Nhạc sĩ Nguyễn Vũ – ra đi trong chiều mưa huyền thoại

Phải nói là ngay phút gặp gỡ đầu tiên, tôi đã thấy mình rất may mắn khi được ngồi với một nhạc sĩ mà tên tuổi của ông đã “ám ảnh” thế hệ thanh thiếu niên chúng tôi (trước 1975), nhất là mỗi mùa Noel về, đi đâu cũng nghe “Bài thánh ca đó còn nhớ không em? Noel năm nào chúng mình có đôi…” (Bài thánh ca buồn). Nhạc Giáng sinh của Nguyễn Vũ còn có ca khúc Đêm kỷ niệm, hát và ngẫm mới thấy rằng dạo đó chàng trai Nguyễn Tuấn Khanh (tên thật của nhạc sĩ) mới ngoài 20 tuổi mà đã thả hồn phiêu du, bay bổng rất lãng mạn: “Giáo đường miền cao nguyên, đêm Chúa xuống gian trần: anh gom mây, sao trời, hoa lá thành áo trắng cưới em. Hoa đăng chợt sáng, mừng đêm Giáng sinh về…”.

Thuở đó, đất nước còn trong khói lửa chiến tranh, cũng là giai đoạn cực thịnh của dòng nhạc bolero với những giai điệu, ca từ sướt mướt, ủy mị… thì nhạc bolero của Nguyễn Vũ đã vượt thoát khỏi cái khuôn thức ấy với những ca khúc cung trưởng đầy lạc quan, ca từ của ông dù không hoa mỹ nhưng đủ lay động hồn người, đó là: Một loài chim biển, Huyền thoại một chiều mưa, Sao rơi trên biển, Ga chiều phố nhỏ, Chuyện loài cỏ đêm… (cũng do ưa thích sáng tác nhạc bolero cung trưởng, nên nhiều người nhầm nhạc của ông với nhạc Trần Thiện Thanh).

Nhưng nhạc của Nguyễn Vũ không chỉ là bolero, vào đầu thập niên 1970, khi phong trào nhạc trẻ ào ạt du nhập vào miền Nam, có một trào lưu “Việt hóa nhạc trẻ” do các nhạc sĩ Lê Hựu Hà, Nguyễn Trung Cang khởi xướng. Ca sĩ chính của nhóm này là Elvis Phương. Nguyễn Vũ tuy không sáng tác nhạc trẻ nhưng lại chơi thân với Elvis Phương. Khi một người thân của ca sĩ này chẳng may qua đời vì tai nạn giao thông, Nguyễn Vũ đã chia sẻ với bạn mình bằng chuỗi 3 ca khúc đều mang chữ “cuối”: Bài cuối cho người tình, Lời cuối cho em, Nhìn nhau lần cuối. Vậy là qua tiếng hát của Elvis Phương, giới yêu nhạc trẻ lại có thêm 2 ca khúc rất “hot”: Lời cuối cho em, Nhìn nhau lần cuối (bài đầu không mấy thịnh hành). 2 ca khúc này, đến nay vẫn được nhiều người yêu thích.

“Những chiếc lá vàng” rơi rụng theo thời gian

Từ khi gặp gỡ ở “Tám Mốt” và chơi thân với nhạc sĩ Nguyễn Vũ, tôi thấy tính tình ông rất hiền lành, điềm đạm, nói năng ôn tồn. Chúng tôi thường có những buổi hàn huyên, tâm sự bên ly bia… Giáng sinh năm 2022, tôi viết bài Nhạc sĩ Nguyễn Vũ – Những hoài niệm về Bài thánh ca buồn đăng trên Báo Thanh Niên đúng ngày lễ Noel 24.12. Có lẽ đây là bài báo đầu tiên đưa ca khúc Bài thánh ca buồn trở lại trong hoài niệm của công chúng yêu thích nhạc xưa…

Sau năm 1975, Nguyễn Vũ không còn sáng tác. Ông mở một lớp dạy nhạc tại tư gia ở TP.HCM (đường Nghĩa Hưng, khu Ông Tạ, Q.Tân Bình cũ). Thỉnh thoảng, ông đi giao lưu ở các sự kiện ca nhạc, mà đôi khi tôi được là cầu nối để thay mặt chương trình mời các nhạc sĩ xưa (Nguyễn Vũ, Hàn Châu, Bảo Thu, Nguyễn Vũ, Đài Phương Trang, Mạnh Quỳnh…) đến giao lưu với nghệ sĩ và khán giả. Sự có mặt của các nhạc sĩ nổi tiếng này khiến khán giả rất phấn khích, hầu như ai cũng tranh thủ chụp một bức ảnh lưu niệm với từng nhạc sĩ.

Nguyễn Vũ chơi rất thân với nhạc sĩ Bảo Thu. Tác giả Cho tôi được một lần mở phòng trà Hát với nhau ở đường Nguyễn Trãi (Q.5 cũ), mỗi đêm đều có Nguyễn Vũ, Đài Phương Trang, Mạnh Quỳnh đến giao lưu với khán giả. Khi Bảo Thu dời phòng trà về đường Võ Văn Tần (Q.3 cũ) lại thấy nhóm bạn này lục tục kéo đến ủng hộ… Rồi mỗi lần danh ca Chế Linh về nước lại thấy các nhạc sĩ, nghệ sĩ cũ quây quần, ngoài các nhạc sĩ kể trên, còn có Y Vũ, Tùng Lâm, Trương Hoàng Xuân, Mặc Thế Nhân, Hàn Châu, Mộng Tuyền, Trang Mỹ Dung… Và rồi “những chiếc lá vàng” ấy, theo thời gian cứ rơi rụng dần: Y Vũ, Tùng Lâm, Trương Hoàng Xuân, Mặc Thế Nhân và bây giờ là Nguyễn Vũ.

Một nén tâm nhang xin được kính tiễn anh linh nhạc sĩ Nguyễn Vũ – người làm ra những ca khúc lay động tâm hồn bao thế hệ yêu nhạc và là người anh thân thiết của tôi. Anh đi thanh thản nhé!