Theo Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội, dự thảo luật Thi hành án dân sự đổi tên văn phòng thừa phát lại thành văn phòng thi hành án dân sự, nhưng lại không trao quyền cưỡng chế là không khả thi.
Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội nói gì?
Theo dự thảo luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), không còn giữ tên văn phòng thừa phát lại mà thay vào đó là văn phòng thi hành án dân sự, còn “thừa phát lại” được đổi tên thành “thừa hành viên”.
Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội vừa có văn bản gửi các cơ quan có thẩm quyền đề xuất xem xét lại dự thảo trên. Bởi theo Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội: “Cần thiết phải trao quyền cưỡng chế thi hành án cho thừa hành viên, thì văn phòng thi hành án dân sự mới có thể tổ chức thi hành án được. Có như vậy, việc xã hội hóa công tác thi hành án dân sự theo chủ trương của Đảng và Chính phủ mới thực hiện được trong thực tế”.
Theo Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội, nếu không tổ chức thi hành án được thì việc xã hội hóa chỉ mang tính hình thức, thừa hành viên chỉ lập vi bằng, tống đạt văn bản
ẢNH: CTV
Tại Mục 2 Chương II dự thảo luật, thừa hành viên không được áp dụng một số biện pháp bảo đảm quan trọng (như tạm giữ tài sản, giấy tờ, tạm hoãn xuất cảnh) và không được áp dụng các biện pháp cưỡng chế.
Bên cạnh đó, điều 14 dự thảo chưa quy định trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân (kho bạc nhà nước, ngân hàng, công an…) với văn phòng thi hành án dân sự. Với quy định trong dự thảo luật như vậy thì văn phòng thi hành án dân sự không thể tổ chức thi hành án được, gây tốn kém chi phí cho đương sự.
“Mục đích đổi tên là để tổ chức thi hành án. Nếu không tổ chức thi hành án được thì việc xã hội hóa chỉ mang tính hình thức, thừa hành viên chỉ lập vi bằng, tống đạt văn bản thì đổi tên thành văn phòng thi hành án dân sự là không hợp lý. Trong khi đó, chi phí đổi tên lớn và gây lãng phí cho xã hội, hơn nữa hơn 15 năm qua người dân đã quen với chức danh thừa phát lại lập vi bằng”, Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội nêu quan điểm.
Cưỡng chế là biện pháp bắt buộc phải có
Theo Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội, quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án là công cụ bắt buộc phải có trong quá trình tổ chức thi hành án. Nếu không có quyền này thì ngay cả chấp hành viên cơ quan thi hành án dân sự cũng không thể vận động, thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án, hoặc xử lý tài sản trong trường hợp đương sự chống đối thi hành bản án.
Tại điều 5 của Nghị định 61 năm 2009 quy định thừa phát lại có quyền như chấp hành viên, được áp dụng biện pháp cưỡng chế, kể cả huy động lực lượng. Thời gian thí điểm này (từ năm 2009 cho đến trước năm 2020) thừa phát lại đã tổ chức thi hành án thành công và có hiệu quả.
Sau đó, Nghị định 08 năm 2020 của Chính phủ được ban hành thay thế Nghị định 61 năm 2009, cho thấy thừa phát lại mặc dù được trao quyền “tổ chức thi hành án” theo yêu cầu của đương sự, nhưng vì không được trao quyền cưỡng chế thi hành án nên việc tổ chức thi hành án rất hạn chế.
Cũng theo Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội, khi xác minh điều kiện thi hành án, áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế thi hành án, cơ chế bảo đảm sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân (kho bạc nhà nước, ngân hàng, công an…) với văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên là hết sức quan trọng.
Trước đây, tại điều 4 của Nghị định 61 năm 2009 đã quy định rõ ràng về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc phối hợp với thừa phát lại nên việc tổ chức thi hành án rất có hiệu quả.
Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội cho rằng: “Việc dự thảo không cho thừa hành viên áp dụng đầy đủ các biện pháp bảo đảm, không cho cưỡng chế, không có cơ chế bảo đảm trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thi hành án, là một bước thụt lùi đáng kể so với quy định tại Nghị định 61 năm 2009 của Chính phủ đã có từ 16 năm trước. Điều này làm cho chế định văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên trong dự thảo luật không có tính khả thi, ảnh hưởng đến công tác xã hội hóa thi hành án dân sự”.
Trao quyền phải đi đôi với công cụ thực hiện
“Đã trao quyền thì cần trao công cụ để thực hiện, có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động thi hành án dân sự do văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên thực hiện bao gồm cả biện pháp cưỡng chế thi hành án”, Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội nêu quan điểm.
Để hiện thực hóa triệt để chủ trương xã hội hóa, Hội Thừa phát lại thành phố Hà Nội đưa ra nhiều giải pháp quan trọng.
Thứ nhất, cần phải trao đầy đủ quyền áp dụng các biện pháp bảo đảm, quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án, kể cả cưỡng chế có huy động lực lượng cho thừa hành viên. Để từ đó thừa hành viên có đủ công cụ tổ chức thi hành bản án được TAND xét xử có hiệu lực pháp luật.
Thứ hai, để đảm bảo các trình tự, thủ tục tổ chức thi hành án của văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên đúng pháp luật, đạt hiệu quả thì điều 14 của dự thảo luật cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân (kho bạc nhà nước, ngân hàng, công an…) trong việc phối hợp với văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên như điều 4 Nghị định 61 năm 2009 của Chính phủ trước đây.
Thứ ba, tăng cường vai trò giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương của ddại biểu Quốc hội, HĐND trong hoạt động tổ chức thi hành án dân sự, đặc biệt là việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án của thừa hành viên…
Đại biểu Quốc hội: Cần cho văn phòng thi hành án dân sự được cưỡng chế
Trao đổi với Báo Thanh Niên, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ban Pháp luật và Tư pháp Quốc hội cho rằng dự thảo luật Thi hành án dân sự sửa đổi lần này có những điểm mới rất đáng lưu ý.
“Tôi đồng tình và nhất trí cao về việc xã hội hóa trong sửa đổi luật lần này là cho người dân được lựa chọn mô hình nhà nước hay tư nhân để tổ chức thực hiện bản án đã có hiệu lực pháp luật, một cách hiệu quả nhất”, đại biểu Hòa nói.
Tuy nhiên, theo đại biểu Hòa, mô hình văn phòng thi hành án dân sự có những bất cập, dẫn đến hạn chế rất lớn như: chỉ được gửi thông báo, ban hành quyết định thi hành án, mà không được áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế.
Với quy định trên, đại biểu Hòa nhận định “chưa giúp văn phòng thừa phát lại phát huy được chức năng giống như cơ quan thi hành án dân sự”.
Do đó, để phát huy được vai trò xã hội hóa về thi hành án dân sự, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung cho phù hợp, như trao thẩm quyền cho văn phòng thi hành án dân sự được áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế.
Cụ thể, đại biểu dẫn chứng các biện pháp bảo đảm thi hành án để nhằm ngăn chặn người phải thi hành án tẩu tán tài sản, trốn tránh nghĩa vụ thi hành như: phong tỏa tài khoản, tài sản, tạm hoãn xuất cảnh. Còn các biện pháp cưỡng chế gồm: khấu trừ tiền trong tài khoản, trừ vào thu nhập, kê biên xử lý tài sản…
Nguồn: thanhnien.vn
