Động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Hải Phòng

Đưa công nghệ, số hóa vào các lĩnh vực

Với vị thế mới, quy mô mới và khát vọng phát triển bền vững, TP Hải Phòng đang đứng trước cơ hội “vàng” để bứt phá, hiện thực hóa mục tiêu trở thành điểm đến chiến lược trong kỷ nguyên mới.

Các con số kinh tế – xã hội 7 tháng năm 2025 cho thấy TP Hải Phòng đang có bước tiến nhanh chóng. Ngay sau hợp nhất, tốc độ tăng trưởng GRDP của TP Hải Phòng trong quý II đạt 11,2%, ước lên tới 13,92% trong quý III, thuộc nhóm cao nhất cả nước. Tổng thu ngân sách đạt hơn 116.700 tỷ đồng. Đặc biệt, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng hơn 14%, vốn FDI thu hút gần 2 tỷ USD. Thành phố đón trên 9,3 triệu lượt khách du lịch, tăng 30% so với cùng kỳ…

Bên cạnh lợi thế về cảng biển, công nghiệp và logistics, kết quả này còn từ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị trong việc nỗ lực đưa ứng dụng công nghệ và số hóa vào các lĩnh vực.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, nước ta đang đón đầu xu hướng dịch chuyển đầu tư toàn cầu, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, tự cường, dựa trên đổi mới sáng tạo và hội nhập sâu rộng. Với TP Hải Phòng, đây là thời điểm vàng để bứt phá, phát huy lợi thế, hợp tác toàn diện trong các lĩnh vực từ hạ tầng, công nghiệp, thương mại, dịch vụ đến công nghệ, sáng tạo.

“TP Hải Phòng thời gian tới cần đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ 4.0 vào quản lý nhà nước, dịch vụ công và hạ tầng đô thị. Đồng thời, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, dịch vụ nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả hoạt động. TP Hải Phòng cần tăng cường phát triển kinh tế tư nhân, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp trở thành trụ cột kinh tế của địa phương, nhất là trong các lĩnh vực phù hợp xu thế như điện tử, công nghệ sinh học, tự động hóa, robot, trí tuệ nhân tạo AI, năng lượng tái tạo”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Thực tế, trong những năm gần đây, TP Hải Phòng đã có nhiều chính sách khuyến khích doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng khoa học – công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất. Đồng thời, ưu tiên thu hút đầu tư vào các ngành công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ, công nghiệp sạch và tiết kiệm năng lượng.

TP Hải Phòng cũng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận nền tảng số, giải pháp công nghệ trong quản trị, bán hàng, logistics và marketing. Đặc biệt, trong lĩnh vực dịch vụ – logistics, nhiều doanh nghiệp vận tải biển, cảng biển tại Hải Phòng đã triển khai số hóa quy trình quản lý cảng, điều hành phương tiện và giao nhận hàng hóa không giấy tờ, nâng cao hiệu quả vận hành, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Lê Tất Quốc Anh – Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Logistics Sao Đỏ cho biết: “Trong lĩnh vực đặc thù như logistics, việc khai thác dữ liệu lớn, tự động hóa và kết nối hệ thống thông tin giúp tối ưu vận hành, giảm chi phí, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Hiện tại, chúng tôi đã triển khai hệ thống quản lý vận tải (TMS), hệ thống quản lý kho (WMS), e-booking, e-invoice trong hoạt động khai thác. Cùng với đó, việc nghiên cứu và sử dụng AI và Big Data giúp tối ưu hóa tuyến đường, giảm chi phí nhiên liệu; IoT cảm biến, GPS, RFID được áp dụng để theo dõi hàng hóa theo thời gian thực, nâng cao tính minh bạch và an toàn trong toàn bộ chuỗi dịch vụ. Những công nghệ này giúp kiểm soát, sắp xếp hàng hóa khoa học, tiết kiệm thời gian, đồng thời tối ưu chi phí cho khách hàng”.

