Chiến dịch giải cứu con tin của Israel tại Gaza mới đây khiến hàng trăm dân thường thiệt mạng và tuyên bố từ chức của ông Benny Gantz – một chính trị gia theo chủ nghĩa ôn hòa, đã làm sâu sắc thêm tình thế tiến thoái lưỡng nan về chính trị mà Tổng thống Biden đang phải đối mặt, đặc biệt khi cuộc Tổng tuyển cử tháng 11 đang đến gần.
Những con số không nói dối
Vào cuối tuần trước, hàng trăm binh sĩ Israel đã tham gia một chiến dịch đặc biệt để giải cứu 4 con tin còn sống ra khỏi Dải Gaza. Đây là đợt giải cứu con tin mới nhất kể từ khi khoảng 250 người bị các tay súng Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công miền nam Israel vào tháng 10 năm ngoái, giữa bối cảnh các cuộc đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh và giải phóng con tin vẫn bế tắc suốt nhiều tháng.
Reuters dẫn lời các đại diện Hamas cho biết, cái giá phải trả cho sự trở về của 4 công dân Israel là hơn 200 người Palestines thiệt mạng và khoảng 400 người khác bị thương trong đợt pháo kích dữ dội nhằm vào trung tâm tị nạn al-Nuseirat ở miền Trung Gaza. Các nhân viên y tế địa phương cho biết nhiều thi thể đàn ông, phụ nữ và thậm chí là trẻ em được tìm thấy nằm rải rác quanh khu chợ gần một nhà thờ Hồi giáo sau khi lực lượng Israel rút quân về.
Quang cảnh tại trại ti nạn al-Nuseirat sau khi bị Israel tấn công. Ảnh: The Intercept.
Kết quả của chiến dịch giải cứu càng tô đậm thêm sự chênh lệch về con số thương vong giữa người Palestine và người Israel trong cuộc xung đột. Khoảng 1.200 người Israel đã thiệt mạng trong các đợt tấn công của Hamas, nhưng trong lúc đó, con số thương vong ở phía Palestine cũng vượt mốc 36.000 người.
Hiện nay, các hoạt động quân sự của Israel ở Dải Gaza ngày cảng phải đối mặt với nhiều chỉ trích, đặc biệt sau chiến dịch giải cứu con tin tại al-Nuseirat.
Bộ Ngoại giao Ai Cập cho rằng vụ tấn công này “vi phạm trắng trợn mọi điều khoản của luật pháp quốc tế, luật nhân đạo quốc tế và mọi giá trị nhân đạo cũng như quyền con người”, đồng thời kêu gọi “các bên quốc tế có ảnh hưởng và Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc can thiệp khẩn cấp để ngừng cuộc chiến của Israel nhằm vào Dải Gaza. Tổng thống Colombia Gustavo Petro cũng tuyên bố quốc gia Nam Mỹ này sẽ tạm ngừng xuất khẩu than sang Israel, trong khi Colombia – nhà cung cấp than chính của Israel cũng ra sắc lệnh nêu rõ các hạn chế sẽ được duy trì cho đến khi Israel tuân thủ đầy đủ lệnh của Tòa án công lý quốc tế (ICJ).
Mới đây, Bộ trưởng Nội các chiến tranh Benny Gantz từ chức sau những nỗ lực không thành công nhằm thuyết phục Thủ tướng Israel Netanyahu chấp nhận các thỏa thuận chấm dứt chiến tranh từ bên trung gian hòa giải. Việc chính phủ Israel mất đi một chính trị gia theo chủ nghĩa ôn hòa có thể khiến ông Netanyahu có thể phụ thuộc nhiều hơn vào các thành viên trung thành với mục tiêu “xóa sổ Hamas”, bao gồm Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich và Bộ trưởng An ninh quốc gia Itamar Ben Gvir.
Rafah là thành phố cực nam ở Dải Gaza, hiện có khoảng 1,4 triệu người Palestine trú ngụ sau khi sơ tán từ các khu vực khác. Israel bắt đầu chiến dịch trên bộ ở Rafah đầu tháng này, bất chấp việc cộng đồng quốc tế nhiều lần cảnh báo động thái này có thể dẫn đến khủng hoảng nhân đạo quy mô lớn, nhưng điều đó không đủ ngăn bước tiến của lực lượng Tel Aviv.
Nhiều chuyên gia lo ngại rằng, với niềm tin sẽ nối dài “chiến thắng” từ chiến dịch giải cứu hồi cuối tuần trước, Tel Aviv có thể sẽ tiếp tục các hành động quân sự như vậy trước áp lực từ thân nhân các con tin và làn sóng biểu tình trên khắp Israel.
“Không thế lực nào trên Trái đất có thể ngăn cản Israel bảo vệ công dân của mình và truy lùng Hamas ở Gaza”, người phát ngôn Chính phủ Israel Avi Hyman tuyên bố hôm 24/5.
Theo nguồn tin AFP, khoảng 120 con tin vẫn đang bị giam giữ bởi lực lượng Hamas.
