Nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới là Philippines tiếp tục muốn siết nhập khẩu kéo dài trong suốt năm nay; từ năm 2026 chỉ nhập 3,6 triệu tấn. Điều này khiến thị trường gạo thế giới tuần qua tiếp tục ảm đạm.
Nguồn cung dồi dào, dự báo xuất khẩu gạo sẽ gặp nhiều khó khăn trong năm 2026
ẢNH: CÔNG HÂN
Lệnh ngưng nhập khẩu gạo từ ngày 1.9.2025 của Philippines đã kéo giá lúa nội địa tăng khoảng 28%, nhưng vẫn thấp hơn khoảng 27% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến thời điểm áp dụng lệnh cấm nước này đã nhập khẩu khoảng 3,5 triệu tấn gạo, vượt mục tiêu nhập khẩu gạo của cả năm nay 800.000 tấn.
Ông, Francisco P. Tiu Laurel, Jr. Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines cho biết, nguồn cung gạo cho thị trường sẽ cạn vào cuối tháng 11 và sẽ phải sử dụng nguồn dự trữ trong tháng 12. Do vậy phải nhập trở lại trong tháng 1.2026. Khối lượng nhập khẩu hàng tháng duy trì mức khoảng 300.000 tấn, tương đương 3,6 triệu tấn mỗi năm.
Tuy nhiên, ở góc độ khác, việc hạn chế và ngưng nhập khẩu gạo cũng khiến Philippines giảm nguồn thu ngân sách. Bộ Tài chính ước tính, tổng thu thuế từ gạo trong năm 2025 ước đạt 13 tỉ peso (223 triệu USD), giảm đến 60% so với cùng kỳ năm 2024, nếu lệnh cấm nhập khẩu tạm thời của chính phủ kéo dài đến cuối tháng 12 (do giảm thuế và ngưng nhập khẩu gạo từ tháng 9).
Điều quan trọng là chính phủ Philippines vẫn đang cân nhắc giữa các yếu tố và chưa ra quyết định chính thức nào liên quan đến các đề xuất của Bộ Nông nghiệp.
Philippines là khách hàng lớn nhất của hạt gạo Việt Nam. Ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đang trong giai đoạn giáp vụ, nguồn cung hạn chế nên sự tác động là không nhiều. Bên cạnh đó, các thị trường quan trọng khác như châu Phi, Malaysia cũng đang tăng mua; do vậy, giá gạo Việt Nam ít bị ảnh hưởng. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo thơm 5% tấm vẫn giữ mức 450 USD/tấn, gạo trắng 5% tấm là 379 USD/tấn và Jasmine là 490 USD/tấn.
Trong tháng 9, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 466.800 tấn giảm 43% về lượng và giá trị đạt 232 triệu USD giảm 55% so với cùng kỳ năm trước. Do Philippines tạm ngưng nhập khẩu, Ghana trở thành thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam với gần 22% thị phần, tiếp đến là Bờ Biển Ngà 21% và Malaysia 10%. Lũy kết 9 tháng xuất khẩu gạo đạt 6,8 triệu tấn và kim ngạch 3,5 tỉ USD; giảm 2% về lượng và gần 20% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
Theo một số doanh nghiệp, trong những tháng cuối năm 2025, áp lực với hạt gạo Việt Nam không lớn nhưng với tình trạng dư cung kéo dài ở nhiều nước như hiện nay thì hoạt động xuất khẩu năm 2026 sẽ hết sức khó khăn.
Trong khi đó, các nguồn cung lớn khác sụt giảm mạnh. Giá gạo trắng 5% tấm của Thái Lan được chào bán ở mức 340 USD/tấn, giảm thêm 5 USD so với tuần trước và cũng là mức thấp nhất kể từ tháng 11.2007. Còn nước xuất khẩu lớn nhất thế giới là Ấn Độ, chào giá từ 360 – 370 USD/tấn.
Nguồn: thanhnien.vn
