Thi hành án vụ Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát như thế nào?

Sau hơn 1 tháng xét xử sơ thẩm vụ án Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1, ngày 11.4, TAND TP.HCM xử sơ thẩm đã tuyên án tử hình (mức hình phạt tổng hợp) đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) về 3 tội danh: “tham ô tài sản”, “đưa hối lộ”, “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”; và mức án từ 3 năm tù treo đến chung thân đối với 84 bị cáo khác. 85 bị cáo bị xét xử vì có sai phạm, gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

NHẬT THỊNH

Đồng thời, HĐXX sơ thẩm buộc bị cáo Lan bồi hoàn cho SCB hơn 673.800 tỉ đồng, là dư nợ của 1.243 khoản vay còn lại tính đến ngày 17.10.2022.

Để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án (THA) của bị cáo Trương Mỹ Lan, HĐXX tuyên giao cho SCB tiếp tục quản lý, xử lý đối với 1.122 mã tài sản đang được thế chấp cho SCB để đảm bảo cho 1.243 khoản vay. HĐXX đề nghị SCB trong trường hợp xử lý 1.122 tài sản theo hợp đồng thế chấp để thu hồi nợ, sau khi xử lý xong các khoản nợ được đảm bảo bằng các tài sản ứng thì phần giá trị tài sản còn lại (nếu có) cần phối hợp Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) để xác định tài sản nào thuộc sở hữu của bị cáo Trương Mỹ Lan thì dùng toàn phần còn lại đó đảm bảo nghĩa vụ bồi hoàn của bị cáo trong vụ án.

Tài sản dùng để khắc phục sẽ bao gồm các vụ án tiếp theo

Ngoài ra, HĐXX tuyên tạm giữ một số tiền, buộc một số cá nhân, tổ chức hoàn trả một khoản tiền, tổng trên 12.000 tỉ đồng; tiếp tục kê biên một số bất động sản, cổ phần, sổ tiết kiệm để đảm bảo nghĩa vụ THA của bị cáo Lan trong toàn bộ vụ án.

Ở nội dung này, HĐXX giải thích thêm: “Đối với các tài sản, khoản tiền mà HĐXX xác định để khắc phục, đảm bảo nghĩa vụ cho bị cáo Trương Mỹ Lan trong toàn bộ vụ án, nghĩa là bao gồm vụ án này và các vụ án của các giai đoạn tiếp theo”.

Như vậy, do tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan rất nhiều, cùng với nhiều khoản tiền khác bị thu giữ, HĐXX sơ thẩm quyết định tài sản dùng bồi hoàn cho SCB chỉ nằm trong 1.122 mã tài sản mà bị cáo Lan dùng thế chấp tại SCB, và một số khoản tiền các bị cáo trong vụ án tự nguyện nộp khắc phục cho SCB…; một số tài sản, tiền khác sẽ được dùng khắc phục trong toàn bộ vụ án Trương Mỹ Lan.

Theo phân tích của luật sư (LS) Nguyễn Ngọc Hùng (Trưởng văn phòng LS Kết Nối, Đoàn LS TP.Hà Nội), để thi hành phần trách nhiệm dân sự của bị cáo Lan, điều đầu tiên là phải có bản án có hiệu lực pháp luật.

Hiện nay, bản án TAND TP.HCM vừa tuyên mới là sơ thẩm, chưa có hiệu lực pháp luật. Bản án này sẽ có hiệu lực pháp luật nếu không có ai kháng cáo (trong vòng 15 ngày kể từ khi tuyên án, hoặc 15 ngày kể từ khi nhận được bản án – với những người không tham dự phiên tòa), hoặc không có cơ quan nào kháng nghị (trong vòng 30 ngày kể từ khi tuyên án). Trường hợp có kháng cáo hoặc kháng nghị, bản án sẽ có hiệu lực pháp luật kể từ thời điểm tòa án cấp phúc thẩm tuyên án.

Sau khi bản án đã có hiệu lực pháp luật, người được THA cần làm đơn đề nghị THA, nộp đến Cục THA dân sự TP.HCM để được giải quyết theo thẩm quyền. Số tiền đang tạm giữ cùng các tài sản kê biên sẽ chuyển sang cơ quan THA để thực hiện THA theo bản án có hiệu lực pháp luật.

