VTV.vn – Sáng 26/9, tại Hà Nội, Cục Dân số, Bộ Y tế đã tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Tránh thai Thế giới.
Đây là chiến dịch toàn cầu nhằm nhấn mạnh vai trò của kế hoạch hóa gia đình trong việc bảo vệ sức khỏe, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển bền vững.
Trong ba thập kỷ qua, thế giới đã đạt được những kết quả nổi bật trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình. Số phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng gấp đôi từ năm 1990 đến năm 2021. Tỷ lệ sinh con ở nhóm vị thành niên từ 15 đến 19 tuổi đã giảm khoảng một phần ba kể từ năm 2000. Chỉ riêng tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, năm 2024 đã có khoảng 380 triệu người sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, tăng gần 100 triệu người so với năm 2012. Việc gia tăng tiếp cận các dịch vụ này đã giúp ngăn ngừa hơn 143 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, 29 triệu ca phá thai không an toàn và khoảng 144.000 ca tử vong mẹ. Những con số này cho thấy tác động to lớn của kế hoạch hóa gia đình đối với việc bảo vệ sức khỏe và phát triển xã hội.
Tuy nhiên, những thách thức cũng không nhỏ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong số 1,1 tỷ người trên thế giới có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình, vẫn còn tới 164 triệu người chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai. Ở nhiều quốc gia đang phát triển, trung bình có gần một phần ba phụ nữ vẫn sinh con ở tuổi vị thành niên. Đây là những vấn đề đặt ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe bà mẹ, trẻ em và sự phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia.
Ở Việt Nam, công tác kế hoạch hóa gia đình đã đạt nhiều kết quả tích cực, tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai duy trì ở mức cao so với khu vực và thế giới. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình từng bước được cải thiện, tiếp cận gần hơn với người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn.
Tuy vậy, nước ta vẫn đang đối diện với những vấn đề mới. Tuổi kết hôn lần đầu có xu hướng tăng, trong khi tuổi quan hệ tình dục lần đầu lại giảm, khiến nhu cầu tránh thai ở thanh niên, vị thành niên ngày càng lớn.
Ngoài ra, tình trạng tảo hôn vẫn còn phổ biến. Nhiều phụ nữ trong độ tuổi 20 đến 24 cho biết đã kết hôn trước tuổi 18, nhất là ở nông thôn, vùng trung du và miền núi phía Bắc. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ phụ nữ 20 đến 24 tuổi từng sinh con khi chưa đủ 18 tuổi vẫn ở mức cao, với sự chênh lệch rất lớn giữa các nhóm dân cư. Tỷ lệ này cao hơn ở nhóm nghèo nhất, ở các dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng và tại các khu vực trung du, miền núi. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc tăng cường các biện pháp can thiệp, hỗ trợ và giáo dục, để đảm bảo mọi thanh niên đều được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Trước những thách thức nêu trên, Cục Dân số, Bộ Y tế đề nghị Chi cục Dân số và Phòng Dân số các địa phương tham mưu Sở Y tế phối hợp cùng các sở, ban, ngành triển khai các giải pháp đồng bộ. Trong đó, quan trọng nhất là đảm bảo các điều kiện để mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có thể tiếp cận thông tin và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình an toàn, hiệu quả, đồng thời ưu tiên hỗ trợ cho nhóm thanh thiếu niên.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn phù hợp với môi trường học tập, làm việc và sinh hoạt của giới trẻ. Việc đổi mới các hoạt động giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản, triển khai các mô hình giảm tảo hôn, giảm tình trạng mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên cũng được xác định là hướng đi quan trọng trong thời gian tới.
Cục Dân số bày tỏ lời cảm ơn tới các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển đã đồng hành, chia sẻ, hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu về kế hoạch hóa gia đình cho người dân. Đây là cơ sở quan trọng để Việt Nam từng bước hiện thực hóa các mục tiêu trong Chiến lược dân số đến năm 2030, hướng tới một xã hội phát triển toàn diện, chất lượng dân số ngày càng được nâng cao.
