Vì sao học sinh cần trở lại trường?: Trường càng đóng cửa, học sinh càng thiệt thòi

Bác sĩ Đặng Văn Đạt, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, người trực tiếp điều trị cho các F0, Bệnh viện đa khoa quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức (TP.Thủ Đức, TP.HCM) chia sẻ: “Đại dịch Covid-19 ảnh hưởng không nhỏ tới mọi mặt của đời sống xã hội. Trẻ em ở TP.HCM và nhiều tỉnh thành đã phải ngừng đến trường học trực tiếp trong thời gian dài, từ tháng 5.2021 tới nay. Do đó, phụ huynh, học sinh rất quan tâm đến việc sẽ được trở lại trường học vào thời điểm nào và trong điều kiện như thế nào”.

Mất đi môi trường để học tập, bồi dưỡng

Tại Việt Nam, mỗi khi đợt dịch Covid-19 bùng phát, trường học luôn là một trong những nơi phải đóng cửa đầu tiên. Điều này rất thiệt thòi cho HS. Các em mất đi môi trường lành mạnh để học tập, bồi dưỡng kiến thức, chăm sóc sức khỏe tinh thần. Đặc biệt, nhóm đối tượng HS bị ảnh hưởng lớn hơn cả khi trường học bị đóng cửa, đó là các em vốn đã khó khăn về điều kiện kinh tế, các em ở miền núi, vùng sâu, xa; các học trò khuyết tật, không có đủ trang thiết bị học trực tuyến. Có những em, như Báo Thanh Niên đăng tải, đã gần hết học kỳ 1 trôi qua mà chưa biết học trực tuyến là gì vì không có thiết bị điện tử, không có đường truyền internet…

Học sinh TP.HCM vui mừng trở lại trường sau đợt dịch Covid-19 vào năm 2020

Khi Việt Nam và nhiều nước trên thế giới thích nghi an toàn với Covid-19, việc mở cửa trường học trở lại, đón HS trở lại học an toàn là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, việc đi học trực tiếp trở lại cần tuân thủ công tác phòng chống dịch Covid-19 chung của ngành y tế địa phương, bảo đảm an toàn cho HS, giáo viên, nhân viên nhà trường và các gia đình.

Bác sĩ Đạt cho biết việc đến trường học trực tiếp trở lại sẽ không giống tuyệt đối việc đi học trước đây, có thể không phải tất cả HS ở toàn trường cùng đi học, cùng tập trung một thời điểm. Có thể trường sẽ mở cửa rồi tạm thời đóng cửa theo quyết định của chính quyền địa phương, tùy tình hình dịch. Theo UNICEF Việt Nam, chắc chắn rằng việc đi học trở lại sẽ không thể giống như những gì đã quen thuộc từ trước khi dịch Covid-19 bùng phát. Nhưng quan trọng nhất là tâm lý thích ứng của phụ huynh, HS, giáo viên.

Một thế hệ có nguy cơ sống khép kín, thu mình

Trong khi đó, các chuyên gia tâm lý lo âu về một thế hệ có nguy cơ sống khép kín, thu mình, nhận thức và nhân cách bị ảnh hưởng vì nhiều ngày không được bước ra ngoài hoạt động, giao lưu.

Chị Nguyễn Thị Hoa, ngụ tại đường Thạch Lam, Q.Tân Phú, TP.HCM, cho biết từ tháng 5 đến nay, các con của chị chưa bước chân ra khỏi nhà vì nỗi lo bị lây nhiễm Covid-19. “Các con quanh quẩn trong nhà, mỗi đứa ôm một máy tính. Do vợ chồng tôi làm việc trong bệnh viện nên từ sáng tới tối mịt mới về, 2 chị em tự bảo ban nhau học hành. Tôi cảm nhận được các con đang có xu hướng sống khép kín hơn, không có nhu cầu trò chuyện ngay cả với ba mẹ, chỉ khi vào bữa cơm mới nói chuyện vài câu dù ba mẹ có quan tâm hỏi han. Tôi thực sự lo lắng. Nhìn quanh ra thì thấy bạn bè chúng cũng vậy, cũng ở nhà như con mình suốt 6 tháng qua. Quả là một thế hệ có nhiều thiệt thòi”.

