Liêm chính bóng đá phải được bảo vệ, FAM cần bị trừng phạt thích đáng

FAM BỊ QUAY LƯNG TẠI CHÍNH MALAYSIA

Giới chức bóng đá Malaysia, truyền thông và người hâm mộ nước này liên tục nhắc đến vụ việc nóng trong những ngày qua. Trước đó, với lượng thông tin ít ỏi ban đầu, trong thông báo của FIFA đề cập hành vi gian lận của FAM trong việc nhập tịch 7 cầu thủ từng có mặt trong trận đấu với đội tuyển VN ở lượt đi như Facundo Garces, Imanol Machuca, Hector Hevel, Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, Joao Figueiredo, Jon Irazabal thì dư luận Malaysia phát sinh ngay “cơ chế tự vệ”.

ẢNH: NGỌC LINH

Truyền thông nước này đa phần thể hiện thái độ nghiêng hẳn về FAM. Chuyên gia bóng đá cũng lên tiếng đứng về phía FAM khuyên phải kháng cáo lên FIFA; còn CĐV như thường lệ phần đông nghiêng về người nhà. Nhưng sau khi FIFA công bố tiếp hồ sơ dài 19 trang liên quan các tình tiết sai phạm của FAM khi khai gian nguồn gốc ông/bà của nhóm cầu thủ ngoại nêu trên, lập tức dư luận tá hỏa về tính chất nghiêm trọng của vụ việc. Dù FAM luôn miệng biện minh vô can và đổ thừa cho những lỗi kỹ thuật nhưng dư luận nước này bắt đầu “quay xe”. Không còn cảm tính phản ứng, nhiều phía đã nhận ra bản chất vấn đề và mường tượng rõ hơn viễn cảnh đen tối cho tương lai đội tuyển Malaysia và những hậu quả mà FAM tất yếu phải trả giá.

Ngay cả Tổng thư ký Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) người Malaysia cũng đã nói một cách lý trí rằng: “Malaysia có thể bị trừ điểm ở vòng loại Asian Cup 2027”. Cựu quan chức FAM, như ông Mohd Firdaus Mohamed, hay nhà bình luận thể thao Datuk Pekan Ramli đã khuyên FAM nên thực tế và thừa nhận sai phạm. Truyền thông Malaysia và giới hâm mộ nước này cũng kêu gọi FAM nhìn thẳng sự thật, vì lòng tự trọng mà nhận sai, từ chức, khôi phục danh dự thay vì lẩn tránh sự thật. Đáng chú ý là tiếng nói của giới luật sư Malaysia – những người am hiểu bản chất pháp lý thể thao – cũng đã nhận định khả năng đội tuyển Malaysia bị AFC xử phạt là cực cao.

ÁN TẠI HỒ SƠ

FAM luôn phủ nhận những cáo buộc của FIFA, nhưng “án tại hồ sơ” mà FAM lại là “chính chủ” phải chịu trách nhiệm với hành vi của mình. FIFA luôn có những kênh độc lập để xác minh sự thật về nguồn gốc, quốc tịch cầu thủ toàn cầu, như FIFA TMS (tranfer matching system), các cơ sở dữ liệu quốc tế từ Interpol, dữ liệu từ Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), dữ liệu hộ chiếu (passport database), dữ liệu Liên đoàn Quốc gia (nationnal FA record)…

FAM cho rằng cái sai của họ không đáng kể và do đại diện cầu thủ gây ra, nhưng lại quên rằng FIFA luôn đề cao “trách nghiệm nghiêm ngặt hay trách nhiệm tuyệt đối (strict liability)”. Đây chính là nguyên tắc bất di bất dịch khiến FAM khó kháng cáo thành công. Tinh thần của cụm từ “strict liability” chính là FIFA muốn nhấn mạnh đến trách nhiệm của chủ thể đại diện với hành vi sai phạm, bất chấp là vô ý hay cố ý đều phải chịu trách nhiệm tuyệt đối. Trong trường hợp này, điều FIFA quan tâm là những quy định, luật chơi do chính FIFA ban hành. Mọi thủ tục, quy trình đã là chuẩn phổ quát của FIFA, vì thế FAM không thể chối bỏ và đổ lỗi cho bất kỳ ai khác về trách nhiệm của mình với tư cách liên đoàn thành viên.

FIFA vì vậy không quan tâm đến hồ sơ, thủ tục bị lỗi ở Cục Đăng ký quốc gia Malaysia hay do đại diện cầu thủ…, mà chỉ có FAM là tổ chức chịu trách nhiệm cao nhất. Xem ra với “strict liability/trách nhiệm nghiêm ngặt” thì FAM khó thoát tội, kể cả trông chờ vào phán quyết cuối cùng của Tòa án trọng tài thể thao quốc tế (CAS).

Hãy kiên nhẫn chờ đến mốc thời gian 31.3.2026 mà AFC đã ấn định, ngày đó sẽ có tin vui cho đội tuyển VN. Quan trọng hơn, chúng ta đang bảo vệ liêm chính bóng đá và liêm chính bóng đá sẽ chiến thắng.