Tổng thống Biden lún sâu vào “vũng lầy” Trung Đông?
Chiến dịch giải cứu con tin mới nhất của Issrael tại al-Nuseirat đang kéo dài khoảng cách giữa ông với những cử tri vốn không hài lòng trước cách thức Tổng thống đương nhiệm giải quyết vấn đề Gaza, nhưng đồng thời cũng biến ông thành mục tiêu công kích của đảng Cộng hòa, đặc biệt trong bối cảnh một số đảng viên đảng này lại ủng hộ Israel.
Nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton chia sẻ trong cuộc phỏng vấn trên Fox News hôm 2/6 rằng ông đã chúc mừng Thủ tướng Netanyahu về cuộc đột kích. Đảng Cộng hòa Arkansas cũng chỉ trích “phe cánh tả tiến bộ ở Mỹ, bao gồm cả The New York Times và Washington Post” vì chỉ “tập trung nhắm vào” sự mất mát của một số lượng lớn thường dân vô tội thiệt mạng trong chiến dịch của Israel, nhưng không nghĩ đến toàn cuộc.
“Nếu không muốn người của mình thiệt mạng trong các nhiệm vụ giải cứu con tin, thì ngay từ đầu, Hamas không nên bắt giữ các con tin”, ông Cotton nói.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan. Ảnh: ABC News.
Ngay sau thông tin về cuộc giải cứu con tin được phủ sóng, Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan đã tuyên bố Mỹ “không tham gia quân sự” vào chiến dịch giải cứu 4 con tin Israel trong chương trình “State of the Union” trên đài CNN hôm 2/6, mặc dù Washington đã hỗ trợ Israel trong việc giúp xác định vị trí của những người bị giam giữ sau vụ tấn công ngày 7/10. Tuyên bố này được xem là minh chứng rõ ràng nhất cho việc Mỹ không can dự vào chiến dịch giải cứu ở al-Nuseirat vào cuối tuần qua.
“Cách tốt nhất để đưa tất cả con tin về nhà và bảo vệ thường dân Palestine là chấm dứt cuộc chiến này. Và cách tốt nhất để kết thúc cuộc chiến này là Hamas phải đồng ý với thỏa thuận mà Tổng thống Biden đã công bố và Israel đã chấp nhận”, ông Sullivan một lần nữa nhắc lại yêu cầu ngừng bắn của Mỹ, dù theo nhiều nhà phân tích, lời kêu gọi này dường như không có sức nặng trong việc tạo ra bước đột phá trên bàn đám phán.Trong lúc đó,
Tình thế tiến thoái lưỡng nan của Tổng thống Mỹ có thể vẫn còn kéo dài khi ông Netanyahu xác nhận đã nhận lời mời phát biểu trước Quốc hội vào hôm 24/7 tới – thời điểm diễn ra Đại hội lưỡng đảng nhằm chọn ra ứng viên đại diện tranh cử chính thức. Lời mời này đã được bốn nhà lãnh đạo Quốc hội thông qua, nhưng lại do các đảng viên Đảng Cộng hòa khởi xướng, bao gồm cả Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson.
Ông Aaron David Miller, cựu chuyên gia đàm phán hòa bình Trung Đông của Mỹ, cho biết hôm 9/6 rằng, Thủ tướng Israel sẽ cố gắng trì hoãn “hết mức có thể” trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về việc nên hay không nên chấp nhận đề xuất ngừng bắn mà Tổng thống Mỹ Biden đưa ra trước đó hay không. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc quan hệ Mỹ-Israel đang dần trở nên rạn nứt.
“Ông ấy (chỉ Thủ tướng Netanyahu) không thể bỏ phiếu trong cuộc bầu cử của chúng tôi, nhưng nếu có thể, tôi nghi ngờ liệu ông ấy sẽ không bỏ phiếu cho Joe Biden hay không”, ông Miller nói.
Tổng thông Mỹ Joe Biden đang liên tục bị những người biểu tình ủng hộ Palestine chỉ trích tại các sự kiện vận động tranh cử kể từ khi cuộc xung đột nổ ra, và bất kỳ cuộc biểu tình lớn nào có thể xảy ra tại Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ ở Chicago vào tháng 8 đều có thể gây nguy hiểm cho khả năng ở lại Nhà Trắng của ông.
Vấn đề này đặc biệt quan trọng ở Michigan, một bang mang tính quyết định trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11, nơi có số lượng lớn người Mỹ gốc Ả Rập. Bất kỳ sự sụt giảm đáng kể nào về số phiếu bầu từ bang dao động này đều có thể gây nguy hiểm cho ông Biden trên đường đua vào Nhà Trắng, do kết quả của trận tái đấu giữa Tổng thống đương nhiệm với đối thủ Donald Trump có thể được quyết định bởi hàng nghìn phiếu bầu tại đây.
Hiện Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken dự kiến sẽ quay trở lại Ai Cập, Israel, Jordan và Qatar trong tuần này để gia tăng áp lực buộc Hamas phải đồng ý thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ đề xuất, nhằm cứu vãn tình hình.
Nguồn: vov.vn