Đòn bẩy cho phát triển khoa học công nghệ

Tại Nghị quyết 226 của Quốc hội về thí điểm cơ chế chính sách phát triển TP Hải Phòng, một trong 6 nhóm chính sách đặc thù là khoa học công nghệ. Trong đó, doanh nghiệp khoa học và công nghệ thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khoa học và công nghệ nhằm tạo ra sản phẩm, hàng hóa từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên địa bàn thành phố được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; được Nhà nước cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; HĐND thành phố quy định nội dung, mức, thời gian, tiêu chí và đối tượng được hưởng ưu đãi. UBND thành phố quy định hình thức, trình tự, thủ tục ưu đãi quy định tại khoản này…

Ngoài ra, Nghị quyết này còn cho phép TP Hải Phòng thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm để đầu tư vốn vào các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo nhằm hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ. Việc cho phép thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm tại TP Hải Phòng sẽ giúp doanh nghiệp thuận lợi tiếp cận vốn để nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Cụ thể, Quỹ đầu tư mạo hiểm được bố trí vốn điều lệ từ ngân sách TP Hải Phòng, được nhận tài trợ, huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật. Việc quản lý, sử dụng các nguồn vốn của Quỹ đầu tư mạo hiểm được thực hiện theo nguyên tắc thị trường, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, chống thất thoát, lãng phí và chấp nhận rủi ro.

UBND TP Hải Phòng xây dựng đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm trình HĐND thành phố phê duyệt, trong đó xác định rõ hình thức tổ chức hoạt động; thời gian hoạt động; đối tượng được nhận hỗ trợ; đối tượng được đầu tư vốn; mức hỗ trợ vốn điều lệ từ ngân sách yhành phố; phương thức đầu tư, đối tượng hợp tác, nhận vốn đầu tư; cơ chế tái đầu tư, cơ chế đánh giá, kiểm soát rủi ro, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, phân bổ, sử dụng quỹ đầu tư mạo hiểm của thành phố.

Bên cạnh quy định cụ thể việc thành lập, cơ chế vận hành Quỹ, một quy định được xem rất “mở” để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ đó là miễn trách nhiệm đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động sử dụng vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm để đầu tư vốn vào các dự án công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo nhằm hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ trong trường hợp đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định về đầu tư, không tư lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhưng có thiệt hại do nguyên nhân khách quan.

Bà Nguyễn Phương Dung – Phó Trưởng phòng Marketing Công ty Cổ phần Công nghệ Viindoo chia sẻ: “Từ góc nhìn của một doanh nghiệp khoa học công nghệ tại Hải Phòng, chúng tôi nhìn nhận Nghị quyết 226/2025/QH15 là một cơ chế ưu đãi kịp thời để thành phố tích cực đầu tư cho công nghệ và đổi mới sáng tạo. TP Hải Phòng vốn có lợi thế trung tâm công nghiệp và cảng biển, nay còn được giao trọng trách thí điểm cơ chế đặc thù, cho thấy tầm nhìn chiến lược ở tầm quốc gia trong việc đặt Hải Phòng trở thành cực tăng trưởng mới. Đi kèm với cơ hội cũng là trách nhiệm chứng minh năng lực hấp thụ chính sách và khả năng kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo địa phương. Các doanh nghiệp khoa học công nghệ của thành phố cần phát huy vai trò đồng hành, nghiên cứu, tham vấn và tập trung vào những giải pháp mang tính bền vững, gắn liền với nhu cầu phát triển của thành phố và đất nước. Nếu tận dụng tốt cơ chế đặc thù này, TP Hải Phòng hoàn toàn có thể trở thành cửa ngõ kết nối Việt Nam, góp phần định vị đất nước trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu”.

Khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực mạnh mẽ, tạo sự phát triển đột phá để TP Hải Phòng và đất nước vươn lên trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu. Tuy nhiên, để khẳng định vai trò trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ biển của quốc gia, TP Hải Phòng cần tăng đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, đẩy mạnh hơn nữa thương mại hóa các sáng chế, kết quả nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao…

Ông Lê Ngọc Châu – Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cho biết, TP Hải Phòng sẽ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh hợp tác giữa nhà nước – nhà trường – doanh nghiệp trong đào tạo nghề, kỹ năng số, quản trị hiện đại, ngoại ngữ, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế…