Reuters: Vị thế Honda ‘lung lay’ khi Việt Nam đẩy mạnh xe máy điện

Vị thế của Honda đang “lung lay”

Cụ thể, theo Reuters, sau hơn hai thập kỷ chiếm lĩnh gần như tuyệt đối thị trường xe máy Việt Nam, Honda đang đối mặt với nguy cơ đánh mất vị thế thống trị. Nguyên nhân đến từ sự chuyển dịch mạnh mẽ của thị trường sang phương tiện thân thiện môi trường, đặc biệt là xe máy điện.

Theo đó, từ tháng 7.2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về việc tăng cường quản lý phương tiện cơ giới nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn. Hà Nội sẽ xây dựng lộ trình cấm xe máy sử dụng động cơ đốt trong tại khu vực trung tâm từ tháng 7.2026, trong khi TP.HCM cũng đang nghiên cứu biện pháp hạn chế tương tự.

Những quy định này được xem là bước đi quan trọng để hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhưng đồng thời cũng khiến các hãng xe xăng, đặc biệt là Honda, gặp không ít khó khăn. Trước thực tế đó, Honda cùng một số nhà sản xuất khác đã gửi kiến nghị tới cơ quan chức năng Việt Nam, cho rằng lộ trình chuyển đổi diễn ra quá nhanh, có thể gây xáo trộn lớn cho thị trường và người tiêu dùng.

Theo dữ liệu ngành được Reuters trích dẫn, doanh số xe máy Honda tại Việt Nam trong tháng 8.2025 giảm gần 22% so với tháng 7, tương đương mức giảm 13% so với cùng kỳ năm trước, mức sụt giảm hiếm thấy trong lịch sử hoạt động của hãng tại Việt Nam.

Trong khi đó, quy mô toàn thị trường xe máy Việt Nam đạt khoảng 4,6 tỉ USD, dự kiến tăng lên 6 tỉ USD vào năm 2030, theo dữ liệu của Mordor Intelligence. Trong cơ cấu đó, Honda vẫn chiếm hơn 80% thị phần, với khoảng 2,6 triệu xe bán ra mỗi năm. Song, vị thế của hãng xe này đang bị đe dọa khi người tiêu dùng bắt đầu chuyển hướng sang phương tiện điện hóa.

Theo khảo sát của Asia Plus Inc được Reuters trích dẫn, người dân Hà Nội và TP.HCM đang có xu hướng chọn xe điện cho lần mua tiếp theo. Cụ thể, 54% người được hỏi cho biết họ sẽ chọn xe máy điện, trong khi chỉ 24% vẫn chọn xe xăng. Riêng tại Hà Nội, tỷ lệ chọn xe điện tăng lên đến 60%.

Đáng chú ý, 80% số người tham gia khảo sát hiện đang sử dụng xe Honda, nhưng chỉ một nửa cho biết sẽ tiếp tục trung thành với hãng, trong khi 32% nghiêng về lựa chọn VinFast. Yếu tố ảnh hưởng lớn nhất, theo khảo sát, là các chính sách ưu tiên xe điện như giảm thuế, khuyến khích truyền thông và lộ trình loại bỏ xe xăng.

Trong bài viết của Reuters, ông Kengo Kurokawa (Giám đốc Asia Plus) nhận định: “Các chính sách hỗ trợ gồm lộ trình cấm xe xăng, ưu đãi và tuyên truyền đã tác động mạnh đến nhận thức người tiêu dùng. Sự chuyển dịch này có thể diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự đoán của các hãng xe truyền thống”. Nhận định này càng cho thấy, sự thay đổi về chính sách không chỉ tác động tới sản xuất mà còn định hình lại toàn bộ hành vi tiêu dùng trong tương lai gần.

Dù vậy, Reuters cũng khẳng định, Honda đã bắt đầu tung ra một số mẫu xe máy điện tại Việt Nam, tuy nhiên doanh số chưa được công bố rõ ràng, và các sản phẩm mới vẫn chưa tạo được dấu ấn so với đối thủ nội địa. Trong khi đó, VinFast, hãng xe Việt Nam duy nhất sản xuất xe máy điện quy mô lớn, công bố đã giao hơn 71.000 xe trong năm qua (2024), một con số thể hiện tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong bối cảnh thị trường xe điện trong nước vẫn còn non trẻ.

Xe máy điện là xu thế khó đảo ngược

Thực tế, những thông tin và nhận định của Francesco Guarascio trên Reuters hoàn toàn có cơ sở. Bởi thị trường xe máy Việt Nam những năm qua đang bước vào giai đoạn tái định hình rõ rệt. Bằng chứng là sau hơn hai thập niên phát triển dựa gần như hoàn toàn vào động cơ xăng, người tiêu dùng đang dần chuyển hướng sang xe máy điện – một xu thế được xem là tất yếu trong bối cảnh mới.

Các thương hiệu lớn như Honda và Yamaha cũng đã bắt đầu có động thái thích nghi với tình hình mới. Honda giới thiệu hai mẫu xe điện CUV e: và ICON e:. Trong khi Yamaha đã mở bán mẫu Neo’s từ vài năm nay. Dù vậy, những sản phẩm này vẫn chưa thật sự gần gũi với người dùng phổ thông khi quãng đường di chuyển chỉ vài chục km mỗi lần sạc, giá bán còn cao và hạ tầng sạc công cộng còn hạn chế.

Ngược lại, các thương hiệu như VinFast, Dat Bike hay Yadea đang cho thấy sự linh hoạt hơn khi nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần. Theo dữ liệu từ Motorcycles Data, trong nửa đầu năm 2025, Việt Nam tiêu thụ khoảng 209.000 xe máy điện, tăng gần 100% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ đó, Việt Nam vượt Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia, trở thành thị trường xe máy điện lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Trung Quốc (hơn 3,2 triệu xe) và Ấn Độ (hơn 657.000 xe). Riêng VinFast, hãng duy nhất công bố doanh số, đã lọt top 10 nhà sản xuất xe máy điện lớn nhất thế giới, dù chỉ tính riêng thị trường nội địa.

Với tốc độ tăng trưởng hiện nay cùng việc hạ tầng sạc được mở rộng và công nghệ pin ngày càng cải thiện, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm sản xuất và tiêu thụ xe máy điện hàng đầu khu vực, nơi cục diện thị trường hai bánh, vốn ổn định suốt hơn 20 năm đang được tái định hình rõ rệt.