Vụ án có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Thắng Lợi, Phó tổng cục trưởng Tổng cục THA dân sự (Bộ Tư pháp), cho biết bản án mà TAND TP.HCM tuyên chưa có hiệu lực pháp luật. Trường hợp phần án dân sự tới đây không có kháng cáo, kháng nghị hoặc bản án có hiệu lực pháp luật, việc THA dân sự sẽ được thực hiện đúng theo quy định pháp luật.

“Sau khi bản án có hiệu lực, người được THA có đơn đề nghị THA thì cơ quan THA sẽ ban hành quyết định THA”, ông Lợi thông tin.

Ông Lợi nhấn mạnh đây là vụ án có “quy mô lớn nhất từ trước đến nay”, nên ngay trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử vụ án, các tài sản, vật chứng đã được chuyển giao cho cơ quan THA. Do đó, Tổng cục THA dân sự đã chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát tính pháp lý của các tài sản để đảm bảo cho quá trình THA sau này.

Vẫn theo ông Lợi, vụ án Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát có quy mô rất lớn, được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước và dư luận xã hội. Tổng cục THA dân sự đã chủ động chỉ đạo cơ quan THA dân sự địa phương, chủ yếu là Cục THA dân sự TP.HCM xây dựng kế hoạch rất chi tiết về bố trí nguồn lực THA. Tổng cục cũng cử cán bộ hướng dẫn công tác THA, thậm chí tính đến cả phương án tăng cường lực lượng cho TP.HCM.

Sẽ tổ chức thi hành án ngay khi án có hiệu lực

Cục trưởng Cục THA dân sự TP.HCM Nguyễn Văn Hòa cho biết, đến khi bản án có hiệu lực pháp luật, dù việc thu hồi tài sản có thể kéo dài nhưng cơ quan THA đã sẵn sàng và sẽ nỗ lực để tiến hành thu hồi tài sản đối với vụ án. Để đẩy nhanh việc THA, Cục trưởng Hòa kiến nghị cần có một cơ chế đặc biệt trong việc thu hồi tài sản vụ án.

Bên cạnh đó, để đảm bảo việc tổ chức THA nhanh và tốt hơn, tháng 2.2024, trước khi xét xử sơ thẩm, C03 cũng đã bàn giao toàn bộ vật chứng trong vụ án cho Cục THA dân sự TP.HCM. Vật chứng là gần 1.600 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận cổ phần, giấy tờ có giá khác; thiết bị điện tử, vật lưu trữ dữ liệu điện tử; các sổ tiết kiệm; điện thoại di động các loại…

Theo ông Hòa, thông qua công tác bàn giao vật chứng giữa các bên, trên cơ sở dữ liệu từ C03, Cục THA dân sự TP.HCM đã đối chiếu và lập một file dữ liệu riêng, đồng thời sẽ chuyển thông tin dữ liệu này sang tòa án để tòa đối chiếu trong quá trình xét xử nhằm đảm bảo tính chính xác, thống nhất.

Ông Hòa cho biết thêm, Cục THA dân sự TP.HCM sẽ có báo cáo gửi Bộ Tư pháp, Tổng cục THA dân sự, Thành ủy và UBND TP.HCM về kế hoạch tổ chức THA; đồng thời báo cáo các khó khăn, vướng mắc mà cơ quan THA sẽ gặp phải như con người, kinh phí và cơ chế… khi tổ chức THA vụ án trên, để đảm bảo việc THA nhanh, thuận lợi.

Đồng thời, quá trình xét xử vụ án Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát, Cục THA dân sự nắm bắt các thông tin, bản chất vụ việc, nguồn tiền phạm tội, quan điểm vụ án xuyên suốt; bám sát phần quyết định về phần dân sự và xử lý vật chứng, từ đó có kế hoạch sẵn sàng, thuận lợi cho cơ quan THA ra quyết định THA ngay khi án có hiệu lực thi hành, đảm bảo đẩy nhanh tiến độ thu hồi tài sản tối đa.