Tại sao tốc độ hiển thị trên bản đồ và đồng hồ ô tô khác nhau?

Để hiểu vì sao có sự khác biệt trên, cần nắm rõ nguyên lý đo tốc độ của các ứng dụng bản đồ và cách ô tô ghi nhận vận tốc thực tế.

ẢNH: V.T

Theo đó, các ứng dụng bản đồ hiện nay đo vận tốc dựa trên hệ thống định vị GPS (Global Positioning System) có trên điện thoại. Thiết bị của người dùng liên tục ghi nhận tọa độ và thời gian di chuyển, từ đó tính quãng đường trong từng khoảng ngắn để suy ra tốc độ trung bình. Sau mỗi giây, hệ thống so sánh vị trí mới với vị trí trước đó nên có thể ước lượng tốc độ thực tế của xe.

Tuy nhiên, tín hiệu GPS không phải lúc nào cũng ổn định. Sóng vệ tinh khi truyền xuống mặt đất có thể bị suy yếu hoặc phản xạ bởi vật cản. Do đó, khi lái xe trong hầm, tài xế thường xuyên nhận được cảnh báo “mất tín hiệu GPS” hoặc “tín hiệu GPS yếu”.

Khác với điện thoại hay bản đồ, ô tô không dùng GPS để đo vận tốc. Ô tô sẽ sử dụng bộ cảm biến tốc độ gắn ở trục truyền động hoặc bánh xe. Cảm biến này ghi nhận số vòng quay và tự tính toán số liệu, chuyển đổi thành tốc độ thực tế rồi gửi về trung tâm điều khiển (ECU). Khi đó, ECU sẽ xử lý tín hiệu, hiển thị kết quả trên bảng đồng hồ sau vô-lăng theo đơn vị km/giờ (tại Việt Nam).

ẢNH: V.T

Do lấy tín hiệu trực tiếp từ hệ thống truyền động nên tốc độ hiển thị trên ô tô ổn định hơn, ít bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc tế (UNECE R39), các nhà sản xuất cần hiệu chỉnh để đồng hồ tốc độ không hiển thị thấp hơn vận tốc thực tế của xe.

Như vậy, sự chênh lệch giữa tốc độ trên bản đồ và tốc độ hiển thị trên ô tô là hoàn toàn bình thường, bởi hai hệ thống hoạt động theo nguyên lý khác nhau. Tốc độ trên bản đồ được tính toán từ dữ liệu định vị vệ tinh. Chính vì vậy thường có sự sai lệch khoảng từ 3 – 5 km/giờ trong một số tình huống. Trong khi đó, ô tô đo trực tiếp bằng cảm biến, từ các kết cấu cơ khí, liên quan đến vận hành nên đưa ra số liệu sẽ chính xác hơn.

Tuy nhiên, không phải lúc nào tốc độ hiển thị trên bản đồ và ô tô cũng có sự khác nhau. Đơn cử, nếu di chuyển trên cao tốc, quốc lộ hoặc khu vực thông thoáng với vận tốc ổn định, tốc độ hiển thị trên bản đồ và đồng hồ ô tô thường gần như trùng khớp.

Ngược lại, khi xe tăng tốc hoặc giảm tốc liên tục, hệ thống GPS thường chưa kịp ghi nhận sự thay đổi dữ liệu, dẫn đến tốc độ cập nhật chậm hơn so với thực tế, tạo ra sự chênh lệch. Ngoài ra, di chuyển trong khu vực cầu vượt hoặc hầm chui, tín hiệu GPS dễ bị gián đoạn, khiến ứng dụng xác định sai vị trí và làm sai số tốc độ ghi nhận so với thực tế. 

Do đó, khi điều khiển phương tiện, tài xế không nên phụ thuộc hoàn toàn vào ứng dụng bản đồ để xem tốc độ di chuyển. Thay vào đó cần thường xuyên kiểm tra tốc độ trên bảng đồng hồ ô tô để đảm bảo không chạy quá tốc độ khi tham gia giao thông.

Vì vậy, khi điều khiển ô tô, người lái không nên phụ thuộc hoàn toàn vào tốc độ hiển thị trên ứng dụng bản đồ. Dữ liệu này chỉ mang tính tham khảo, có thể sai lệch trong một số điều kiện nhất định. Để bảo đảm an toàn, tránh vi phạm lỗi chạy quá tốc độ, cần quan sát tốc độ trực tiếp trên bảng đồng hồ của xe, thay vì dựa vào thông tin hiển thị trên thiết bị dẫn đường.