Vì sao ngày càng nhiều người trẻ bị viêm cầu thận, suy thận biến chứng nặng?

Nhiều nguyên nhân của bệnh viêm cầu thận

Điển hình như bệnh nhân T.B.K (18 tuổi, ở TP.HCM) bị viêm cầu thận đang nằm điều trị tại Khoa Nội thận – Lọc máu (Bệnh viện Thống Nhất). Cách đây khoảng 1 tháng, anh K. bị đau bụng dữ dội và nhập viện thăm khám mới biết bản thân bị viêm cầu thận.

Trước khi nhập viện, anh K. không có bệnh nền và cũng không triệu chứng bất thường gì. Tuy nhiên, anh K. có thói quen thức khuya, thường xuyên uống nước ngọt và ăn nhiều thức ăn nhanh.

Trường hợp khác là bệnh nhân N.N.K.V (18 tuổi, ở tỉnh Tây Ninh). Trước đó, V. chỉ xuất hiện dấu hiệu phù tay chân nhẹ trong vòng 1 tháng, chỉ khi đến Bệnh viện Thống Nhất thăm khám thì mới phát hiện mắc bệnh lý thận.

Theo Phó giáo sư – tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Bách, Trưởng khoa Nội thận – Lọc máu (Bệnh viện Thống Nhất), 2 trường hợp trên được phát hiện ở giai đoạn sớm nên chi phí điều trị còn thấp (khoảng 1 triệu đồng/tháng). Nếu phát hiện muộn, chi phí có thể tăng cao (6 – 9 triệu đồng/tháng), đồng thời để lại nguy cơ di chứng nặng rất cao.

ẢNH: HOÀI NHIÊN

Thống kê của Bệnh viện Thống Nhất cho hay, trong 1.000 ca sinh thiết thận được thực hiện tại bệnh viện, có khoảng 300 ca là người trẻ được chẩn đoán viêm cầu thận. Trong đó, bệnh thận IgA (nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm cầu thận) chiếm tỷ lệ cao.

Bên cạnh tình trạng tăng huyết áp, tiểu đường ở người lớn tuổi, bác sĩ Nguyễn Bách nhấn mạnh, viêm cầu thận là nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn ở người trẻ. Ngoài ra còn có nguyên nhân ô nhiễm môi trường, tình trạng nhiễm trùng, sử dụng thuốc bừa bãi cũng gây viêm cầu thận. 

Bệnh khởi phát âm thầm, triệu chứng ban đầu không điển hình, mơ hồ, dễ bỏ qua, khi bệnh tiến triển đến suy thận mới có triệu chứng. Phần lớn bệnh nhân mắc bệnh lý thận có tình trạng tăng huyết áp. Do đó, không nên xem tăng huyết áp là một bệnh riêng lẻ vì đây có thể là dấu hiệu sớm của bệnh lý thận.

“Người trẻ cần chủ động tầm soát sức khỏe hằng năm, đặc biệt nên xét nghiệm nước tiểu định kỳ. Nếu trong nước tiểu của bệnh nhân có lẫn máu và hồng cầu thì cần nghĩ đến nguy cơ mắc IgA để kiểm tra và can thiệp sớm. Xét nghiệm này đơn giản, chi phí thấp chỉ bằng một ly trà sữa nhưng giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn rất sớm”, bác sĩ Nguyễn Bách nói.

Mở rộng cơ hội sống cho người mắc bệnh thận

Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Duy Tân, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực (Bệnh viện Thống Nhất) cho biết, ngày càng có nhiều người mắc bệnh lý thận, đặc biệt là nhóm tuổi từ 20 – 40.

ẢNH: HOÀI NHIÊN

Theo bác sĩ Tân, khoảng 20 năm trước, suy thận gần như là đường cùng vì người bệnh ít cơ hội điều trị. Tuy nhiên, nhờ tiến bộ y học mà hiện nay người bệnh có thể sống ổn định 10 – 20 năm, thậm chí lâu hơn nếu được điều trị đúng cách và tránh được các biến chứng.

Có nhiều nguyên nhân khiến bệnh nhân gặp biến chứng. Trong đó, có tình trạng cắm catheter ở cổ gây tắc hẹp những tĩnh mạch lớn trung tâm, đặc biệt là những tĩnh mạch gần tim; dẫn đến việc phù toàn thân, ứ trệ toàn bộ hệ thống mạch máu. Bệnh nhân có thể suy hô hấp hoặc tử vong do rối loạn tuần hoàn.

Trước đây, bệnh nhân suy thận phải mổ mở để tạo đường vào mạch máu rất nguy hiểm và dễ biến chứng. Khoảng 30 năm trở lại đây, xu hướng điều trị ít xâm lấn đã mở ra hướng điều trị an toàn và hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, bác sĩ Tân khuyến cáo bệnh nhân không nên bi quan khi bị chẩn đoán suy thận mà nên tạo cầu nối sẵn khi bác sĩ chỉ định lọc máu. Bệnh nhân không nên chờ đến giai đoạn nặng mới đặt ống thông (catheter) khẩn cấp vì lúc đó nguy cơ biến chứng cao hơn.

Ngoài chạy thận nhân tạo, những bệnh nhân đủ điều kiện có thể lựa chọn lọc màng bụng tại nhà. Về lâu dài, người mắc bệnh thận cần chuẩn bị cho việc “ghép thận đón đầu” thay vì phải chạy thận nhân tạo rồi mới ghép.