VTV.vn – Để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế, ngành Thuế thực hiện phương châm “cầm tay chỉ việc” và giải đáp trực tiếp.
Không làm tăng gánh nặng thuế
Theo số liệu quản lý thuế, tính đến tháng 10/2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Và kể từ 1/1/2026, các hộ đang tính thuế theo phương pháp khoán sẽ chuyển sang mô hình kê khai hoặc lựa chọn chuyển đổi lên doanh nghiệp nhỏ và vừa với nhiều ưu đãi về thuế theo quy định hiện hành.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, sau khi bỏ thuế khoán, ngành thuế chuyển sang mô hình quản lý hộ kinh doanh dựa trên ngưỡng doanh thu và mức độ phát triển hoạt động, gồm 3 nhóm.
Thứ nhất, nhóm hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống được miễn thuế và không sử dụng hóa đơn điện tử.
Ảnh minh họa
Thứ hai, nhóm có doanh thu trên 200 triệu đến 3 tỉ đồng/năm sẽ khai thuế theo quý, áp dụng chế độ kế toán. Trong đó, hộ có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm phải dùng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.
Thứ ba, nhóm có doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm sẽ áp dụng chế độ kế toán đầy đủ hơn, kê khai thuế tương tự doanh nghiệp nhỏ.
Thống kê cho biết, trong 3,83 triệu hộ kinh doanh, có khoảng 1,7 triệu hộ (44,4%) có doanh thu dưới 200 triệu đồng được miễn thuế; 883.000 hộ (23%) có doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỉ đồng là nhóm chịu tác động chính; và 39.000 hộ (1%) có doanh thu trên 3 tỉ đồng đã kê khai nên ít bị ảnh hưởng.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế
Ông Mai Sơn nhấn mạnh, mục tiêu của đề án không phải tăng gánh nặng thuế, mà là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời giúp hộ kinh doanh nâng cao năng lực quản trị.
“So với cơ chế thuế khoán, đây là bước thay đổi căn bản cả về cách quản lý và xác định nghĩa vụ thuế. Bộ Tài chính sẽ ban hành chế độ kế toán hộ kinh doanh theo từng ngưỡng: hộ nhỏ chỉ cần ghi chép doanh thu – chi phí cơ bản; hộ lớn hơn áp dụng sổ sách tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ”, ông Mai Sơn cho biết.
Từ “ước chừng” sang minh bạch
Chị Đỗ Thị Bích (phường Hoàng Mai, Hà Nội) đã chuyển sang kê khai thuế cách đây hơn một năm. Thay vì ghi chép thủ công như trước, nay phần mềm hóa đơn điện tử đã giúp chị theo dõi rõ dòng tiền, biết chính xác được lãi – lỗ, chứ không còn “ước chừng” như trước. Và điều đáng mừng là khách hàng của chị ngày một đông hơn.
“Quản lý về chi phí và doanh thu rất rõ ràng, minh bạch. Khách hàng cũng tin tưởng cửa hàng nhiều hơn, tin tưởng về hàng hoá vì khi mua có hóa đơn chứng từ bao giờ khách hàng cũng tin tưởng hơn”, chị Đỗ Thị Bích nói.
Hay như bà Phạm Thị Quyên (Phường Hoàng Liệt, TP Hà Nội) cho biết, không chờ đến thời điểm 1/1/2026, bà đã chuyển sang hình thức kê khai cách đây 2 năm. “Khi có nghị định về hoá đơn điện tử, tôi đã nhận diện việc chắc chắn phải công khai minh bạch dữ liệu”, bà Quyên cho biết. Nói về trở ngại của việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai thuế, bà Quyên cho rằng một trong những nguyên nhân lớn nhất từ thói quen: “Trước đây không phải tính toán gì, cứ kiểu như ghi sổ chợ. Khi chuyển sang kê khai thuế đồng nghĩa với làm ăn có kỷ luật. Trở ngại thứ hai là một số người sợ minh bạch thì phải đóng nhiều thuế”, bà Quyên cho biết.
Ước tính, trên địa bàn TP Hà Nội đã có hơn 12.000 hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang phương pháp kê khai, con số này đã gấp 5 lần so với cùng kỳ năm trước. (Ảnh minh họa)
Ước tính, trên địa bàn TP Hà Nội đã có hơn 12.000 hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang phương pháp kê khai, con số này đã gấp 5 lần so với cùng kỳ năm trước. Điều đáng chú ý, doanh thu của các hộ này đều tăng mạnh sau khi áp dụng hình thức kê khai, cho thấy hiệu quả rõ rệt của việc minh bạch hóa hoạt động kinh doanh.
