Mỹ đang tiến hành thử nghiệm dự án trí tuệ nhân tạo (AI) quy mô lớn trên chiến trường Ukraine, và thu về nhiều kết quả khác nhau.
Dự án nêu trên còn được gọi là “Dự án Maven” khởi động vào năm 2019, là nỗ lực chính của Mỹ trong việc áp dụng lĩnh vực AI còn “non trẻ” cho chiến tranh, mở đường cho các thuật toán đưa ra quyết định thay binh lính và chỉ huy, theo tờ New York Times ngày 23.4.
Chiến trường Ukraine tạo cơ hội đầu tiên để kiểm tra xem hệ thống này sẽ hoạt động như thế nào trong một cuộc giao tranh thông thường trên bộ giữa hai quân đội. “Cuối cùng, nơi này đã trở thành phòng thí nghiệm của chúng tôi”, theo Trung tướng Mỹ Christopher T. Donahue, chỉ huy Quân đoàn dù 18.
Một quân nhân Ukraine phóng UAV trinh sát gần tiền tuyến ở vùng Donetsk (Ukraine) ngày 6.7.2023.
REUTERS
Một lượng lớn dữ liệu từ vô số nguồn từ vệ tinh đến nền tảng xã hội Instagram của binh sĩ Nga, được cập nhật vào “Dự án Maven”. Cơ sở dữ liệu cực kì lớn – hơn mức con người có thể sắp xếp và xác minh mà không cần sự trợ giúp.
Được biết, một trong những mục tiêu chính hiện tại của “Dự án Maven” là phát triển khả năng phát hiện mục tiêu, sau đó có thể kết hợp với công nghệ máy bay không người lái (UAV) để tạo ra các đàn UAV cảm tử tự động có thể tìm kiếm và tiêu diệt mục tiêu của kẻ thù.
Hiệu quả trên chiến trường
“Dự án Maven” nhanh chóng trở thành thành công nổi bật trong số nhiều nỗ lực của Mỹ nhằm dấn thân vào chiến tranh thuật toán. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn cần một chặng đường dài để tiệm cận sự hoàn hảo, theo New York Times.
Hiện Ukraine được cho là đang sử dụng hiệu quả phiên bản mà Mỹ cung cấp được thiết kế theo cách “không dựa vào thông tin đầu vào của các hệ thống tiên tiến hoặc tình báo nhạy cảm nhất của Mỹ”.
Chiến lợi phẩm xe tăng Leopard 2A6 sẽ được Nga trưng bày ở Moscow
Ukraine trang bị cho một số UAV được hỗ trợ bởi AI để nhắm mục tiêu. Trong vài tuần qua, Ukraine đã thực hiện các cuộc tấn công ngày càng thường xuyên vào các nhà máy lọc dầu và các cơ sở công nghiệp khác của Nga bằng UAV tầm xa. Tổng cộng, các cuộc tấn công gần đây được cho là đã làm gián đoạn từ 12 – 14% công suất lọc dầu của Nga.
Khi sử dụng nhiều loại dữ liệu hình ảnh khác nhau, binh sĩ có thể xác định chính xác một chiếc xe tăng trong 84% thời gian, trong khi “Dự án Maven” AI đạt gần 60%, và con số này giảm mạnh xuống 30% trong điều kiện có tuyết.
CNN ngày 2.4 dẫn lời một nguồn thạo tin cho biết rằng một số UAV này được cập nhật thêm một phần mềm AI đơn giản, giúp chúng nhắm mục tiêu chính xác và ngăn chặn tình trạng gây nhiễu. Mỗi máy bay có một máy tính đầu cuối chứa dữ liệu vệ tinh và địa hình.
Một nhà phân tích nói với CNN rằng việc sử dụng dạng AI cơ bản này, được gọi là thị giác máy, cho phép UAV được lập trình để lập bản đồ địa hình trên đường bay trước khi sử dụng trên thực địa, tức là UAV không cần liên lạc với các vệ tinh.
Không có nhiều thông tin chi tiết cụ thể hơn về “Dự án Maven” ở Ukraine được công khai. Tuy nhiên, New York Times đưa tin chúng đã giúp lực lượng Ukraine nhắm mục tiêu vào đối thủ. Đồng thời, các cuộc thử nghiệm trên tiền tuyến đã giúp cả Ukraine và Mỹ thu lại nhiều bài học về hạn chế của AI và những điểm cần cải thiện.
