông – thách thức phía sau sự bùng nổ.

Từ những thách thức chưa từng có của lĩnh vực truyền thông trước sự xuất hiện AI, chương trình đào tạo ở các trường ĐH thay đổi, điều chỉnh ra sao để phù hợp? Vấn đề này, nhà báo – tiến sĩ Tạ Bích Loan có phần giải đáp trong tham luận “Giảng dạy truyền thông trong thời đại AI: Dạy gì và tại sao?”. PGS-TS Vũ Quang Hào cũng chia sẻ về mô hình đào tạo truyền thông thực chiến hiện nay và những đề xuất, kiến nghị để nâng cao chất lượng đào tạo truyền thông. Nhà báo, thạc sĩ Ngọc Mai, Phó trưởng ban Quốc tế Báo Thanh Niên, trao đổi về mô hình đào tạo thực chiến ngành truyền thông ngay tại tòa soạn báo.

Đại diện các trường ĐH cũng chia sẻ những thực tế trong công tác đào tạo truyền thông hiện nay. Chẳng hạn, tiến sĩ Võ Văn Tuấn, Phó hiệu trưởng thường trực – Trưởng khoa Quan hệ công chúng – Truyền thông Trường ĐH Văn Lang, chia sẻ những định hướng đổi mới đào tạo truyền thông, quan hệ công chúng trong kỷ nguyên mới. Trong khi đó, tiến sĩ Đặng Thị Ngọc Lan, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cửu Long, nêu định hướng phát triển công tác đào tạo trong kỷ nguyên mới của trường ở lĩnh vực truyền thông. Thạc sĩ Trần Thúy Trâm Quyên, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, có bài phân tích về thế mạnh của trường công lập và tư thục trong đào tạo báo chí truyền thông. Từ những yêu cầu thực tế, thạc sĩ Quyên cũng đặt ra những yêu cầu trong đổi mới chương trình đào tạo và cách dạy học, những kiến thức và kỹ năng cần trang bị nếu sinh viên muốn làm nghề giỏi.

Nêu giải pháp đào tạo truyền thông trong kỷ nguyên mới, tiến sĩ Lê Trung Đạo, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính – Marketing, nêu những kiến nghị với tư cách là một đơn vị sử dụng nhân lực lao động ngành truyền thông. Trong khi đó, tiến sĩ Đỗ Trọng Hợp, Phó trưởng khoa phụ trách Khoa Công nghệ phần mềm Trường ĐH Công nghệ thông tin (ĐH Quốc gia TP.HCM), chia sẻ cách nhà trường thực sự đưa AI vào đào tạo truyền thông. Tiến sĩ Hợp cho rằng mục tiêu cuối cùng của việc đưa AI vào đào tạo truyền thông không phải để sinh viên “dùng nhiều công nghệ hơn”, mà để trở thành người thiết kế quy trình sáng tạo bằng công nghệ; có tư duy phản biện, hiểu bản chất và giới hạn của AI; tạo ra sản phẩm truyền thông nguyên bản, có dấu ấn cá nhân và trách nhiệm xã hội.