Theo đánh giá, việc chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai giúp hộ kinh doanh hoạt động minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Hộ kinh doanh sẽ thực hiện kê khai thuế hàng tháng hoặc hàng quý dựa trên sổ sách kế toán, hóa đơn và chứng từ rõ ràng. Đồng thời, việc sử dụng hóa đơn điện tử khi chuyển sang phương pháp kê khai cũng mang lại nhiều lợi ích, như giúp tăng uy tín với khách hàng.
Chuyển sang kê khai thuế cũng giúp hạn chế rủi ro bị ấn định thuế. Hộ kinh doanh ở thế chủ động trong việc nộp thuế khi được tự kê khai, tự xác định số thuế phải nộp, không bị ảnh hưởng bởi doanh thu của năm trước và mức khoán do cơ quan thuế xác định.
Việc kê khai đầy đủ sổ sách giúp hộ kinh doanh dễ dàng chứng minh doanh thu, chi phí và lợi nhuận một cách rõ ràng với ngân hàng hoặc đối tác. Nhờ đó, quá trình vay vốn hoặc huy động thêm nguồn đầu tư trở nên thuận lợi hơn.
Việc chuyển sang phương pháp kê khai doanh thu, sử dụng hóa đơn, quản lý dòng tiền qua tài khoản… cũng là một hình thức tạo áp lực tích cực để hộ kinh doanh nâng cấp năng lực quản trị, chuyên nghiệp hóa hoạt động, và tiến tới chuyển đổi thành doanh nghiệp chính quy…
Bỏ thuế khoán không chỉ là thay đổi cách tính thuế, mà còn là bước chuyển trong tư duy quản lý, từ kinh nghiệm sang dữ liệu, từ thủ công sang minh bạch, hiện đại. Đó chính là ý nghĩa lớn nhất của chiến dịch “60 ngày đêm đồng hành cùng hộ kinh doanh xóa bỏ thuế khoán”.
“Cầm tay chỉ việc”
Bên cạnh những lợi ích, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, nhiều hộ kinh doanh muốn tuân thủ tốt nghĩa vụ thuế, nhưng lo ngại bị truy thu khi doanh thu kê khai cao hơn mức khoán trước đây hoặc gặp vướng mắc trong xử lý hàng tồn kho, triển khai hóa đơn điện tử. Những vướng mắc này, theo bà Cúc, cần được tháo gỡ sớm để tạo sự yên tâm cho người nộp thuế.
Để hỗ trợ hỗ trợ cho công tác chuyển đổi của hộ kinh doanh một cách dễ dàng, thuận tiện hơn, Cục Thuế đang triển khai kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.
Với thời gian thực hiện kể từ ngày 01/11 đến ngày 30/12 năm nay, kế hoạch sẽ tập trung triển khai tại các địa bàn có nhiều hộ khoán như các khu chợ truyền thống, tuyến phố thương mại, địa bàn có nhiều hộ kinh doanh lưu trú…
Để hỗ trợ hỗ trợ cho công tác chuyển đổi của hộ kinh doanh một cách dễ dàng, thuận tiện hơn, Cục Thuế đang triển khai kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.
Cục Thuế cho biết sẽ triển khai các chương trình hỗ trợ trực tiếp, trực tuyến và phối hợp với chính quyền địa phương, tổ chức các chương trình, các điểm hỗ trợ lưu động… để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi, thực hiện phương châm “cầm tay chỉ việc” và giải đáp trực tiếp. Đặc biệt, ngành Thuế phấn đấu đảm bảo xử lý 100% vướng mắc của hộ kinh doanh.
Trong tháng 11/2025, cơ quan thuế sẽ hoàn thiện và nâng cấp ứng dụng eTax Mobile, đồng thời xây dựng Cổng trải nghiệm để hỗ trợ HKD kê khai, nộp thuế theo phương thức mới; tích hợp hệ thống Chatbot AI để người nộp thuế có thể tra cứu nghĩa vụ thuế tự động.
“Ngành Thuế cũng đang phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp công nghệ để cung cấp phần mềm, hóa đơn điện tử miễn phí hoặc giá ưu đãi, đồng thời hỗ trợ cài đặt và đào tạo sử dụng… với mục tiêu là không để hộ nào bị bỏ lại phía sau, tạo điều kiện thuận lợi nhất để hộ kinh doanh phát triển bền vững và tuân thủ pháp luật một cách tự tin, chủ động”, ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh.
Trong gần 4 thập kỷ đổi mới đất nước, khu vực hộ kinh doanh cá thể đã trở thành một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, góp phần tạo việc làm, duy trì sinh kế và thúc đẩy sức sống thương mại ở mọi địa phương.