Con gái lớn của chị Hoa học năm 3 ĐH, hiện cũng đang thực tập trực tuyến. “Con không được va chạm, trải nghiệm thực tế trong quá trình thực tập để có các kỹ năng và kinh nghiệm về giao tiếp, xử lý tình huống…, nghĩ thật buồn. Con trai thứ 2 thì năm nay lên lớp 6, trường mới, thầy cô mới, bạn mới con đều chưa có cơ hội gặp gỡ. Tôi sợ con mình bị ảnh hưởng về nhân cách, cảm xúc”, chị Hoa bày tỏ.

Chị Bùi Quỳnh Lan (ngụ đường Tân Sơn Nhì, Q.Tân Phú), có con học Trường THPT Trần Phú, cũng cho biết do dịch Covid-19, 2 năm nay con chị phải học trực tuyến. Lo ngại nhất là cậu bé lại có xu hướng không thích đi học trực tiếp nữa vì đã quen với việc học trực tuyến. Chị Lan kể: “Con tôi vốn ít nói và sống hơi khép kín, nay điều đó càng rõ ràng hơn sau nửa năm cháu không ra ngoài gặp gỡ bạn bè, giao lưu giao tiếp, không được tận hưởng niềm vui thông thường của một cậu học trò cấp 3. Cháu còn hay cáu gắt mỗi lần ba mẹ hỏi han”.

Nhiều hệ quả về tâm lý, sức khỏe khi ngồi nhà quá lâu

Thời gian qua, tiến sĩ – bác sĩ Phạm Diệp Thùy Dương, giảng viên bộ môn nhi, Trường ĐH Y Dược TP.HCM, vẫn thường nhận được những cuộc gọi của phụ huynh phản ánh con mình không vui vẻ, hay nổi cáu, hoặc ăn quá nhiều hoặc lười ăn… “Đó là hệ quả của việc các cháu ở nhà quá lâu không được đến trường giao lưu gặp gỡ thầy cô bè bạn. Các hoạt động giao tiếp bên ngoài, các hoạt động thể chất, tinh thần gần như dừng lại. Bên cạnh đó lại tiếp xúc với máy tính, điện thoại quá nhiều, nên việc các cháu mắc phải một số vấn đề về tâm lý là điều hoàn toàn có thể xảy ra”, tiến sĩ – bác sĩ Thùy Dương nhận định.

Thạc sĩ Phạm Công Bình, Phó giám đốc Trung tâm tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức, cũng phân tích: “Các hoạt động giao lưu, kết nối xã hội là rất quan trọng và cực kỳ cần thiết đối với việc phát triển tâm lý, nhân cách, ngôn ngữ của người trẻ, đặc biệt là lứa tuổi tiểu học và trung học. Không được ra ngoài để thực hiện các hoạt động ấy, trẻ sẽ dần mất đi cảm xúc, cảm nhận, không học hỏi được kỹ năng, thái độ sống. Chưa kể các hệ lụy về sức khỏe tâm thần, thể chất như dễ lo âu trầm cảm, rối loạn cảm xúc, thường bực bội cáu gắt, dễ tổn thương. Nhiều trẻ có nguy cơ béo phì, mỡ máu, thiếu can xi, cận thị, đau lưng… do ngồi máy tính học trực tuyến dài ngày, ít vận động”.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Phan, Trưởng bộ môn Tâm lý giáo dục, Khoa Giáo dục Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cho rằng nếu thiếu đi các mối quan hệ xã hội, thiếu đi những trải nghiệm thực tế đầy sinh động và bất ngờ giúp hình thành cảm xúc và kỹ năng, thì một đứa trẻ sẽ rất khó phát triển toàn diện. “Vì vậy, trong tình hình dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, nhưng hầu hết giáo viên, HS 12 tuổi trở lên và sinh viên đã được chích vắc xin, thì chúng ta nên có các phương án cho các em đi học trở lại, tuy nhiên không phải là học trực tiếp hoàn toàn. Có thể kết hợp trực tiếp với trực tuyến, với điều kiện phải đảm bảo có biện pháp phòng chống dịch an toàn, hiệu quả”, tiến sĩ Hồng Phan chia sẻ.